Przysłów 22
1 Cenniejsze [jest] dobre imię niż wielkie bogactwa, a przychylność lepsza niż srebro i złoto.
É preferível ter um [bom] nome do que muitas riquezas; e ser favorecido é melhor que a prata e o o ouro.
2 Bogaty i ubogi spotykają się, PAN jest stwórcą obydwu.
O rico e o pobre se encontram; todos eles foram feitos pelo SENHOR.
3 Roztropny dostrzega zło i ukrywa się, ale prości idą dalej i ponoszą karę.
O prudente vê o mal, e se esconde; mas os ingênuos passam e sofrem as consequências.
4 Owocem pokory i bojaźni PANA jest bogactwo, chwała i życie.
A recompensa da humildade [e do] temor ao SENHOR são riquezas, honra, e vida.
5 Ciernie i sidła [są] na drodze przewrotnego; kto strzeże swej duszy, trzyma się z dala od nich.
[Há] espinhos e ciladas no caminho do perverso; quem cuida de sua alma deve ficar longe de [tal caminho].
6 Pouczaj dziecko w drodze, którą ma iść, a gdy się zestarzeje, nie odstąpi od niej.
Instrui ao menino em seu caminho, e até quando envelhecer, não se desviará dele.
7 Bogaty panuje nad ubogimi, a ten, co pożycza, jest sługą tego, który mu pożycza.
O rico domina sobre os pobres, e quem toma emprestado é servo daquele que empresta.
8 Kto sieje nieprawość, będzie żąć cierpienie, a rózga jego gniewu przepadnie.
Aquele que semeia perversidade colherá sofrimento; e a vara de sua ira se acabará.
9 Kto ma dobrotliwe oko, będzie błogosławiony, bo dzieli się swym chlebem z ubogim.
Quem tem olhos bondosos será abençoado, porque deu de seu pão ao pobre.
10 Wyrzuć szydercę, a ustanie spór, owszem, zakończy się kłótnia i zniewaga.
Expulsa ao zombador, e a briga terminará; cessará a disputa e a vergonha.
11 Kto kocha czystość serca, tego wdzięk warg sprawi, że król [będzie] jego przyjacielem.
Quem ama a pureza do coração [fala] graciosamente com os lábios, [e] o rei [será] seu amigo.
12 Oczy PANA strzegą wiedzy, a on obala słowa przewrotnego.
Os olhos do SENHOR protegem o conhecimento; porém ele transtornará as palavras do enganador.
13 Leniwy mówi: Lew jest na dworze, będę zabity na środku ulicy.
O preguiçoso diz: Há um leão lá fora! Ele me matará nas ruas!
14 Usta obcych [kobiet są] głębokim dołem; wpadnie tam ten, na kogo PAN się gniewa.
A boca da mulher pervertida é uma cova profunda; aquele contra quem o SENHOR se irar cairá nela.
15 Głupota jest przywiązana do serca dziecka, ale rózga karności wypędzi ją z niego.
A tolice está amarrada ao coração do menino; [mas] a vara da correção a mandará para longe dele.
16 Kto ciemięży ubogiego, aby przysporzyć sobie [bogactwa, i] kto daje bogatemu, pewnie zubożeje.
Aquele que oprime ao pobre para proveito próprio e aquele que dá [suborno] ao rico certamente empobrecerão.
17 Nadstaw ucha i słuchaj słów mędrców, i skłoń swe serce do mojej wiedzy;
Inclina o teu ouvido e escuta as palavras dos sábios; dispõe teu coração ao meu conhecimento;
18 Bo to miło, jeśli zachowasz je w swoim sercu, będą razem ułożone na wargach.
porque é agradável que as guardes dentro de ti, e estejam prontas para os teus lábios;
19 Oznajmiłem to dzisiaj właśnie tobie, abyś pokładał ufność w PANU.
para que tua confiança esteja no SENHOR, eu as ensino a ti hoje.
20 Czy nie napisałem ci znamienitych rzeczy zawierających rady i wiedzę;
Por acaso não te escrevi excelentes coisas sobre o conselho e o conhecimento,
21 Aby dać ci poznać pewność słów prawdy; abyś umiał odpowiedzieć słowami prawdy tym, którzy do ciebie posyłają?
para te ensinar a certeza das palavras da verdade, para que possas responder palavras de verdade aos que te enviarem?
22 Nie okradaj nędzarza, ponieważ jest ubogi, ani nie uciskaj w bramie biednego.
Não roubes ao pobre, porque ele é pobre; nem oprimas ao aflito junto à porta do julgamento.
23 PAN bowiem będzie bronił ich sprawy i wydrze duszę tym, którzy im wydzierają.
Porque o SENHOR defenderá a causa deles em juízo, e quanto aos que os roubam, ele lhes roubará a alma.
24 Nie przyjaźnij się z człowiekiem gniewliwym i nie obcuj z człowiekiem porywczym.
Não seja companheiro de quem se irrita facilmente, nem andes com o homem furioso,
25 Byś nie przywykł do jego dróg i nie zastawił sideł na swą duszę.
Para que não aprendas o caminho dele, e te ponhas em armadilhas para tua alma.
26 Nie bądź z tych, którzy dają porękę, ani z tych, którzy ręczą za długi;
Não estejas entre os que se comprometem em acordos com as mãos, [ou] os que ficam por fiadores de dívidas.
27 Jeśli nie masz czym zapłacić, dlaczego miałby ktoś zabrać spod ciebie posłanie?
Se não tens como pagar, por que razão tirariam tua cama debaixo de ti?
28 Nie przesuwaj dawnej granicy, którą ustalili twoi ojcowie.
Não mudes os limites antigos que teus pais fizeram.
29 Widzisz człowieka pilnego w swoich sprawach? On będzie stał przed królami, nie będzie stał przed podłymi.
Viste um homem habilidoso em sua obra? Perante a face dos reis ele será posto; ele não será posto diante de pessoas sem honra.
