Przysłów 21
1 Serce króla [jest] w ręku PANA [jak] potoki wód; kieruje je, dokąd chce.
As a rush of water, so is the king's heart in God's hand: he turns it whithersoever he may desire to point out.
2 Wszelka droga człowieka jest słuszna w jego oczach, ale PAN waży serca.
Every man seems to himself righteous; but the Lord directs the hearts.
3 Czynienie sprawiedliwości i sądu bardziej się podobają PANU niż ofiara.
To do justly and to speak truth, are more pleasing to God than the blood of sacrifices.
4 Wyniosłe oczy, pyszne serce [i] praca niegodziwych są grzechem.
A high-minded man is stout-hearted in [his] pride; and the lamp of the wicked is sin.
5 Myśli pracowitego [przynoszą] pewny dostatek, a [myśli] każdego spieszącego się – niedostatek.
6 Gromadzenie skarbów kłamliwym językiem jest przemijającą marnością tych, którzy szukają śmierci.
He that gathers treasures with a lying tongue pursues vanity [on] to the snares of death.
7 Grabież niegodziwych zniszczy ich, bo nie chcą czynić tego, co sprawiedliwe.
Destruction shall lodge with the ungodly; for they refuse to do justly.
8 Droga człowieka jest przewrotna i obca, ale dzieło czystego jest prawe.
To the froward God sends froward ways; for his works are pure and right.
9 Lepiej mieszkać w kącie dachu niż z kłótliwą żoną w przestronnym domu.
[It is] better to dwell in a corner on the house-top, than in plastered [rooms] with unrighteousness, and in an open house.
10 Dusza niegodziwego pragnie zła, a jego bliźni nie znajduje łaski w jego oczach.
The soul of the ungodly shall not be pitied by any man.
11 Gdy się karze szydercę, prosty mądrzeje, a gdy uczą mądrego, przyjmuje wiedzę.
When an intemperate man is punished the simple becomes wiser: and a wise man understanding will receive knowledge.
12 Sprawiedliwy zważa na dom niegodziwego, ale [Bóg] powala niegodziwych za [ich] nieprawość.
A righteous man understands the hearts of the ungodly: and despises the ungodly for their wickedness.
13 Kto zatyka swe ucho na wołanie ubogiego, ten sam będzie wołał, a nie zostanie wysłuchany.
He that stops his ears from hearing the poor, himself also shall cry, and there shall be none to hear [him].
14 [Potajemny] dar łagodzi zapalczywość i upominek w zanadrzu uspokaja wielki gniew.
A secret gift calms anger: but he that forbears to give stirs up strong wrath.
15 Radością jest dla sprawiedliwego czynić sąd, a na czyniących nieprawość przyjdzie zniszczenie.
[It is] the joy of the righteous to do judgment: but a holy [man] is abominable with evil-doers.
16 Człowiek, który zbacza z drogi mądrości, odpocznie w zgromadzeniu umarłych.
A man that wanders out of the way of righteousness, shall rest in the congregation of giants.
17 Kto kocha zabawę, zubożeje, a kto kocha wino i olejek, nie wzbogaci się.
A poor man loves mirth, loving wine and oil in abundance;
18 Niegodziwy [będzie] okupem za sprawiedliwego, a przewrotny – za prawych.
and a transgressor is the abomination of a righteous man.
19 Lepiej mieszkać na pustyni niż z kłótliwą i gniewliwą żoną.
[It is] better to dwell in a wilderness than with a quarrelsome and talkative and passionate woman.
20 Pożądany skarb i olej [są] w mieszkaniu mądrego, ale głupiec je trwoni.
A desirable treasure will rest on the mouth of the wise; but foolish men will swallow it up.
21 Kto podąża za sprawiedliwością i miłosierdziem, znajduje życie, sprawiedliwość i chwałę.
The way of righteousness and mercy will find life and glory.
22 Mądry wdziera się do miasta mocarzy i burzy potęgę ich ufności.
A wise man assaults strong cities, and demolishes the fortress in which the ungodly trusted.
23 Kto strzeże swoich ust i języka, strzeże swojej duszy przed utrapieniem.
He that keeps his mouth and his tongue keeps his soul from trouble.
24 Hardy i pyszny szyderca – oto imię tego, kto działa w pysznym gniewie.
A bold and self-willed and insolent [man] is called a pest: and he that remembers injuries is a transgressor.
25 Pragnienie leniwego zabija [go], bo jego ręce nie chcą pracować.
Desires kill the sluggard; for his hands do not choose to do anything.
26 Przez cały dzień pożąda on zachłannie, a sprawiedliwy daje i nie szczędzi.
An ungodly man entertains evil desires all the day: but the righteous is unsparingly merciful and compassionate.
27 Ofiara niegodziwych budzi odrazę, a cóż dopiero, gdy ją w niegodziwości ofiarują.
The sacrifices of the ungodly are abomination to the Lord, for they offer them wickedly.
28 Fałszywy świadek zginie, lecz kto słucha, będzie mówił nieustannie.
A false witness shall perish; but an obedient man will speak cautiously.
29 Niegodziwy ma upór na twarzy, ale prawy wytycza swoją drogę.
An ungodly man impudently withstands with his face; but the upright man himself understands his ways.
30 Nie ma mądrości ani rozumu, ani rady przeciwko PANU.
There is no wisdom, there is no courage, there is no counsel against the ungodly.
31 Konia przygotowują na dzień bitwy, ale wybawienie zależy od PANA.
A horse is prepared for the day of battle; but help is of the Lord.
