Przysłów 23
1 Gdy usiądziesz do posiłku z władcą, zważaj pilnie, co jest przed tobą;
Quand tu seras assis pour manger avec quelque Seigneur, considère attentivement ce qui sera devant toi.
2 I przyłóż nóż do gardła, jeśli jesteś łakomy.
Autrement tu te mettras le couteau à la gorge, si ton appétit te domine.
3 Nie pragnij jego przysmaków, bo to pokarm zwodniczy.
Ne désire point ses friandises, car c'est une viande trompeuse.
4 Nie zabiegaj o bogactwo, porzuć swoją mądrość.
Ne travaille point à t'enrichir; et désiste-toi de la résolution que tu en as prise.
5 Czy obrócisz swoje oczy na to, co jest niczym? Bo bogactwa robią sobie skrzydła i ulatują do nieba jak orzeł.
Jetteras-tu tes yeux sur ce qui [bientôt] n'est plus? car certainement il se fera des ailes; il s'envolera, comme un aigle dans les cieux.
6 Nie jedz chleba człowieka, który ma złe oko, ani nie pożądaj jego przysmaków.
Ne mange point la viande de celui qui a l'œil malin, et ne désire point ses friandises.
7 Bo jak myśli w swym sercu, taki [on jest]. Jedz i pij – mówi do ciebie, ale jego serce nie jest z tobą.
Car selon qu'il a pensé en son âme, tel est-il. Il te dira bien: mange et bois, mais son cœur n'est point avec toi.
8 Kęs, który zjadłeś, zwrócisz i utracisz swoje wdzięczne słowa.
Ton morceau, que tu auras mangé, tu le voudrais rendre, et tu auras perdu tes paroles agréables.
9 Nie mów do uszu głupca, bo wzgardzi mądrością twoich słów.
Ne parle point, le fou t'écoutant; car il méprisera la prudence de ton discours.
10 Nie przesuwaj dawnej granicy i nie wchodź na pole sierot.
Ne recule point la borne ancienne, et n'entre point dans les champs des orphelins:
11 Bo ich obrońca jest mocny, przeprowadzi ich sprawę przeciwko tobie.
Car leur garant est puissant; il défendra leur cause contre toi.
12 Nakłoń swoje serce na pouczenie, a swe uszy na słowa rozumne.
Applique ton cœur à l'instruction, et tes oreilles aux paroles de science.
13 Nie szczędź dziecku karcenia, [bo] jeśli je bijesz rózgą, nie umrze.
N'écarte point du jeune enfant la correction; quand tu l'auras frappé de la verge, il n'en mourra point.
Tu le frapperas avec la verge, mais tu délivreras son âme du sépulcre. (Sheol h7585)
15 Synu mój, jeśli twoje serce będzie mądre, moje serce będzie się radowało, właśnie moje;
Mon fils, si ton cœur est sage, mon cœur s'en réjouira, oui, moi-même.
16 I moje nerki będą się weselić, gdy twoje usta będą mówiły to, co jest prawe.
Certes mes reins tressailliront de joie, quand tes lèvres proféreront des choses droites.
17 Niech twoje serce nie zazdrości grzesznikom, lecz każdego dnia [postępuj] w bojaźni PANA;
Que ton cœur ne porte point d'envie aux pécheurs; mais [adonne-toi] à la crainte de l'Eternel tout le jour.
18 Bo koniec jest pewny i twoja nadzieja nie będzie zawiedziona.
Car véritablement il y aura [bonne] issue, et ton attente ne sera point retranchée.
19 Słuchaj, synu mój, i bądź mądry, i skieruj swoje serce na drogę.
Toi, mon fils, écoute, et sois sage; et fais marcher ton cœur dans cette voie.
20 Nie bywaj wśród pijaków ani wśród obżerających się mięsem;
Ne fréquente point les ivrognes, ni les gourmands.
21 Bo pijak i żarłok zubożeją, a ospały będzie chodził w łachmanach.
Car l'ivrogne et le gourmand seront appauvris; et le long dormir fait vêtir des robes déchirées.
22 Słuchaj ojca, który cię spłodził, a nie gardź matką, gdy się zestarzeje.
Ecoute ton père, [comme] étant celui qui t'a engendré; et ne méprise point ta mère, quand elle sera devenue vieille.
23 Kupuj prawdę i nie sprzedawaj [jej]; [kupuj] mądrość, karność i rozum.
Achète la vérité, et ne la vends point; achète la sagesse, l'instruction et la prudence.
24 Ojciec sprawiedliwego będzie się wielce radował, a kto spłodzi mądrego, będzie się z niego cieszył.
Le père du juste s'égayera extrêmement; et celui qui aura engendré le sage, en aura de la joie.
25 Niech się weseli twój ojciec i matka i niech się raduje ta, która cię rodziła.
Que ton père et ta mère se réjouissent, et que celle qui t'a enfanté s'égaye.
26 Synu mój, daj mi swoje serce, a niech twoje oczy strzegą moich dróg.
Mon fils, donne-moi ton cœur, et que tes yeux prennent garde à mes voies.
27 Bo nierządnica [jest] głębokim dołem, a cudza [kobieta jest] ciasną studnią.
Car la femme débauchée est une fosse profonde, et l'étrangère est un puits de détresse;
28 Ona też czyha jak zbój i pomnaża przewrotnych wśród ludzi.
Aussi se tient-elle en embûche, comme après la proie: et elle multipliera les transgresseurs entre les hommes.
29 U kogo biada? U kogo żal? U kogo kłótnie? U kogo szemranie? Kto ma rany bez powodu? Kto ma zaczerwienione oczy?
A qui est: malheur à moi? à qui est: hélas? à qui les débats? à qui le bruit? à qui les blessures sans cause? à qui la rougeur des yeux?
30 Ci, którzy przesiadują przy winie; ci, którzy idą szukać zmieszanego wina.
A ceux qui s'arrêtent auprès du vin, et qui vont chercher le vin mixtionné.
31 Nie patrz na wino, gdy się czerwieni; gdy wydaje łunę swą w kielichu, a samo się przesuwa.
Ne regarde point le vin quand il se montre rouge, et quand il donne sa couleur dans la coupe, et qu'il coule droit.
32 Na koniec ugryzie jak wąż i ukąsi jak żmija;
Il mord par derrière comme un serpent, et il pique comme un basilic.
33 Twoje oczy będą patrzeć na cudze kobiety, a twoje serce będzie mówiło rzeczy przewrotne;
Puis tes yeux regarderont les femmes étrangères, et ton cœur parlera en insensé.
34 I będziesz jak ten, który leży na środku morza, i jak ten, który śpi na szczycie masztu;
Et tu seras comme celui qui dort au cœur de la mer, et comme celui qui dort au sommet du mât.
35 [Powiesz]: Bili mnie, a nie bolało, uderzyli mnie, a [nic] nie czułem. Gdy się obudzę, znów go poszukam.
On m'a battu, [diras-tu], et je n'en ai point été malade; on m'a moulu de coups, et je ne l'ai point senti; quand me réveillerai-je? Je me remettrai encore à le chercher.
