< Przysłów 23 >
1 Gdy usiądziesz do posiłku z władcą, zważaj pilnie, co jest przed tobą;
Mikor leülsz enni az uralkodóval, szorgalmasan reá vigyázz, ki van előtted.
2 I przyłóż nóż do gardła, jeśli jesteś łakomy.
És kést tégy a torkodra, ha mértékletlen vagy.
3 Nie pragnij jego przysmaków, bo to pokarm zwodniczy.
Ne kivánd az ő csemegéit; mert ezek hazug étkek.
4 Nie zabiegaj o bogactwo, porzuć swoją mądrość.
Ne fáraszd magadat ebben, hogy meggazdagulj; ez ilyen testi eszességedtől szünjél meg.
5 Czy obrócisz swoje oczy na to, co jest niczym? Bo bogactwa robią sobie skrzydła i ulatują do nieba jak orzeł.
Avagy a te szemeidet veted-é arra? holott az semmi, mert olyan szárnyakat szerez magának nagy hamar, mint a saskeselyű, és az ég felé elrepül!
6 Nie jedz chleba człowieka, który ma złe oko, ani nie pożądaj jego przysmaków.
Ne egyél az irígy szeműnek étkéből, és ne kivánd az ő csemegéit;
7 Bo jak myśli w swym sercu, taki [on jest]. Jedz i pij – mówi do ciebie, ale jego serce nie jest z tobą.
Mert mint a ki számítgatja a falatot magában, olyan ő: egyél és igyál, azt mondja te néked; de azért nem jó akarattal van tehozzád.
8 Kęs, który zjadłeś, zwrócisz i utracisz swoje wdzięczne słowa.
A te falatodat, a melyet megettél, kihányod; és a te ékes beszédidet csak hiába vesztegeted.
9 Nie mów do uszu głupca, bo wzgardzi mądrością twoich słów.
A bolondnak hallására ne szólj; mert megútálja a te beszédidnek bölcseségét.
10 Nie przesuwaj dawnej granicy i nie wchodź na pole sierot.
Ne mozdítsd meg a régi határt, és az árváknak mezeibe ne kapj;
11 Bo ich obrońca jest mocny, przeprowadzi ich sprawę przeciwko tobie.
Mert az ő megváltójuk erős, az forgatja az ő ügyöket ellened!
12 Nakłoń swoje serce na pouczenie, a swe uszy na słowa rozumne.
Add a te elmédet az erkölcsi tanításra, és a te füleidet a bölcs beszédekre.
13 Nie szczędź dziecku karcenia, [bo] jeśli je bijesz rózgą, nie umrze.
Ne vond el a gyermektől a fenyítéket; ha megvered őt vesszővel, meg nem hal.
14 Będziesz je bił rózgą, a jego duszę ocalisz od piekła. (Sheol )
Te vesszővel vered meg őt: és az ő lelkét a pokolból ragadod ki. (Sheol )
15 Synu mój, jeśli twoje serce będzie mądre, moje serce będzie się radowało, właśnie moje;
Szerelmes fiam, ha bölcs lesz a te elméd, örvendez a lelkem nékem is.
16 I moje nerki będą się weselić, gdy twoje usta będą mówiły to, co jest prawe.
És vígadoznak az én veséim, a te ajkaidnak igazmondásán.
17 Niech twoje serce nie zazdrości grzesznikom, lecz każdego dnia [postępuj] w bojaźni PANA;
Ne irígykedjék a te szíved a bűnösökre; hanem az Úr félelmében légy egész napon;
18 Bo koniec jest pewny i twoja nadzieja nie będzie zawiedziona.
Mert ennek bizonyos vége van; a te várakozásod meg nem csalatkozik.
19 Słuchaj, synu mój, i bądź mądry, i skieruj swoje serce na drogę.
Hallgass te, fiam, engem, hogy légy bölcs, és jártasd ez úton szívedet.
20 Nie bywaj wśród pijaków ani wśród obżerających się mięsem;
Ne légy azok közül való, a kik borral dőzsölnek; azok közül, a kik hússal dobzódnak.
21 Bo pijak i żarłok zubożeją, a ospały będzie chodził w łachmanach.
Mert a részeges és dobzódó szegény lesz, és rongyokba öltöztet az aluvás.
22 Słuchaj ojca, który cię spłodził, a nie gardź matką, gdy się zestarzeje.
Hallgasd a te atyádat, a ki nemzett téged; és meg ne útáld a te anyádat, mikor megvénhedik.
23 Kupuj prawdę i nie sprzedawaj [jej]; [kupuj] mądrość, karność i rozum.
Szerezz igazságot, és el ne adj; bölcseséget és erkölcsöt és eszességet.
24 Ojciec sprawiedliwego będzie się wielce radował, a kto spłodzi mądrego, będzie się z niego cieszył.
Igen örül az igaznak atyja, és a bölcsnek szülője annak vígadoz.
25 Niech się weseli twój ojciec i matka i niech się raduje ta, która cię rodziła.
Vígadjon a te atyád és a te anyád, és örvendezzen a te szülőd.
26 Synu mój, daj mi swoje serce, a niech twoje oczy strzegą moich dróg.
Adjad, fiam, a te szívedet nékem, és a te szemeid az én útaimat megőrizzék.
27 Bo nierządnica [jest] głębokim dołem, a cudza [kobieta jest] ciasną studnią.
Mert mély verem a tisztátalan asszony, és szoros kút az idegen asszony.
28 Ona też czyha jak zbój i pomnaża przewrotnych wśród ludzi.
És az, mint a tolvaj leselkedik, és az emberek közt a hitetleneket szaporítja.
29 U kogo biada? U kogo żal? U kogo kłótnie? U kogo szemranie? Kto ma rany bez powodu? Kto ma zaczerwienione oczy?
Kinek jaj? kinek oh jaj? kinek versengések? kinek panasz? kinek ok nélkül való sebek? kinek szemeknek veressége?
30 Ci, którzy przesiadują przy winie; ci, którzy idą szukać zmieszanego wina.
A bornál mulatóknak, a kik mennek a jó bor kutatására.
31 Nie patrz na wino, gdy się czerwieni; gdy wydaje łunę swą w kielichu, a samo się przesuwa.
Ne nézd a bort, mily veres színt játszik, mint mutatja a pohárban az ő csillogását; könnyen alá csuszamlik,
32 Na koniec ugryzie jak wąż i ukąsi jak żmija;
Végre, mint a kígyó, megmar, és mint a mérges kígyó, megcsíp.
33 Twoje oczy będą patrzeć na cudze kobiety, a twoje serce będzie mówiło rzeczy przewrotne;
A te szemeid nézik az idegen asszonyt, és a te elméd gondol gonoszságot.
34 I będziesz jak ten, który leży na środku morza, i jak ten, który śpi na szczycie masztu;
És olyan leszel, mint a ki fekszik a tenger közepiben, és a ki fekszik az árbóczfának tetején.
35 [Powiesz]: Bili mnie, a nie bolało, uderzyli mnie, a [nic] nie czułem. Gdy się obudzę, znów go poszukam.
Ütöttek engem, nékem nem fájt; vertek, nem éreztem! Mikor ébredek fel? Akkor folytatom, ismét megkeresem azt.