Przysłów 23
1 Gdy usiądziesz do posiłku z władcą, zważaj pilnie, co jest przed tobą;
When thou sittest to eat with a ruler, Consider diligently him that is before thee;
2 I przyłóż nóż do gardła, jeśli jesteś łakomy.
And put a knife to thy throat, If thou be a man given to appetite.
3 Nie pragnij jego przysmaków, bo to pokarm zwodniczy.
Be not desirous of his dainties; Seeing they are deceitful food.
4 Nie zabiegaj o bogactwo, porzuć swoją mądrość.
Weary not thyself to be rich; Cease from thine own wisdom.
5 Czy obrócisz swoje oczy na to, co jest niczym? Bo bogactwa robią sobie skrzydła i ulatują do nieba jak orzeł.
Wilt thou set thine eyes upon that which is not? For [riches] certainly make themselves wings, Like an eagle that flieth toward heaven.
6 Nie jedz chleba człowieka, który ma złe oko, ani nie pożądaj jego przysmaków.
Eat thou not the bread of him that hath an evil eye, Neither desire thou his dainties:
7 Bo jak myśli w swym sercu, taki [on jest]. Jedz i pij – mówi do ciebie, ale jego serce nie jest z tobą.
For as he thinketh within himself, so is he: Eat and drink, saith he to thee; But his heart is not with thee.
8 Kęs, który zjadłeś, zwrócisz i utracisz swoje wdzięczne słowa.
The morsel which thou hast eaten shalt thou vomit up, And lose thy sweet words.
9 Nie mów do uszu głupca, bo wzgardzi mądrością twoich słów.
Speak not in the hearing of a fool; For he will despise the wisdom of thy words.
10 Nie przesuwaj dawnej granicy i nie wchodź na pole sierot.
Remove not the ancient landmark; And enter not into the fields of the fatherless:
11 Bo ich obrońca jest mocny, przeprowadzi ich sprawę przeciwko tobie.
For their Redeemer is strong; He will plead their cause against thee.
12 Nakłoń swoje serce na pouczenie, a swe uszy na słowa rozumne.
Apply thy heart unto instruction, And thine ears to the words of knowledge.
13 Nie szczędź dziecku karcenia, [bo] jeśli je bijesz rózgą, nie umrze.
Withhold not correction from the child; [For] if thou beat him with the rod, he will not die.
Thou shalt beat him with the rod, And shalt deliver his soul from Sheol. (Sheol h7585)
15 Synu mój, jeśli twoje serce będzie mądre, moje serce będzie się radowało, właśnie moje;
My son, if thy heart be wise, My heart will be glad, even mine:
16 I moje nerki będą się weselić, gdy twoje usta będą mówiły to, co jest prawe.
Yea, my heart will rejoice, When thy lips speak right things.
17 Niech twoje serce nie zazdrości grzesznikom, lecz każdego dnia [postępuj] w bojaźni PANA;
Let not thy heart envy sinners; But [be thou] in the fear of Jehovah all the day long:
18 Bo koniec jest pewny i twoja nadzieja nie będzie zawiedziona.
For surely there is a reward; And thy hope shall not be cut off.
19 Słuchaj, synu mój, i bądź mądry, i skieruj swoje serce na drogę.
Hear thou, my son, and be wise, And guide thy heart in the way.
20 Nie bywaj wśród pijaków ani wśród obżerających się mięsem;
Be not among winebibbers, Among gluttonous eaters of flesh:
21 Bo pijak i żarłok zubożeją, a ospały będzie chodził w łachmanach.
For the drunkard and the glutton shall come to poverty; And drowsiness will clothe [a man] with rags.
22 Słuchaj ojca, który cię spłodził, a nie gardź matką, gdy się zestarzeje.
Hearken unto thy father that begat thee, And despise not thy mother when she is old.
23 Kupuj prawdę i nie sprzedawaj [jej]; [kupuj] mądrość, karność i rozum.
Buy the truth, and sell it not; [Yea], wisdom, and instruction, and understanding.
24 Ojciec sprawiedliwego będzie się wielce radował, a kto spłodzi mądrego, będzie się z niego cieszył.
The father of the righteous will greatly rejoice; And he that begetteth a wise child will have joy of him.
25 Niech się weseli twój ojciec i matka i niech się raduje ta, która cię rodziła.
Let thy father and thy mother be glad, And let her that bare thee rejoice.
26 Synu mój, daj mi swoje serce, a niech twoje oczy strzegą moich dróg.
My son, give me thy heart; And let thine eyes delight in my ways.
27 Bo nierządnica [jest] głębokim dołem, a cudza [kobieta jest] ciasną studnią.
For a harlot is a deep ditch; And a foreign woman is a narrow pit.
28 Ona też czyha jak zbój i pomnaża przewrotnych wśród ludzi.
Yea, she lieth in wait as a robber, And increaseth the treacherous among men.
29 U kogo biada? U kogo żal? U kogo kłótnie? U kogo szemranie? Kto ma rany bez powodu? Kto ma zaczerwienione oczy?
Who hath woe? who hath sorrow? who hath contentions? Who hath complaining? who hath wounds without cause? Who hath redness of eyes?
30 Ci, którzy przesiadują przy winie; ci, którzy idą szukać zmieszanego wina.
They that tarry long at the wine; They that go to seek out mixed wine.
31 Nie patrz na wino, gdy się czerwieni; gdy wydaje łunę swą w kielichu, a samo się przesuwa.
Look not thou upon the wine when it is red, When it sparkleth in the cup, When it goeth down smoothly:
32 Na koniec ugryzie jak wąż i ukąsi jak żmija;
At the last it biteth like a serpent, And stingeth like an adder.
33 Twoje oczy będą patrzeć na cudze kobiety, a twoje serce będzie mówiło rzeczy przewrotne;
Thine eyes shall behold strange things, And thy heart shall utter perverse things.
34 I będziesz jak ten, który leży na środku morza, i jak ten, który śpi na szczycie masztu;
Yea, thou shalt be as he that lieth down in the midst of the sea, Or as he that lieth upon the top of a mast.
35 [Powiesz]: Bili mnie, a nie bolało, uderzyli mnie, a [nic] nie czułem. Gdy się obudzę, znów go poszukam.
They have stricken me, [shalt thou say], and I was not hurt; They have beaten me, and I felt it not: When shall I awake? I will seek it yet again.
