Przysłów 20
1 Wino [jest] szydercą, mocny trunek – wrzaskliwy, a każdy, kto zostaje zwiedziony przez nie, jest niemądry.
Wine [is] a scorner — strong drink [is] noisy, And any going astray in it is not wise.
2 Strach, [który budzi] król, jest jak ryk lwa; kto go rozgniewa, grzeszy przeciwko swojej duszy.
The fear of a king [is] a growl as of a young lion, He who is causing him to be wroth is wronging his soul.
3 Zaprzestać sporu jest zaszczytem dla człowieka, ale [każdy] głupiec się w niego wdaje.
An honour to a man is cessation from strife, And every fool intermeddleth.
4 Leniwy nie orze z powodu zimna; dlatego będzie żebrać we żniwa, ale nic nie [otrzyma].
Because of winter the slothful plougheth not, He asketh in harvest, and there is nothing.
5 Rada w sercu człowieka jest jak głęboka woda, lecz człowiek roztropny zaczerpnie jej.
Counsel in the heart of a man [is] deep water, And a man of understanding draweth it up.
6 Większość ludzi przechwala się swoją dobrocią, ale wiernego człowieka któż znajdzie?
A multitude of men proclaim each his kindness, And a man of stedfastness who doth find?
7 Sprawiedliwy postępuje uczciwie, błogosławione [są] po nim jego dzieci.
The righteous is walking habitually in his integrity, O the happiness of his sons after him!
8 Król siedzący na swoim sędziowskim tronie rozprasza swoimi oczami wszelkie zło.
A king sitting on a throne of judgment, Is scattering with his eyes all evil,
9 Któż może powiedzieć: Oczyściłem swoje serce, jestem czysty od swego grzechu?
Who saith, 'I have purified my heart, I have been cleansed from my sin?'
10 Dwojakie odważniki i dwojaka miara – obydwa budzą odrazę w PANU.
A stone and a stone, an ephah and an ephah, Even both of them [are] an abomination to Jehovah.
11 Nawet dziecko poznaje się po uczynkach, czy jego czyn jest czysty i prawy.
Even by his actions a youth maketh himself known, Whether his work be pure or upright.
12 Ucho, które słyszy, i oko, które widzi, oba uczynił PAN.
A hearing ear, and a seeing eye, Jehovah hath made even both of them.
13 Nie kochaj spania, byś nie zubożał; otwórz oczy, a nasycisz się chlebem.
Love not sleep, lest thou become poor, Open thine eyes — be satisfied [with] bread.
14 [To] liche, [to] liche, mówi kupujący, ale chwali się, gdy odchodzi.
'Bad, bad,' saith the buyer, And going his way then he boasteth himself.
15 Istnieje złoto i obfitość pereł, ale wargi rozumne są kosztownym klejnotem.
Substance, gold, and a multitude of rubies, Yea, a precious vessel, [are] lips of knowledge.
16 Zabierz szatę tego, [który ręczył] za obcego, a od tego, [który ręczył] za cudzą kobietę, zabierz zastaw.
Take his garment when a stranger hath been surety, And for strangers pledge it.
17 Chleb oszustwa smakuje człowiekowi, ale potem jego usta będą napełnione piaskiem.
Sweet to a man [is] the bread of falsehood, And afterwards is his mouth filled [with] gravel.
18 Zamysły są utwierdzone dzięki radzie, a wojnę prowadź z rozwagą.
Purposes by counsel thou dost establish, And with plans make thou war.
19 Plotkarz zdradza tajemnice; dlatego nie zadawaj się z tym, który pochlebia wargami.
A revealer of secret counsels is the busybody, And for a deceiver [with] his lips make not thyself surety.
20 Kto złorzeczy swemu ojcu albo matce, tego pochodnia zgaśnie w gęstych ciemnościach.
Whoso is vilifying his father and his mother, Extinguished is his lamp in blackness of darkness.
21 Dziedzictwo prędko nabyte na początku nie będzie błogosławione na końcu.
An inheritance gotten wrongly at first, Even its latter end is not blessed.
22 Nie mów: Odpłacę złem. Czekaj na PANA, a wybawi cię.
Do not say, 'I recompense evil,' Wait for Jehovah, and He delivereth thee.
23 Dwojakie odważniki budzą odrazę w PANU, a fałszywa waga nie jest dobra.
An abomination to Jehovah [are] a stone and a stone, And balances of deceit [are] not good.
24 Od PANA pochodzą drogi człowieka; jakże może człowiek zrozumieć własną drogę?
From Jehovah [are] the steps of a man, And man — how understandeth he his way?
25 Sidłem dla człowieka jest pożreć to, co święte, i zastanowić się dopiero po złożeniu ślubów.
A snare to a man [is] he hath swallowed a holy thing, And after vows to make inquiry.
26 Mądry król rozprasza niegodziwych i wywiera na nich zemstę.
A wise king is scattering the wicked, And turneth back on them the wheel.
27 Duch człowieka [jest] pochodnią PANA, [która] bada wszystkie skrytości wnętrza.
The breath of man [is] a lamp of Jehovah, Searching all the inner parts of the heart.
28 Miłosierdzie i prawda strzegą króla, a jego tron oparty jest na miłosierdziu.
Kindness and truth keep a king, And he hath supported by kindness his throne.
29 Chlubą młodzieńców jest ich siła, a ozdobą starców – sędziwość.
The beauty of young men is their strength, And the honour of old men is grey hairs.
30 Siność ran oczyszcza zło, a razy – głębię wnętrza.
The bandages of a wound thou removest with the evil, Also the plagues of the inner parts of the heart!
