Przysłów 23
1 Gdy usiądziesz do posiłku z władcą, zważaj pilnie, co jest przed tobą;
Quando tu sederai [a tavola] con alcun signore, Per mangiar con lui, Considera attentamente quello che [sarà] dinanzi a te;
2 I przyłóż nóż do gardła, jeśli jesteś łakomy.
[Altrimenti], se tu [sei] ingordo, Tu ti metterai un coltello alla gola.
3 Nie pragnij jego przysmaków, bo to pokarm zwodniczy.
Non appetire le sue delizie; Perciocchè sono un cibo fallace.
4 Nie zabiegaj o bogactwo, porzuć swoją mądrość.
Non affaticarti per arricchire; Rimanti della tua prudenza.
5 Czy obrócisz swoje oczy na to, co jest niczym? Bo bogactwa robią sobie skrzydła i ulatują do nieba jak orzeł.
In un batter d'occhio [le ricchezze] non [sono più]; Perciocchè ad un tratto si fanno delle ale; [E sono] come un'aquila, che se ne vola in aria.
6 Nie jedz chleba człowieka, który ma złe oko, ani nie pożądaj jego przysmaków.
Non mangiare il pan dell'uomo che è d'occhio maligno, E non appetire le sue delizie.
7 Bo jak myśli w swym sercu, taki [on jest]. Jedz i pij – mówi do ciebie, ale jego serce nie jest z tobą.
Perciocchè, come egli è villano nell'anima sua, Così egli ti dirà: Mangia, e bevi; Ma il cuor son non [sarà] teco.
8 Kęs, który zjadłeś, zwrócisz i utracisz swoje wdzięczne słowa.
Tu vomiterai il boccone [che ne] avrai mangiato, Ed avrai perduti i tuoi ragionamenti piacevoli.
9 Nie mów do uszu głupca, bo wzgardzi mądrością twoich słów.
Non parlare in presenza dello stolto; Perciocchè egli sprezzerà il senno de' tuoi ragionamenti.
10 Nie przesuwaj dawnej granicy i nie wchodź na pole sierot.
Non rimuovere il termine antico; E non entrare ne' campi degli orfani.
11 Bo ich obrońca jest mocny, przeprowadzi ich sprawę przeciwko tobie.
Perciocchè il lor riscotitore [è] potente; Egli difenderà la causa loro contro a te.
12 Nakłoń swoje serce na pouczenie, a swe uszy na słowa rozumne.
Porgi il tuo cuore all'ammaestramento, E le tue orecchie a' detti della scienza.
13 Nie szczędź dziecku karcenia, [bo] jeśli je bijesz rózgą, nie umrze.
Non risparmiare la correzione al fanciullo; Benchè tu lo batti con la verga, non [però] morrà.
Tu lo batterai con la verga, E libererai l'anima sua dall'inferno. (Sheol h7585)
15 Synu mój, jeśli twoje serce będzie mądre, moje serce będzie się radowało, właśnie moje;
Figliuol mio, se il tuo cuore è savio, Il mio cuore altresì se ne rallegrerà.
16 I moje nerki będą się weselić, gdy twoje usta będą mówiły to, co jest prawe.
E le mie reni gioiranno, Quando le tue labbra parleranno cose diritte.
17 Niech twoje serce nie zazdrości grzesznikom, lecz każdego dnia [postępuj] w bojaźni PANA;
Il cuor tuo non porti invidia a' peccatori; Anzi [attienti] sempre al timore del Signore.
18 Bo koniec jest pewny i twoja nadzieja nie będzie zawiedziona.
Perciocchè, se vi è premio, La tua speranza non sarà troncata.
19 Słuchaj, synu mój, i bądź mądry, i skieruj swoje serce na drogę.
Ascolta, figliuol mio, e sii savio; E addirizza il tuo cuore nella [diritta] via.
20 Nie bywaj wśród pijaków ani wśród obżerających się mięsem;
Non esser de' bevitori di vino; [Nè] de' ghiotti mangiatori di carne.
21 Bo pijak i żarłok zubożeją, a ospały będzie chodził w łachmanach.
Perciocchè l'ubbriaco ed il ghiotto impoveriranno; Ed il sonnecchiare farà vestire stracci.
22 Słuchaj ojca, który cię spłodził, a nie gardź matką, gdy się zestarzeje.
Ubbidisci a tuo padre, il qual ti ha generato; E non isprezzar tua madre, quando sarà divenuta vecchia.
23 Kupuj prawdę i nie sprzedawaj [jej]; [kupuj] mądrość, karność i rozum.
Compera verità, e non vender[la], [Compera] sapienza, ammaestramento, ed intendimento.
24 Ojciec sprawiedliwego będzie się wielce radował, a kto spłodzi mądrego, będzie się z niego cieszył.
Il padre del giusto gioirà grandemente; E chi avrà generato un savio, ne avrà allegrezza.
25 Niech się weseli twój ojciec i matka i niech się raduje ta, która cię rodziła.
[Fa]' che tuo padre e tua madre si rallegrino; E che quella che ti ha partorito gioisca.
26 Synu mój, daj mi swoje serce, a niech twoje oczy strzegą moich dróg.
Figliuol mio, recami il tuo cuore, E gli occhi tuoi guardino le mie vie.
27 Bo nierządnica [jest] głębokim dołem, a cudza [kobieta jest] ciasną studnią.
Perciocchè la meretrice [è] una fossa profonda, E la straniera un pozzo stretto.
28 Ona też czyha jak zbój i pomnaża przewrotnych wśród ludzi.
Ed anche ella sta agli agguati, come un ladrone; Ed accresce [il numero de]'malfattori fra gli uomini.
29 U kogo biada? U kogo żal? U kogo kłótnie? U kogo szemranie? Kto ma rany bez powodu? Kto ma zaczerwienione oczy?
A cui [avvengono] i guai? a cui i lai? A cui le contese? a cui i rammarichi? A cui le battiture senza cagione? a cui il rossore degli occhi?
30 Ci, którzy przesiadują przy winie; ci, którzy idą szukać zmieszanego wina.
A quelli che si fermano lungamente appresso il vino; A quelli che vanno cercando da mescere.
31 Nie patrz na wino, gdy się czerwieni; gdy wydaje łunę swą w kielichu, a samo się przesuwa.
Non riguardare il vino, quando rosseggia, Quando sfavilla nella coppa, [E] cammina diritto.
32 Na koniec ugryzie jak wąż i ukąsi jak żmija;
Egli morderà alla fine come il serpente, E pungerà come l'aspido.
33 Twoje oczy będą patrzeć na cudze kobiety, a twoje serce będzie mówiło rzeczy przewrotne;
[Allora] gli occhi tuoi vedranno cose strane, E il tuo cuore parlerà cose stravolte.
34 I będziesz jak ten, który leży na środku morza, i jak ten, który śpi na szczycie masztu;
E tu sarai come chi giace in mezzo al mare, E come chi dorme in su la cima dell'albero della nave.
35 [Powiesz]: Bili mnie, a nie bolało, uderzyli mnie, a [nic] nie czułem. Gdy się obudzę, znów go poszukam.
[Tu dirai: ] Altri mi ha battuto, ed io non ne ho sentita la doglia; Altri mi ha pesto, [ed] io non me ne sono avveduto; Quando mi risveglierò? io tornerò a cercarlo ancora.
