Przysłów 23
1 Gdy usiądziesz do posiłku z władcą, zważaj pilnie, co jest przed tobą;
Si tu t'assieds pour dîner à la table d'un prince, fais bien attention à ce qui te sera présenté
2 I przyłóż nóż do gardła, jeśli jesteś łakomy.
puis étends la main, sachant qu'il convient qu'on te serve de tels mets; toutefois, même si tu as grand appétit,
3 Nie pragnij jego przysmaków, bo to pokarm zwodniczy.
ne convoite point leur repas; car c'est là une vie factice.
4 Nie zabiegaj o bogactwo, porzuć swoją mądrość.
Si tu es pauvre, n'aspire pas à la richesse; repousse-la même en pensée.
5 Czy obrócisz swoje oczy na to, co jest niczym? Bo bogactwa robią sobie skrzydła i ulatują do nieba jak orzeł.
Si tu fixes ton regard sur elle, tu la vois disparaître; car elle a, comme l'aigle, des ailes prêtes à s'envoler, et retourne à la maison de son premier maître.
6 Nie jedz chleba człowieka, który ma złe oko, ani nie pożądaj jego przysmaków.
Ne dîne pas avec un homme envieux; ne désire rien de sa table;
7 Bo jak myśli w swym sercu, taki [on jest]. Jedz i pij – mówi do ciebie, ale jego serce nie jest z tobą.
car il mange et il boit comme on avalerait un cheveu. Ne l'introduis pas chez toi, et ne mange pas un morceau avec lui;
8 Kęs, który zjadłeś, zwrócisz i utracisz swoje wdzięczne słowa.
car il le vomirait et souillerait tes meilleures paroles.
9 Nie mów do uszu głupca, bo wzgardzi mądrością twoich słów.
Ne dis rien à l'insensé, de peur que peut-être il ne tourne en dérision tes sages discours.
10 Nie przesuwaj dawnej granicy i nie wchodź na pole sierot.
Ne dépasse pas les bornes anciennes, et n'entre pas dans le champ de l'orphelin;
11 Bo ich obrońca jest mocny, przeprowadzi ich sprawę przeciwko tobie.
car il est fort celui que le Seigneur rachète; et, si tu es en procès avec lui, Dieu plaidera sa cause.
12 Nakłoń swoje serce na pouczenie, a swe uszy na słowa rozumne.
Livre ton cœur à la discipline, et prépare ton oreille aux paroles de la doctrine.
13 Nie szczędź dziecku karcenia, [bo] jeśli je bijesz rózgą, nie umrze.
Ne cesse de corriger un enfant; car si tu le frappes de verges, il n'en mourra pas.
Et si tu le frappes de verges, tu sauveras son âme de la mort. (Sheol h7585)
15 Synu mój, jeśli twoje serce będzie mądre, moje serce będzie się radowało, właśnie moje;
Mon fils, si ton cœur est sage, tu réjouiras aussi mon cœur;
16 I moje nerki będą się weselić, gdy twoje usta będą mówiły to, co jest prawe.
et si tes lèvres sont droites, elles converseront avec mes lèvres.
17 Niech twoje serce nie zazdrości grzesznikom, lecz każdego dnia [postępuj] w bojaźni PANA;
Que ton cœur ne porte point envie aux pécheurs; mais sois toujours dans la crainte de Dieu.
18 Bo koniec jest pewny i twoja nadzieja nie będzie zawiedziona.
Car si tu observes ces choses, tu auras des descendants, et ton espérance ne sera pas trompée.
19 Słuchaj, synu mój, i bądź mądry, i skieruj swoje serce na drogę.
Écoute, mon fils, et sois sage; et maintiens droites les pensées de ton cœur.
20 Nie bywaj wśród pijaków ani wśród obżerających się mięsem;
Ne sois pas buveur de vin; évite les longs banquets et la profusion des viandes.
21 Bo pijak i żarłok zubożeją, a ospały będzie chodził w łachmanach.
Car l'ivrogne et le débauché mendieront; le paresseux sera revêtu de haillons en lambeaux.
22 Słuchaj ojca, który cię spłodził, a nie gardź matką, gdy się zestarzeje.
Écoute, mon fils, le père qui t'a engendré, et ne méprise pas ta mère parce qu'elle a vieilli.
23 Kupuj prawdę i nie sprzedawaj [jej]; [kupuj] mądrość, karność i rozum.
24 Ojciec sprawiedliwego będzie się wielce radował, a kto spłodzi mądrego, będzie się z niego cieszył.
Un père juste élève bien ses enfants, et la sagesse d'un fils réjouit son âme.
25 Niech się weseli twój ojciec i matka i niech się raduje ta, która cię rodziła.
Que ton père et ta mère se réjouissent en toi, et que celle qui t'a enfanté soit heureuse.
26 Synu mój, daj mi swoje serce, a niech twoje oczy strzegą moich dróg.
Mon fils, donne-moi ton cœur; que tes yeux gardent mes voies.
27 Bo nierządnica [jest] głębokim dołem, a cudza [kobieta jest] ciasną studnią.
La maison étrangère est comme un tonneau percé; il est étroit le puits de l'étranger.
28 Ona też czyha jak zbój i pomnaża przewrotnych wśród ludzi.
Celui qui les recherche périra bientôt, et tout pécheur sera détruit.
29 U kogo biada? U kogo żal? U kogo kłótnie? U kogo szemranie? Kto ma rany bez powodu? Kto ma zaczerwienione oczy?
Pour qui les gémissements? Pour qui le trouble? Pour qui les contestations? Pour qui les ennuis et les entretiens frivoles? Pour qui les repentirs inutiles? Pour qui les yeux livides?
30 Ci, którzy przesiadują przy winie; ci, którzy idą szukać zmieszanego wina.
N'est-ce pas pour ceux qui passent leur temps dans l'ivresse et qui hantent les lieux où l'on boit?
31 Nie patrz na wino, gdy się czerwieni; gdy wydaje łunę swą w kielichu, a samo się przesuwa.
Ne vous enivrez pas; mais faites votre société des hommes justes, et fréquentez-les publiquement. Car si vos yeux s'arrêtent sur les fioles et les coupes, plus tard vous marcherez plus nu qu'un pilon à mortier.
32 Na koniec ugryzie jak wąż i ukąsi jak żmija;
L'homme ivre finit par s'étendre comme si un serpent l'avait mordu; le venin se répand sur lui comme de la dent d'un reptile.
33 Twoje oczy będą patrzeć na cudze kobiety, a twoje serce będzie mówiło rzeczy przewrotne;
Si tes yeux regardent une femme étrangère, la langue aussitôt divaguera,
34 I będziesz jak ten, który leży na środku morza, i jak ten, który śpi na szczycie masztu;
et tu seras gisant comme au sein de la mer, et comme un pilote au milieu de l'orage.
35 [Powiesz]: Bili mnie, a nie bolało, uderzyli mnie, a [nic] nie czułem. Gdy się obudzę, znów go poszukam.
Et tu diras: On m'a frappé, et je n'en ai pas souffert; on s'est joué de moi, et je ne m'en suis pas douté; quand viendra l'aurore, pour m'en aller encore chercher des hommes avec qui je puisse me retrouver?
