Przysłów 20
1 Wino [jest] szydercą, mocny trunek – wrzaskliwy, a każdy, kto zostaje zwiedziony przez nie, jest niemądry.
Wine is a mocker, strong drink a brawler, And he that reeleth with it is not wise.
2 Strach, [który budzi] król, jest jak ryk lwa; kto go rozgniewa, grzeszy przeciwko swojej duszy.
The terror of a king is like the roaring of a lion; He who provoketh him sinneth against himself.
3 Zaprzestać sporu jest zaszczytem dla człowieka, ale [każdy] głupiec się w niego wdaje.
It is an honor to a man to cease from strife; Bur every fool rusheth into it.
4 Leniwy nie orze z powodu zimna; dlatego będzie żebrać we żniwa, ale nic nie [otrzyma].
The sluggard will not plough by reason of the cold; Therefore shall he beg in harvest, and have nothing.
5 Rada w sercu człowieka jest jak głęboka woda, lecz człowiek roztropny zaczerpnie jej.
A design in the heart of a man is like deep waters; But a man of understanding draweth it out.
6 Większość ludzi przechwala się swoją dobrocią, ale wiernego człowieka któż znajdzie?
Many will proclaim their own kindness; But a faithful man who can find?
7 Sprawiedliwy postępuje uczciwie, błogosławione [są] po nim jego dzieci.
He who walketh in his integrity is a righteous man; Happy will be his children after him!
8 Król siedzący na swoim sędziowskim tronie rozprasza swoimi oczami wszelkie zło.
The king, sitting upon the throne of judgment, Scattereth with his eyes all the wicked like chaff.
9 Któż może powiedzieć: Oczyściłem swoje serce, jestem czysty od swego grzechu?
Who can say, “I have kept my heart clean; I am free from my sin?”
10 Dwojakie odważniki i dwojaka miara – obydwa budzą odrazę w PANU.
Divers weights and divers measures, —Both of them are an abomination to the LORD.
11 Nawet dziecko poznaje się po uczynkach, czy jego czyn jest czysty i prawy.
Even in childhood one maketh himself known by his doings, Whether his actions will be pure and right.
12 Ucho, które słyszy, i oko, które widzi, oba uczynił PAN.
The ear that heareth, and the eye that seeth, —The LORD made them both.
13 Nie kochaj spania, byś nie zubożał; otwórz oczy, a nasycisz się chlebem.
Love not sleep, lest thou come to poverty; Open thine eyes, and thou shalt be satisfied with bread.
14 [To] liche, [to] liche, mówi kupujący, ale chwali się, gdy odchodzi.
“Bad! bad!” saith the buyer; But when he hath gone his way, then he boasteth.
15 Istnieje złoto i obfitość pereł, ale wargi rozumne są kosztownym klejnotem.
There is gold and abundance of pearls; But the lips of knowledge are a precious vase.
16 Zabierz szatę tego, [który ręczył] za obcego, a od tego, [który ręczył] za cudzą kobietę, zabierz zastaw.
Take his garment who is surety for another; Yea, take a pledge of him who is bound for a stranger.
17 Chleb oszustwa smakuje człowiekowi, ale potem jego usta będą napełnione piaskiem.
The bread of falsehood is sweet to a man; But afterwards his mouth is filled with gravel.
18 Zamysły są utwierdzone dzięki radzie, a wojnę prowadź z rozwagą.
Purposes are established by counsel; Therefore with good advice make war.
19 Plotkarz zdradza tajemnice; dlatego nie zadawaj się z tym, który pochlebia wargami.
He who goeth about as a tale-bearer revealeth secrets; Therefore associate not with him who keepeth open his lips.
20 Kto złorzeczy swemu ojcu albo matce, tego pochodnia zgaśnie w gęstych ciemnościach.
Whoso curseth his father or his mother, His lamp shall be put out in midnight darkness.
21 Dziedzictwo prędko nabyte na początku nie będzie błogosławione na końcu.
A possession may be gotten hastily in the beginning, But in the end it will not be blessed.
22 Nie mów: Odpłacę złem. Czekaj na PANA, a wybawi cię.
Say not thou, “I will repay evil;” Wait on the LORD, and he will help thee.
23 Dwojakie odważniki budzą odrazę w PANU, a fałszywa waga nie jest dobra.
Divers weights are an abomination to the LORD, And a false balance is not good.
24 Od PANA pochodzą drogi człowieka; jakże może człowiek zrozumieć własną drogę?
A man's steps are from the LORD; How, then, can a man understand his way?
25 Sidłem dla człowieka jest pożreć to, co święte, i zastanowić się dopiero po złożeniu ślubów.
It is a snare to a man to utter a vow rashly, And after vows to consider.
26 Mądry król rozprasza niegodziwych i wywiera na nich zemstę.
A wise king scattereth the wicked like chaff, And bringeth over them the wheel.
27 Duch człowieka [jest] pochodnią PANA, [która] bada wszystkie skrytości wnętrza.
The spirit of a man is the lamp of the LORD, Which searcheth all the inner chambers of his body.
28 Miłosierdzie i prawda strzegą króla, a jego tron oparty jest na miłosierdziu.
Mercy and truth preserve the king; Yea, his throne is upholden by mercy.
29 Chlubą młodzieńców jest ich siła, a ozdobą starców – sędziwość.
The glory of young men is their strength, And the beauty of old men is the gray head.
30 Siność ran oczyszcza zło, a razy – głębię wnętrza.
Wounding stripes are the remedy for a bad man; Yea, stripes which reach to the inner chambers of the body.
