Przysłów 22
1 Cenniejsze [jest] dobre imię niż wielkie bogactwa, a przychylność lepsza niż srebro i złoto.
De más estima es la buena fama que las muchas riquezas; y la buena gracia más que la plata y el oro.
2 Bogaty i ubogi spotykają się, PAN jest stwórcą obydwu.
El rico y el pobre se encontraron; a todos ellos los hizo el SEÑOR.
3 Roztropny dostrzega zło i ukrywa się, ale prości idą dalej i ponoszą karę.
El avisado ve el mal, y se esconde; mas los simples pasan, y reciben el daño.
4 Owocem pokory i bojaźni PANA jest bogactwo, chwała i życie.
Riquezas, y honra, y vida, son la remuneración de la humildad y del temor del SEÑOR.
5 Ciernie i sidła [są] na drodze przewrotnego; kto strzeże swej duszy, trzyma się z dala od nich.
Espinas y lazos hay en el camino del perverso; el que guarda su alma se alejará de ellos.
6 Pouczaj dziecko w drodze, którą ma iść, a gdy się zestarzeje, nie odstąpi od niej.
Instruye al niño en su carrera; aun cuando fuere viejo no se apartará de ella.
7 Bogaty panuje nad ubogimi, a ten, co pożycza, jest sługą tego, który mu pożycza.
El rico se enseñoreará de los pobres, y el que toma prestado es siervo del que presta.
8 Kto sieje nieprawość, będzie żąć cierpienie, a rózga jego gniewu przepadnie.
El que sembrare iniquidad, iniquidad segará; y se consumirá la vara de su ira.
9 Kto ma dobrotliwe oko, będzie błogosławiony, bo dzieli się swym chlebem z ubogim.
El ojo misericordioso será bendito, porque dio de su pan al menesteroso.
10 Wyrzuć szydercę, a ustanie spór, owszem, zakończy się kłótnia i zniewaga.
Echa fuera al burlador, y saldrá la contienda; y cesará el pleito y la afrenta.
11 Kto kocha czystość serca, tego wdzięk warg sprawi, że król [będzie] jego przyjacielem.
El que ama la limpieza de corazón, y la gracia de sus labios; su compañero será el rey.
12 Oczy PANA strzegą wiedzy, a on obala słowa przewrotnego.
Los ojos del SEÑOR miran por la ciencia; mas él trastorna las cosas de los prevaricadores.
13 Leniwy mówi: Lew jest na dworze, będę zabity na środku ulicy.
Dice el perezoso: El león está afuera; en medio de la calle seré muerto.
14 Usta obcych [kobiet są] głębokim dołem; wpadnie tam ten, na kogo PAN się gniewa.
Sima profunda es la boca de las extrañas; aquel contra el cual estuviere el SEÑOR airado, caerá en ella.
15 Głupota jest przywiązana do serca dziecka, ale rózga karności wypędzi ją z niego.
La locura está ligada en el corazón del niño; mas la vara de la corrección la hará alejar de él.
16 Kto ciemięży ubogiego, aby przysporzyć sobie [bogactwa, i] kto daje bogatemu, pewnie zubożeje.
El que oprime al pobre para aumentarse él, y que da al rico, ciertamente será pobre.
17 Nadstaw ucha i słuchaj słów mędrców, i skłoń swe serce do mojej wiedzy;
Inclina tu oído, y oye las palabras de los sabios, y pon tu corazón a mi sabiduría;
18 Bo to miło, jeśli zachowasz je w swoim sercu, będą razem ułożone na wargach.
porque es cosa deleitable, si las guardares en tus entrañas; y que juntamente sean ordenadas en tus labios.
19 Oznajmiłem to dzisiaj właśnie tobie, abyś pokładał ufność w PANU.
Para que tu confianza sea en el SEÑOR, te las he hecho saber hoy a ti también.
20 Czy nie napisałem ci znamienitych rzeczy zawierających rady i wiedzę;
¿No te he escrito tres veces en consejos y ciencia,
21 Aby dać ci poznać pewność słów prawdy; abyś umiał odpowiedzieć słowami prawdy tym, którzy do ciebie posyłają?
para hacerte saber la certidumbre de las razones verdaderas, para que puedas responder razones de verdad a los que a ti enviaren?
22 Nie okradaj nędzarza, ponieważ jest ubogi, ani nie uciskaj w bramie biednego.
No robes al pobre, porque es pobre, ni quebrantes en el juicio al necesitado;
23 PAN bowiem będzie bronił ich sprawy i wydrze duszę tym, którzy im wydzierają.
porque el SEÑOR juzgará la causa de ellos, y despojará el alma de aquellos que los despojaren.
24 Nie przyjaźnij się z człowiekiem gniewliwym i nie obcuj z człowiekiem porywczym.
No te entremetas con el iracundo, ni te acompañes con el hombre de enojos;
25 Byś nie przywykł do jego dróg i nie zastawił sideł na swą duszę.
para que no aprendas sus veredas, y tomes lazo para tu alma.
26 Nie bądź z tych, którzy dają porękę, ani z tych, którzy ręczą za długi;
No estés entre los que tocan la mano, entre los que fían por deudas.
27 Jeśli nie masz czym zapłacić, dlaczego miałby ktoś zabrać spod ciebie posłanie?
Si no tuvieres para pagar, ¿por qué han de quitar tu cama de debajo de ti?
28 Nie przesuwaj dawnej granicy, którą ustalili twoi ojcowie.
No traspases el término antiguo que pusieron tus padres.
29 Widzisz człowieka pilnego w swoich sprawach? On będzie stał przed królami, nie będzie stał przed podłymi.
¿Has visto hombre solícito en su obra? Delante de los reyes estará; no estará delante de los oscuros.
