< Przysłów 23 >
1 Gdy usiądziesz do posiłku z władcą, zważaj pilnie, co jest przed tobą;
Bila engkau duduk makan dengan seorang pembesar, perhatikanlah baik-baik apa yang ada di depanmu.
2 I przyłóż nóż do gardła, jeśli jesteś łakomy.
Taruhlah sebuah pisau pada lehermu, bila besar nafsumu!
3 Nie pragnij jego przysmaków, bo to pokarm zwodniczy.
Jangan ingin akan makanannya yang lezat, itu adalah hidangan yang menipu.
4 Nie zabiegaj o bogactwo, porzuć swoją mądrość.
Jangan bersusah payah untuk menjadi kaya, tinggalkan niatmu ini.
5 Czy obrócisz swoje oczy na to, co jest niczym? Bo bogactwa robią sobie skrzydła i ulatują do nieba jak orzeł.
Kalau engkau mengamat-amatinya, lenyaplah ia, karena tiba-tiba ia bersayap, lalu terbang ke angkasa seperti rajawali.
6 Nie jedz chleba człowieka, który ma złe oko, ani nie pożądaj jego przysmaków.
Jangan makan roti orang yang kikir, jangan ingin akan makanannya yang lezat.
7 Bo jak myśli w swym sercu, taki [on jest]. Jedz i pij – mówi do ciebie, ale jego serce nie jest z tobą.
Sebab seperti orang yang membuat perhitungan dalam dirinya sendiri demikianlah ia. "Silakan makan dan minum," katanya kepadamu, tetapi ia tidak tulus hati terhadapmu.
8 Kęs, który zjadłeś, zwrócisz i utracisz swoje wdzięczne słowa.
Suap yang telah kaumakan, kau akan muntahkan, dan kata-katamu yang manis kausia-siakan.
9 Nie mów do uszu głupca, bo wzgardzi mądrością twoich słów.
Jangan berbicara di telinga orang bebal, sebab ia akan meremehkan kata-katamu yang bijak.
10 Nie przesuwaj dawnej granicy i nie wchodź na pole sierot.
Jangan engkau memindahkan batas tanah yang lama, dan memasuki ladang anak-anak yatim.
11 Bo ich obrońca jest mocny, przeprowadzi ich sprawę przeciwko tobie.
Karena penebus mereka kuat, Dialah yang membela perkara mereka melawan engkau.
12 Nakłoń swoje serce na pouczenie, a swe uszy na słowa rozumne.
Arahkanlah perhatianmu kepada didikan, dan telingamu kepada kata-kata pengetahuan.
13 Nie szczędź dziecku karcenia, [bo] jeśli je bijesz rózgą, nie umrze.
Jangan menolak didikan dari anakmu ia tidak akan mati kalau engkau memukulnya dengan rotan.
14 Będziesz je bił rózgą, a jego duszę ocalisz od piekła. (Sheol )
Engkau memukulnya dengan rotan, tetapi engkau menyelamatkan nyawanya dari dunia orang mati. (Sheol )
15 Synu mój, jeśli twoje serce będzie mądre, moje serce będzie się radowało, właśnie moje;
Hai anakku, jika hatimu bijak, hatiku juga bersukacita.
16 I moje nerki będą się weselić, gdy twoje usta będą mówiły to, co jest prawe.
Jiwaku bersukaria, kalau bibirmu mengatakan yang jujur.
17 Niech twoje serce nie zazdrości grzesznikom, lecz każdego dnia [postępuj] w bojaźni PANA;
Janganlah hatimu iri kepada orang-orang yang berdosa, tetapi takutlah akan TUHAN senantiasa.
18 Bo koniec jest pewny i twoja nadzieja nie będzie zawiedziona.
Karena masa depan sungguh ada, dan harapanmu tidak akan hilang.
19 Słuchaj, synu mój, i bądź mądry, i skieruj swoje serce na drogę.
Hai anakku, dengarkanlah, dan jadilah bijak, tujukanlah hatimu ke jalan yang benar.
20 Nie bywaj wśród pijaków ani wśród obżerających się mięsem;
Janganlah engkau ada di antara peminum anggur dan pelahap daging.
21 Bo pijak i żarłok zubożeją, a ospały będzie chodził w łachmanach.
Karena si peminum dan si pelahap menjadi miskin, dan kantuk membuat orang berpakaian compang-camping.
22 Słuchaj ojca, który cię spłodził, a nie gardź matką, gdy się zestarzeje.
Dengarkanlah ayahmu yang memperanakkan engkau, dan janganlah menghina ibumu kalau ia sudah tua.
23 Kupuj prawdę i nie sprzedawaj [jej]; [kupuj] mądrość, karność i rozum.
Belilah kebenaran dan jangan menjualnya; demikian juga dengan hikmat, didikan dan pengertian.
24 Ojciec sprawiedliwego będzie się wielce radował, a kto spłodzi mądrego, będzie się z niego cieszył.
Ayah seorang yang benar akan bersorak-sorak; yang memperanakkan orang-orang yang bijak akan bersukacita karena dia.
25 Niech się weseli twój ojciec i matka i niech się raduje ta, która cię rodziła.
Biarlah ayahmu dan ibumu bersukacita, biarlah beria-ria dia yang melahirkan engkau.
26 Synu mój, daj mi swoje serce, a niech twoje oczy strzegą moich dróg.
Hai anakku, berikanlah hatimu kepadaku, biarlah matamu senang dengan jalan-jalanku.
27 Bo nierządnica [jest] głębokim dołem, a cudza [kobieta jest] ciasną studnią.
Karena perempuan jalang adalah lobang yang dalam, dan perempuan asing adalah sumur yang sempit.
28 Ona też czyha jak zbój i pomnaża przewrotnych wśród ludzi.
Bahkan, seperti penyamun ia menghadang, dan memperbanyak pengkhianat di antara manusia.
29 U kogo biada? U kogo żal? U kogo kłótnie? U kogo szemranie? Kto ma rany bez powodu? Kto ma zaczerwienione oczy?
Siapa mengaduh? Siapa mengeluh? Siapa bertengkar? Siapa berkeluh kesah? Siapa mendapat cidera tanpa sebab? Siapa merah matanya?
30 Ci, którzy przesiadują przy winie; ci, którzy idą szukać zmieszanego wina.
Yakni mereka yang duduk dengan anggur sampai jauh malam, mereka yang datang mengecap anggur campuran.
31 Nie patrz na wino, gdy się czerwieni; gdy wydaje łunę swą w kielichu, a samo się przesuwa.
Jangan melihat kepada anggur, kalau merah menarik warnanya, dan mengilau dalam cawan, yang mengalir masuk dengan nikmat,
32 Na koniec ugryzie jak wąż i ukąsi jak żmija;
tetapi kemudian memagut seperti ular, dan menyemburkan bisa seperti beludak.
33 Twoje oczy będą patrzeć na cudze kobiety, a twoje serce będzie mówiło rzeczy przewrotne;
Lalu matamu akan melihat hal-hal yang aneh, dan hatimu mengucapkan kata-kata yang kacau.
34 I będziesz jak ten, który leży na środku morza, i jak ten, który śpi na szczycie masztu;
Engkau seperti orang di tengah ombak laut, seperti orang di atas tiang kapal.
35 [Powiesz]: Bili mnie, a nie bolało, uderzyli mnie, a [nic] nie czułem. Gdy się obudzę, znów go poszukam.
Engkau akan berkata: "Orang memukul aku, tetapi aku tidak merasa sakit. Orang memalu aku, tetapi tidak kurasa. Bilakah aku siuman? Aku akan mencari anggur lagi."