Przysłów 20

1 Wino [jest] szydercą, mocny trunek – wrzaskliwy, a każdy, kto zostaje zwiedziony przez nie, jest niemądry.

El vino es mofador, el licor alborotador; nunca será sabio el que a ellos se entrega.

2 Strach, [który budzi] król, jest jak ryk lwa; kto go rozgniewa, grzeszy przeciwko swojej duszy.

Semejante al rugido de león es el furor del rey; quien provoca su ira peca contra sí mismo.

3 Zaprzestać sporu jest zaszczytem dla człowieka, ale [każdy] głupiec się w niego wdaje.

Es honor del hombre abstenerse de altercados; todos los necios se meten en pendencias.

4 Leniwy nie orze z powodu zimna; dlatego będzie żebrać we żniwa, ale nic nie [otrzyma].

A causa del frío no ara el perezoso, por eso mendigará en vano en la siega.

5 Rada w sercu człowieka jest jak głęboka woda, lecz człowiek roztropny zaczerpnie jej.

Aguas profundas son los pensamientos del corazón humano, mas el sabio sabe sacarlos.

6 Większość ludzi przechwala się swoją dobrocią, ale wiernego człowieka któż znajdzie?

Muchos se jactan de su bondad, pero un hombre fiel, ¿quién lo hallará?

7 Sprawiedliwy postępuje uczciwie, błogosławione [są] po nim jego dzieci.

El justo procede sin tacha, bienaventurados sus hijos después de él.

8 Król siedzący na swoim sędziowskim tronie rozprasza swoimi oczami wszelkie zło.

El rey, sentado como juez en el trono, con su sola mirada ahuyenta todo lo malo.

9 Któż może powiedzieć: Oczyściłem swoje serce, jestem czysty od swego grzechu?

¿Quién podrá decir: “He purificado mi corazón, limpio estoy de mi pecado”?

10 Dwojakie odważniki i dwojaka miara – obydwa budzą odrazę w PANU.

Peso falso y falsa medida son dos cosas abominables ante Yahvé.

11 Nawet dziecko poznaje się po uczynkach, czy jego czyn jest czysty i prawy.

Ya el niño muestra por sus acciones si su conducta ha de ser pura y recta.

12 Ucho, które słyszy, i oko, które widzi, oba uczynił PAN.

El oído que oye, y el ojo que ve, ambas son obras de Yahvé.

13 Nie kochaj spania, byś nie zubożał; otwórz oczy, a nasycisz się chlebem.

Huye el sueño, para que no empobrezcas; abre tus ojos, y te saciarás de pan.

14 [To] liche, [to] liche, mówi kupujący, ale chwali się, gdy odchodzi.

“Malo, malo”, dice el comprador, pero después de haber comprado se gloría.

15 Istnieje złoto i obfitość pereł, ale wargi rozumne są kosztownym klejnotem.

Hay oro y perlas en abundancia, mas la alhaja más preciosa son los labios instruidos.

16 Zabierz szatę tego, [który ręczył] za obcego, a od tego, [który ręczył] za cudzą kobietę, zabierz zastaw.

Tómate el vestido del que salió fiador por un extraño, y exígele una prenda por lo que debe al extranjero.

17 Chleb oszustwa smakuje człowiekowi, ale potem jego usta będą napełnione piaskiem.

El pan injustamente adquirido le gusta al hombre, pero después se llena su boca de guijos.

18 Zamysły są utwierdzone dzięki radzie, a wojnę prowadź z rozwagą.

Los consejos aseguran el éxito de los proyectos; no hagas la guerra sin previa deliberación.

19 Plotkarz zdradza tajemnice; dlatego nie zadawaj się z tym, który pochlebia wargami.

No tengas trato con el que revela secretos y es chismoso, ni con aquel cuyos labios siempre se abren.

20 Kto złorzeczy swemu ojcu albo matce, tego pochodnia zgaśnie w gęstych ciemnościach.

Si uno maldice a su padre y a su madre, su antorcha se apagará en densas tinieblas.

21 Dziedzictwo prędko nabyte na początku nie będzie błogosławione na końcu.

Lo que uno comenzó a adquirir apresuradamente, no tiene fin venturoso.

22 Nie mów: Odpłacę złem. Czekaj na PANA, a wybawi cię.

No digas: “Yo devolveré el mal”; espera en Yahvé, y Él te salvará.

23 Dwojakie odważniki budzą odrazę w PANU, a fałszywa waga nie jest dobra.

Yahvé abomina las pesas falsas, y falsa balanza es cosa mala.

24 Od PANA pochodzą drogi człowieka; jakże może człowiek zrozumieć własną drogę?

Es Yahvé quien dirige los pasos del hombre; ¿qué sabe el hombre de su destino?

25 Sidłem dla człowieka jest pożreć to, co święte, i zastanowić się dopiero po złożeniu ślubów.

Es un lazo para el hombre decir a la ligera: “Consagrado”, sin meditar antes de hacer el voto.

26 Mądry król rozprasza niegodziwych i wywiera na nich zemstę.

El rey sabio avienta a los malhechores, y hace pasar sobre ellos la rueda.

27 Duch człowieka [jest] pochodnią PANA, [która] bada wszystkie skrytości wnętrza.

Antorcha de Yahvé es el espíritu del hombre, escudriña todos los secretos del corazón.

28 Miłosierdzie i prawda strzegą króla, a jego tron oparty jest na miłosierdziu.

Bondad y fidelidad guardan al rey, y la clemencia le afirma el trono.

29 Chlubą młodzieńców jest ich siła, a ozdobą starców – sędziwość.

Los jóvenes se glorían de su fuerza, el adorno de los ancianos son las canas.

30 Siność ran oczyszcza zło, a razy – głębię wnętrza.

Los azotes que hieren son medicina contra el mal, como las llagas que penetran hasta el interior del cuerpo.