Przysłów 22
1 Cenniejsze [jest] dobre imię niż wielkie bogactwa, a przychylność lepsza niż srebro i złoto.
A name is chosen rather than much wealth, Than silver and than gold — good grace.
2 Bogaty i ubogi spotykają się, PAN jest stwórcą obydwu.
Rich and poor have met together, The Maker of them all [is] Jehovah.
3 Roztropny dostrzega zło i ukrywa się, ale prości idą dalej i ponoszą karę.
The prudent hath seen the evil, and is hidden, And the simple have passed on, and are punished.
4 Owocem pokory i bojaźni PANA jest bogactwo, chwała i życie.
The end of humility [is] the fear of Jehovah, Riches, and honour, and life.
5 Ciernie i sidła [są] na drodze przewrotnego; kto strzeże swej duszy, trzyma się z dala od nich.
Thorns — snares [are] in the way of the perverse, Whoso is keeping his soul is far from them.
6 Pouczaj dziecko w drodze, którą ma iść, a gdy się zestarzeje, nie odstąpi od niej.
Give instruction to a youth about his way, Even when he is old he turneth not from it.
7 Bogaty panuje nad ubogimi, a ten, co pożycza, jest sługą tego, który mu pożycza.
The rich over the poor ruleth, And a servant [is] the borrower to the lender.
8 Kto sieje nieprawość, będzie żąć cierpienie, a rózga jego gniewu przepadnie.
Whoso is sowing perverseness reapeth sorrow, And the rod of his anger weareth out.
9 Kto ma dobrotliwe oko, będzie błogosławiony, bo dzieli się swym chlebem z ubogim.
The good of eye — he is blessed, For he hath given of his bread to the poor.
10 Wyrzuć szydercę, a ustanie spór, owszem, zakończy się kłótnia i zniewaga.
Cast out a scorner — and contention goeth out, And strife and shame cease.
11 Kto kocha czystość serca, tego wdzięk warg sprawi, że król [będzie] jego przyjacielem.
Whoso is loving cleanness of heart, Grace [are] his lips, a king [is] his friend.
12 Oczy PANA strzegą wiedzy, a on obala słowa przewrotnego.
The eyes of Jehovah have kept knowledge, And He overthroweth the words of the treacherous.
13 Leniwy mówi: Lew jest na dworze, będę zabity na środku ulicy.
The slothful hath said, 'A lion [is] without, In the midst of the broad places I am slain.'
14 Usta obcych [kobiet są] głębokim dołem; wpadnie tam ten, na kogo PAN się gniewa.
A deep pit [is] the mouth of strange women, The abhorred of Jehovah falleth there.
15 Głupota jest przywiązana do serca dziecka, ale rózga karności wypędzi ją z niego.
Folly is bound up in the heart of a youth, The rod of chastisement putteth it far from him.
16 Kto ciemięży ubogiego, aby przysporzyć sobie [bogactwa, i] kto daje bogatemu, pewnie zubożeje.
He is oppressing the poor to multiply to him, He is giving to the rich — only to want.
17 Nadstaw ucha i słuchaj słów mędrców, i skłoń swe serce do mojej wiedzy;
Incline thine ear, and hear words of the wise, And thy heart set to my knowledge,
18 Bo to miło, jeśli zachowasz je w swoim sercu, będą razem ułożone na wargach.
For they are pleasant when thou dost keep them in thy heart, They are prepared together for thy lips.
19 Oznajmiłem to dzisiaj właśnie tobie, abyś pokładał ufność w PANU.
That thy trust may be in Jehovah, I caused thee to know to-day, even thou.
20 Czy nie napisałem ci znamienitych rzeczy zawierających rady i wiedzę;
Have I not written to thee three times With counsels and knowledge?
21 Aby dać ci poznać pewność słów prawdy; abyś umiał odpowiedzieć słowami prawdy tym, którzy do ciebie posyłają?
To cause thee to know the certainty of sayings of truth, To return sayings of truth to those sending thee.
22 Nie okradaj nędzarza, ponieważ jest ubogi, ani nie uciskaj w bramie biednego.
Rob not the poor because he [is] poor, And bruise not the afflicted in the gate.
23 PAN bowiem będzie bronił ich sprawy i wydrze duszę tym, którzy im wydzierają.
For Jehovah pleadeth their cause, And hath spoiled the soul of their spoilers.
24 Nie przyjaźnij się z człowiekiem gniewliwym i nie obcuj z człowiekiem porywczym.
Shew not thyself friendly with an angry man, And with a man of fury go not in,
25 Byś nie przywykł do jego dróg i nie zastawił sideł na swą duszę.
Lest thou learn his paths, And have received a snare to thy soul.
26 Nie bądź z tych, którzy dają porękę, ani z tych, którzy ręczą za długi;
Be not thou among those striking hands, Among sureties [for] burdens.
27 Jeśli nie masz czym zapłacić, dlaczego miałby ktoś zabrać spod ciebie posłanie?
If thou hast nothing to pay, Why doth he take thy bed from under thee?
28 Nie przesuwaj dawnej granicy, którą ustalili twoi ojcowie.
Remove not a border of olden times, That thy fathers have made.
29 Widzisz człowieka pilnego w swoich sprawach? On będzie stał przed królami, nie będzie stał przed podłymi.
Hast thou seen a man speedy in his business? Before kings he doth station himself, He stations not himself before obscure men!
