< Przysłów 23 >

1 Gdy usiądziesz do posiłku z władcą, zważaj pilnie, co jest przed tobą;
کە دانیشتی لەگەڵ فەرمانڕەوایەک نان بخۆیت، باش وردبەرەوە لەوەی لەپێشتە،
2 I przyłóż nóż do gardła, jeśli jesteś łakomy.
چەقۆیەکیش لەناو گەرووت دابنێ، ئەگەر تۆ نەوسنی.
3 Nie pragnij jego przysmaków, bo to pokarm zwodniczy.
ئارەزووی خواردنە خۆشەکانی مەکە، چونکە ئەم نانە بە مەبەستی هەڵخەڵەتاندنە.
4 Nie zabiegaj o bogactwo, porzuć swoją mądrość.
خۆت ماندوو مەکە بۆ ئەوەی دەوڵەمەند بیت، بە تێگەیشتنەوە وازی لێ بهێنە.
5 Czy obrócisz swoje oczy na to, co jest niczym? Bo bogactwa robią sobie skrzydła i ulatują do nieba jak orzeł.
چاو لە دەوڵەمەندی دەبڕیت و نییە، چونکە بێگومان باڵ دەگرێت، وەک هەڵۆ بەرەو ئاسمان دەفڕێت.
6 Nie jedz chleba człowieka, który ma złe oko, ani nie pożądaj jego przysmaków.
نانی کەسی بەرچاوتەنگ مەخۆ، ئارەزووی خواردنە خۆشەکانی مەکە.
7 Bo jak myśli w swym sercu, taki [on jest]. Jedz i pij – mówi do ciebie, ale jego serce nie jest z tobą.
لەبەر ئەوەی جۆرە کەسێکە هەردەم بیری لەلای تێچوونەکانە، پێت دەڵێت: «بخۆ و بنۆشە.» بەڵام دڵی لەگەڵت نییە.
8 Kęs, który zjadłeś, zwrócisz i utracisz swoje wdzięczne słowa.
ئەو پارووەی خواردووتە دەیڕشێنیتەوە و قسە شیرینەکانت بە با دەدەیت.
9 Nie mów do uszu głupca, bo wzgardzi mądrością twoich słów.
قسە بۆ گێل مەکە، چونکە گاڵتەی بە دانایی قسەکانت دێت.
10 Nie przesuwaj dawnej granicy i nie wchodź na pole sierot.
سنوورە کۆنەکان مەگوازەوە، هەروەها مەچووە ناو کێڵگەی هەتیوان،
11 Bo ich obrońca jest mocny, przeprowadzi ich sprawę przeciwko tobie.
چونکە ئەوەی دەیانپارێزێت بە توانایە، ئەو بەرگری لە کێشەکەیان دەکات لە دژی تۆ.
12 Nakłoń swoje serce na pouczenie, a swe uszy na słowa rozumne.
دڵت ئاراستەی فێربوون بکە و گوێشت بەرەو قسەی زانیاری.
13 Nie szczędź dziecku karcenia, [bo] jeśli je bijesz rózgą, nie umrze.
ڕێگری لە تەمبێکردنی منداڵ مەکە، ئەگەر بە گۆچان لێی بدەیت نامرێت.
14 Będziesz je bił rózgą, a jego duszę ocalisz od piekła. (Sheol h7585)
تۆ بە گۆچان لێی بدەیت، گیانی لە مردن دەرباز دەبێت. (Sheol h7585)
15 Synu mój, jeśli twoje serce będzie mądre, moje serce będzie się radowało, właśnie moje;
ڕۆڵە، ئەگەر دڵت دانایە، منیش دڵم خۆش دەبێت.
16 I moje nerki będą się weselić, gdy twoje usta będą mówiły to, co jest prawe.
ناخم شادمان دەبێت، کە لێوەکانت ڕاستییەکان دەڵێن.
17 Niech twoje serce nie zazdrości grzesznikom, lecz każdego dnia [postępuj] w bojaźni PANA;
دڵت ئیرەیی بە گوناهباران نەبات، بەڵکو بە درێژایی ڕۆژ بە پەرۆش بە بۆ لەخواترسی.
18 Bo koniec jest pewny i twoja nadzieja nie będzie zawiedziona.
بێگومان دواڕۆژت دەبێت، ئومێدی تۆ نابڕێت.
19 Słuchaj, synu mój, i bądź mądry, i skieruj swoje serce na drogę.
ڕۆڵە، تۆ گوێ بگرە و دانا بە، دڵت بەرەو ڕێگای ڕاستی ئاراستە بکە.
20 Nie bywaj wśród pijaków ani wśród obżerających się mięsem;
لەوانە مەبە کە شەراب زۆر دەخۆنەوە، یان ئەوانەی گۆشت زۆر دەخۆن،
21 Bo pijak i żarłok zubożeją, a ospały będzie chodził w łachmanach.
چونکە مەیخۆر و زۆر خۆر هەژار دەبن، ئەوەی زۆر بخەوێت پینەوپەڕۆ لەبەر دەکات.
22 Słuchaj ojca, który cię spłodził, a nie gardź matką, gdy się zestarzeje.
گوێ لە باوکت بگرە کە تۆی خستووەتەوە، دایکت کە پیر بوو گاڵتەی پێ مەکە.
23 Kupuj prawdę i nie sprzedawaj [jej]; [kupuj] mądrość, karność i rozum.
ڕاستی بکڕە و مەیفرۆشە، هەروەها دانایی و تەمبێکردن و تێگەیشتن.
24 Ojciec sprawiedliwego będzie się wielce radował, a kto spłodzi mądrego, będzie się z niego cieszył.
باوکی کەسی ڕاستودروست زۆر دڵخۆش دەبێت، ئەوەی کوڕێکی دانای ببێت پێی شادمان دەبێت.
25 Niech się weseli twój ojciec i matka i niech się raduje ta, która cię rodziła.
با دایک و باوکت شادمان بن، ئەوەی تۆی بووە دڵخۆش بێت.
26 Synu mój, daj mi swoje serce, a niech twoje oczy strzegą moich dróg.
ڕۆڵە، دڵی خۆتم بدەرێ، با چاوەکانت لەسەر ڕێگاکانم بێت،
27 Bo nierządnica [jest] głębokim dołem, a cudza [kobieta jest] ciasną studnią.
چونکە لەشفرۆش چاڵێکی قووڵە و ژنی داوێنپیس بیرێکی تەنگە.
28 Ona też czyha jak zbój i pomnaża przewrotnych wśród ludzi.
تەنانەت ئەویش وەک چەتە لە بۆسەدا دەبێت، ناپاک لەنێو خەڵک زۆر دەکات.
29 U kogo biada? U kogo żal? U kogo kłótnie? U kogo szemranie? Kto ma rany bez powodu? Kto ma zaczerwienione oczy?
واوەیلا بۆ کێیە؟ پەژارەیی بۆ کێیە؟ ناکۆکی بۆ کێیە؟ سکاڵاکردن بۆ کێیە؟ برینی بەخۆڕایی بۆ کێیە؟ چاو سووربوونەوە بۆ کێیە؟
30 Ci, którzy przesiadują przy winie; ci, którzy idą szukać zmieszanego wina.
بۆ ئەوانەی بە دیار شەرابەوە لەنگەر دەگرن، ئەوانەی شەرابی تێکەڵاو تاقی دەکەنەوە.
31 Nie patrz na wino, gdy się czerwieni; gdy wydaje łunę swą w kielichu, a samo się przesuwa.
تەماشای شەراب مەکە بە ڕەنگی سووری، کە لەناو جام پڕشنگی داوە، بە سووکی دەچێتە خوارەوە!
32 Na koniec ugryzie jak wąż i ukąsi jak żmija;
لە کۆتاییەکەی وەک مار دەتگەزێت و وەک توولەمار پێتەوەدەدات.
33 Twoje oczy będą patrzeć na cudze kobiety, a twoje serce będzie mówiło rzeczy przewrotne;
چاوەکانت شتی نامۆ دەبینن و وڕێنەی سەیر و سەمەرە دەکەیت.
34 I będziesz jak ten, który leży na środku morza, i jak ten, który śpi na szczycie masztu;
وەک یەکێک دەبیت لەناو دڵی دەریا پاڵکەوتبێت، یان وەک یەکێک بەسەر دارئاڵای کەشتییەوە پاڵکەوتبێت.
35 [Powiesz]: Bili mnie, a nie bolało, uderzyli mnie, a [nic] nie czułem. Gdy się obudzę, znów go poszukam.
دەڵێی: «لێیان دام، ئازارم نەبوو! کوتامیان، نەمزانی! کەی بە هۆش خۆم دێمەوە، هەتا بەردەوام بم و بخۆمەوە؟»

< Przysłów 23 >