Przysłów 23
1 Gdy usiądziesz do posiłku z władcą, zważaj pilnie, co jest przed tobą;
Quand tu seras assis pour manger avec un prince, considère avec attention ce qui sera devant toi;
2 I przyłóż nóż do gardła, jeśli jesteś łakomy.
Autrement tu te mettras le couteau à la gorge, si ton appétit te domine.
3 Nie pragnij jego przysmaków, bo to pokarm zwodniczy.
Ne désire point ses friandises; car c'est une nourriture trompeuse.
4 Nie zabiegaj o bogactwo, porzuć swoją mądrość.
Ne te fatigue pas à t'enrichir; n'y applique pas ton esprit.
5 Czy obrócisz swoje oczy na to, co jest niczym? Bo bogactwa robią sobie skrzydła i ulatują do nieba jak orzeł.
Pourquoi jeter les yeux sur des biens qui bientôt ne seront plus? Car certainement ils se feront des ailes, comme l'aigle qui s'envole vers les cieux.
6 Nie jedz chleba człowieka, który ma złe oko, ani nie pożądaj jego przysmaków.
Ne mange point le pain de celui qui est envieux, et ne désire point ses friandises.
7 Bo jak myśli w swym sercu, taki [on jest]. Jedz i pij – mówi do ciebie, ale jego serce nie jest z tobą.
Car il cache sa pensée au fond de son âme. Il te dira bien: Mange et bois; mais son cœur n'est point avec toi.
8 Kęs, który zjadłeś, zwrócisz i utracisz swoje wdzięczne słowa.
Tu vomiras le morceau que tu auras mangé, et tu auras perdu tes belles paroles.
9 Nie mów do uszu głupca, bo wzgardzi mądrością twoich słów.
Ne parle point quand un insensé t'écoute; car il méprisera la prudence de tes discours.
10 Nie przesuwaj dawnej granicy i nie wchodź na pole sierot.
Ne déplace point la borne ancienne, et n'entre point dans les champs des orphelins;
11 Bo ich obrońca jest mocny, przeprowadzi ich sprawę przeciwko tobie.
Car leur vengeur est puissant; il plaidera leur cause contre toi.
12 Nakłoń swoje serce na pouczenie, a swe uszy na słowa rozumne.
Applique ton cœur à l'instruction, et tes oreilles aux paroles de la science.
13 Nie szczędź dziecku karcenia, [bo] jeśli je bijesz rózgą, nie umrze.
N'épargne point la correction au jeune enfant; quand tu l'auras frappé de la verge, il n'en mourra pas.
En le frappant de la verge, tu délivreras son âme du Sépulcre. (Sheol h7585)
15 Synu mój, jeśli twoje serce będzie mądre, moje serce będzie się radowało, właśnie moje;
Mon fils, si ton cœur est sage, mon cœur s'en réjouira; oui, moi-même je m'en réjouirai;
16 I moje nerki będą się weselić, gdy twoje usta będą mówiły to, co jest prawe.
Et mes reins tressailliront de joie, quand tes lèvres parleront avec droiture.
17 Niech twoje serce nie zazdrości grzesznikom, lecz każdego dnia [postępuj] w bojaźni PANA;
Que ton cœur ne porte point envie aux pécheurs; mais adonne-toi à la crainte de l'Éternel continuellement.
18 Bo koniec jest pewny i twoja nadzieja nie będzie zawiedziona.
Car il y aura certainement une bonne issue, et ton attente ne sera point trompée.
19 Słuchaj, synu mój, i bądź mądry, i skieruj swoje serce na drogę.
Toi, mon fils, écoute, et deviens sage, et dirige ton cœur dans la bonne voie.
20 Nie bywaj wśród pijaków ani wśród obżerających się mięsem;
Ne sois point avec les buveurs de vin, ni avec ceux qui aiment la bonne chère.
21 Bo pijak i żarłok zubożeją, a ospały będzie chodził w łachmanach.
Car le buveur et le gourmand deviendront pauvres, et le dormeur portera des haillons.
22 Słuchaj ojca, który cię spłodził, a nie gardź matką, gdy się zestarzeje.
Écoute ton père; c'est celui qui t'a donné la vie; et ne méprise point ta mère quand elle sera devenue vieille.
23 Kupuj prawdę i nie sprzedawaj [jej]; [kupuj] mądrość, karność i rozum.
Achète la vérité, et ne la vends point; achète la sagesse, l'instruction et la prudence.
24 Ojciec sprawiedliwego będzie się wielce radował, a kto spłodzi mądrego, będzie się z niego cieszył.
Le père du juste a une grande joie; et celui qui aura mis au monde un enfant sage, en sera heureux.
25 Niech się weseli twój ojciec i matka i niech się raduje ta, która cię rodziła.
Que ton père et ta mère se réjouissent, et que celle qui t'a enfanté soit ravie de joie.
26 Synu mój, daj mi swoje serce, a niech twoje oczy strzegą moich dróg.
Mon fils, donne-moi ton cœur, et que tes yeux prennent garde à mes voies.
27 Bo nierządnica [jest] głębokim dołem, a cudza [kobieta jest] ciasną studnią.
Car la femme débauchée est une fosse profonde, et l'étrangère est un puits étroit.
28 Ona też czyha jak zbój i pomnaża przewrotnych wśród ludzi.
Aussi se tient-elle en embuscade comme un brigand, et elle rendra plusieurs hommes infidèles.
29 U kogo biada? U kogo żal? U kogo kłótnie? U kogo szemranie? Kto ma rany bez powodu? Kto ma zaczerwienione oczy?
A qui cette plainte: Malheur sur moi? A qui: Hélas? A qui les débats? A qui le bruit? A qui les blessures sans cause? A qui la rougeur des yeux?
30 Ci, którzy przesiadują przy winie; ci, którzy idą szukać zmieszanego wina.
A ceux qui s'arrêtent auprès du vin, et qui vont chercher le vin mixtionné.
31 Nie patrz na wino, gdy się czerwieni; gdy wydaje łunę swą w kielichu, a samo się przesuwa.
Ne regarde point le vin quand il est rouge, quand il brille dans la coupe, et qu'il coule aisément.
32 Na koniec ugryzie jak wąż i ukąsi jak żmija;
A la fin, il mord comme le serpent, et pique comme le basilic.
33 Twoje oczy będą patrzeć na cudze kobiety, a twoje serce będzie mówiło rzeczy przewrotne;
Puis tes yeux regarderont les femmes étrangères, et ton cœur parlera d'une manière déréglée;
34 I będziesz jak ten, który leży na środku morza, i jak ten, który śpi na szczycie masztu;
Et tu seras comme celui qui dort au milieu de la mer, et comme celui qui dort au sommet d'un mât.
35 [Powiesz]: Bili mnie, a nie bolało, uderzyli mnie, a [nic] nie czułem. Gdy się obudzę, znów go poszukam.
On m'a battu, diras-tu, et je n'ai point de mal; on m'a frappé, et je ne l'ai point senti. Quand je me réveillerai, j'irai encore en chercher.
