Przysłów 20
1 Wino [jest] szydercą, mocny trunek – wrzaskliwy, a każdy, kto zostaje zwiedziony przez nie, jest niemądry.
Wine is a mocker, strong drink is raging: and whosoever is deceived thereby is not wise.
2 Strach, [który budzi] król, jest jak ryk lwa; kto go rozgniewa, grzeszy przeciwko swojej duszy.
The fear of a king is as the roaring of a lion: whoso provoketh him to anger sinneth against his own soul.
3 Zaprzestać sporu jest zaszczytem dla człowieka, ale [każdy] głupiec się w niego wdaje.
It is an honour for a man to cease from strife: but every fool will be meddling.
4 Leniwy nie orze z powodu zimna; dlatego będzie żebrać we żniwa, ale nic nie [otrzyma].
The sluggard will not plow by reason of the cold; therefore shall he beg in harvest, and have nothing.
5 Rada w sercu człowieka jest jak głęboka woda, lecz człowiek roztropny zaczerpnie jej.
Counsel in the heart of man is like deep water; but a man of understanding will draw it out.
6 Większość ludzi przechwala się swoją dobrocią, ale wiernego człowieka któż znajdzie?
Most men will proclaim every one his own goodness: but a faithful man who can find?
7 Sprawiedliwy postępuje uczciwie, błogosławione [są] po nim jego dzieci.
The just man walketh in his integrity: his children are blessed after him.
8 Król siedzący na swoim sędziowskim tronie rozprasza swoimi oczami wszelkie zło.
A king that sitteth in the throne of judgment scattereth away all evil with his eyes.
9 Któż może powiedzieć: Oczyściłem swoje serce, jestem czysty od swego grzechu?
Who can say, I have made my heart clean, I am pure from my sin?
10 Dwojakie odważniki i dwojaka miara – obydwa budzą odrazę w PANU.
Divers weights, and divers measures, both of them are alike abomination to YHWH.
11 Nawet dziecko poznaje się po uczynkach, czy jego czyn jest czysty i prawy.
Even a child is known by his doings, whether his work be pure, and whether it be right.
12 Ucho, które słyszy, i oko, które widzi, oba uczynił PAN.
The hearing ear, and the seeing eye, YHWH hath made even both of them.
13 Nie kochaj spania, byś nie zubożał; otwórz oczy, a nasycisz się chlebem.
Love not sleep, lest thou come to poverty; open thine eyes, and thou shalt be satisfied with bread.
14 [To] liche, [to] liche, mówi kupujący, ale chwali się, gdy odchodzi.
It is naught, it is naught, saith the buyer: but when he is gone his way, then he boasteth.
15 Istnieje złoto i obfitość pereł, ale wargi rozumne są kosztownym klejnotem.
There is gold, and a multitude of rubies: but the lips of knowledge are a precious jewel.
16 Zabierz szatę tego, [który ręczył] za obcego, a od tego, [który ręczył] za cudzą kobietę, zabierz zastaw.
Take his garment that is surety for a stranger: and take a pledge of him for a strange woman.
17 Chleb oszustwa smakuje człowiekowi, ale potem jego usta będą napełnione piaskiem.
Bread of deceit is sweet to a man; but afterwards his mouth shall be filled with gravel.
18 Zamysły są utwierdzone dzięki radzie, a wojnę prowadź z rozwagą.
Every purpose is established by counsel: and with good advice make war.
19 Plotkarz zdradza tajemnice; dlatego nie zadawaj się z tym, który pochlebia wargami.
He that goeth about as a talebearer revealeth secrets: therefore meddle not with him that flattereth with his lips.
20 Kto złorzeczy swemu ojcu albo matce, tego pochodnia zgaśnie w gęstych ciemnościach.
Whoso curseth his father or his mother, his lamp shall be put out in obscure darkness.
21 Dziedzictwo prędko nabyte na początku nie będzie błogosławione na końcu.
An inheritance may be gotten hastily at the beginning; but the end thereof shall not be blessed.
22 Nie mów: Odpłacę złem. Czekaj na PANA, a wybawi cię.
Say not thou, I will recompense evil; but wait on YHWH, and he shall save thee.
23 Dwojakie odważniki budzą odrazę w PANU, a fałszywa waga nie jest dobra.
Divers weights are an abomination unto YHWH; and a false balance is not good.
24 Od PANA pochodzą drogi człowieka; jakże może człowiek zrozumieć własną drogę?
Man's goings are of YHWH; how can a man then understand his own way?
25 Sidłem dla człowieka jest pożreć to, co święte, i zastanowić się dopiero po złożeniu ślubów.
It is a snare to the man who devoureth that which is holy, and after vows to make inquiry.
26 Mądry król rozprasza niegodziwych i wywiera na nich zemstę.
A wise king scattereth the wicked, and bringeth the wheel over them.
27 Duch człowieka [jest] pochodnią PANA, [która] bada wszystkie skrytości wnętrza.
The spirit of man is the candle of YHWH, searching all the inward parts of the belly.
28 Miłosierdzie i prawda strzegą króla, a jego tron oparty jest na miłosierdziu.
Mercy and truth preserve the king: and his throne is upholden by mercy.
29 Chlubą młodzieńców jest ich siła, a ozdobą starców – sędziwość.
The glory of young men is their strength: and the beauty of old men is the gray head.
30 Siność ran oczyszcza zło, a razy – głębię wnętrza.
The blueness of a wound cleanseth away evil: so do stripes the inward parts of the belly.
