Przysłów 23
1 Gdy usiądziesz do posiłku z władcą, zważaj pilnie, co jest przed tobą;
Jika engkau duduk makan dengan seorang pembesar, ingatlah siapa dia.
2 I przyłóż nóż do gardła, jeśli jesteś łakomy.
Bila engkau mempunyai nafsu makan yang besar, tahanlah keinginanmu itu.
3 Nie pragnij jego przysmaków, bo to pokarm zwodniczy.
Jangan rakus akan makanan enak yang dihidangkannya, barangkali ia hendak menjebak engkau.
4 Nie zabiegaj o bogactwo, porzuć swoją mądrość.
Janganlah bersusah payah untuk menjadi kaya. Batalkanlah niatmu itu.
5 Czy obrócisz swoje oczy na to, co jest niczym? Bo bogactwa robią sobie skrzydła i ulatują do nieba jak orzeł.
Sebab, dalam sekejap saja hartamu bisa lenyap, seolah-olah ia bersayap dan terbang ke angkasa seperti burung rajawali.
6 Nie jedz chleba człowieka, który ma złe oko, ani nie pożądaj jego przysmaków.
Jangan makan bersama orang kikir. Jangan pula ingin akan makanannya yang lezat.
7 Bo jak myśli w swym sercu, taki [on jest]. Jedz i pij – mówi do ciebie, ale jego serce nie jest z tobą.
Sebab, ia akan berkata, "Mari makan; silakan tambah lagi," padahal maksudnya bukan begitu. Ia bermulut manis, tapi hati lain.
8 Kęs, który zjadłeś, zwrócisz i utracisz swoje wdzięczne słowa.
Nanti apa yang sudah kautelan kaumuntahkan kembali, dan semua kata-katamu yang manis kepadanya tak ada gunanya.
9 Nie mów do uszu głupca, bo wzgardzi mądrością twoich słów.
Janganlah menasihati orang bodoh; ia tidak akan menghargai nasihatmu itu.
10 Nie przesuwaj dawnej granicy i nie wchodź na pole sierot.
Jangan sekali-kali memindahkan batas tanah warisan atau mengambil tanah kepunyaan yatim piatu.
11 Bo ich obrońca jest mocny, przeprowadzi ich sprawę przeciwko tobie.
Sebab, TUHAN adalah pembela yang kuat dialah yang akan membela mereka melawan engkau.
12 Nakłoń swoje serce na pouczenie, a swe uszy na słowa rozumne.
Perhatikanlah ajaran gurumu dan belajarlah sebanyak mungkin.
13 Nie szczędź dziecku karcenia, [bo] jeśli je bijesz rózgą, nie umrze.
Janganlah segan-segan mendidik anakmu. Jika engkau memukul dia dengan rotan, ia tak akan mati,
malah akan selamat. (Sheol h7585)
15 Synu mój, jeśli twoje serce będzie mądre, moje serce będzie się radowało, właśnie moje;
Anakku, aku senang sekali kalau engkau bijaksana.
16 I moje nerki będą się weselić, gdy twoje usta będą mówiły to, co jest prawe.
Aku bangga bila mendengar engkau mengucapkan kata-kata yang tepat.
17 Niech twoje serce nie zazdrości grzesznikom, lecz każdego dnia [postępuj] w bojaźni PANA;
Janganlah iri hati kepada orang berdosa. Taatlah selalu kepada Allah
18 Bo koniec jest pewny i twoja nadzieja nie będzie zawiedziona.
supaya masa depanmu terjamin, dan harapanmu tidak hilang.
19 Słuchaj, synu mój, i bądź mądry, i skieruj swoje serce na drogę.
Dengarkan, anakku! Jadilah bijaksana. Perhatikanlah sungguh-sungguh cara hidupmu.
20 Nie bywaj wśród pijaków ani wśród obżerających się mięsem;
Janganlah bergaul dengan pemabuk atau orang rakus,
21 Bo pijak i żarłok zubożeją, a ospały będzie chodził w łachmanach.
sebab mereka akan menjadi miskin. Jika engkau tidur saja, maka tak lama lagi engkau akan berpakaian compang-camping.
22 Słuchaj ojca, który cię spłodził, a nie gardź matką, gdy się zestarzeje.
Taatilah ayahmu; sebab, tanpa dia engkau tidak ada. Apabila ibumu sudah tua, tunjukkanlah bahwa engkau menghargai dia.
23 Kupuj prawdę i nie sprzedawaj [jej]; [kupuj] mądrość, karność i rozum.
Ajaran yang benar, hikmat, didikan, dan pengertian--semuanya itu patut dibeli, tetapi terlalu berharga untuk dijual.
24 Ojciec sprawiedliwego będzie się wielce radował, a kto spłodzi mądrego, będzie się z niego cieszył.
Seorang ayah akan gembira kalau anaknya mempunyai budi pekerti yang baik; ia akan bangga kalau anaknya bijaksana.
25 Niech się weseli twój ojciec i matka i niech się raduje ta, która cię rodziła.
Semoga ayah ibumu bangga terhadapmu; semoga bahagialah wanita yang melahirkan engkau.
26 Synu mój, daj mi swoje serce, a niech twoje oczy strzegą moich dróg.
Perhatikanlah baik-baik dan contohilah hidupku, anakku!
27 Bo nierządnica [jest] głębokim dołem, a cudza [kobieta jest] ciasną studnią.
Perempuan nakal yang melacur adalah perangkap yang berbahaya.
28 Ona też czyha jak zbój i pomnaża przewrotnych wśród ludzi.
Mereka menghadang seperti perampok dan membuat banyak laki-laki berzinah.
29 U kogo biada? U kogo żal? U kogo kłótnie? U kogo szemranie? Kto ma rany bez powodu? Kto ma zaczerwienione oczy?
Tahukah engkau apa yang terjadi pada orang yang minum anggur terlalu banyak, dan sering mengecap minuman keras? Orang itu sengsara dan menderita. Ia selalu bertengkar dan mengeluh. Matanya merah dan badannya luka-luka, padahal semuanya itu dapat dihindarinya.
30 Ci, którzy przesiadują przy winie; ci, którzy idą szukać zmieszanego wina.
31 Nie patrz na wino, gdy się czerwieni; gdy wydaje łunę swą w kielichu, a samo się przesuwa.
Janganlah membiarkan anggur menggodamu, sekalipun warnanya sangat menarik dan nampaknya berkilauan dalam gelas serta mengalir masuk dengan nikmat ke dalam tenggorokan.
32 Na koniec ugryzie jak wąż i ukąsi jak żmija;
Esok paginya engkau merasa seperti telah dipagut ular berbisa.
33 Twoje oczy będą patrzeć na cudze kobiety, a twoje serce będzie mówiło rzeczy przewrotne;
Matamu berkunang-kunang, pikiranmu kacau dan mulutmu mengoceh.
34 I będziesz jak ten, który leży na środku morza, i jak ten, który śpi na szczycie masztu;
Engkau merasa seperti berada pada ujung tiang kapal di tengah lautan; kepalamu pusing dan engkau terhuyung-huyung.
35 [Powiesz]: Bili mnie, a nie bolało, uderzyli mnie, a [nic] nie czułem. Gdy się obudzę, znów go poszukam.
Lalu kau akan berkata, "Rupanya aku dipukul dan ditampar orang, tetapi aku tak dapat mengingat apa yang telah terjadi. Aduh, aku ngantuk sekali! Aku perlu minum lagi!"
