Przysłów 19
1 Lepszy jest ubogi, który postępuje uczciwie, niż człowiek o przewrotnych wargach, który jest głupcem.
Mejor es el pobre cuyos caminos son rectos, que el hombre de riquezas cuyos caminos son torcidos.
2 Nie jest też dobrze, by dusza nie miała wiedzy, a kto jest prędkich nóg, grzeszy.
Además, sin conocimiento, el deseo no es bueno; y el que actúa demasiado rápido sale del camino correcto.
3 Głupota człowieka wypacza jego drogę, a jego serce zapala się gniewem przeciwko PANU.
Con su comportamiento necio, los caminos del hombre se vuelven al revés, y su corazón es amargo contra el Señor.
4 Bogactwo przyciąga wielu przyjaciół, ale ubogi zostaje odłączony od przyjaciela.
La riqueza hace una gran cantidad de amigos; pero el pobre hombre hasta sus amigos lo dejan.
5 Fałszywy świadek nie uniknie kary, a [kto] mówi kłamstwa, nie ujdzie.
Un testigo falso no irá sin castigo, y el que habla engaño no se liberará.
6 Wielu uprasza o przychylność dostojnika i każdy jest przyjacielem człowieka hojnego.
Grandes números intentarán obtener la aprobación de un gobernante: y cada hombre es el amigo especial de él que tiene algo que dar.
7 Wszyscy bracia ubogiego nienawidzą go, tym bardziej oddalają się od niego [jego] przyjaciele; ściga ich słowami, ale ich nie ma.
Todos los hermanos del pobre están contra él: ¡cuánto más razón se alejan de él sus amigos!
8 Kto zdobywa rozum, miłuje swoją duszę, a [kto] strzeże roztropności, znajdzie dobro.
El que obtiene sabiduría, tiene amor por su alma; el que tiene buen juicio obtendrá lo que es realmente bueno.
9 Fałszywy świadek nie uniknie kary, a kto mówi kłamstwa, zginie.
Un testigo falso no irá sin castigo, y él que habla engaño será cortado.
10 Głupiemu nie przystoi życie w rozkoszach, tym mniej słudze panować nad książętami.
La comodidad material no es buena para los tontos; mucho menos para que un sirviente sea puesto sobre gobernantes.
11 Roztropność człowieka powściąga jego gniew, a jego chwałą [jest] darować wykroczenie.
El buen juicio de un hombre lo hace lento para la ira, y la ignorancia de la maldad es su gloria.
12 Gniew króla jest jak ryk lwa, a jego przychylność jak rosa na trawie.
La ira del rey es como el fuerte clamor de un león, pero su aprobación es como el rocío sobre la hierba.
13 Głupi syn jest utrapieniem dla swego ojca, a kłótliwa żona jest jak nieustanne kapanie z dachu.
Un hijo necio es la destrucción de su padre; y los amargos argumentos de una esposa son como gotera sin fin.
14 Dom i bogactwo [są] dziedzictwem po ojcach, ale roztropna żona jest od PANA.
La casa y la riqueza son herencia de los padres, pero una esposa con buen sentido es del Señor.
15 Lenistwo pogrąża w twardym śnie, a leniwa dusza będzie cierpieć głód.
El odio al trabajo hace dormir profundamente al hombre; y el perezoso se quedará sin comida.
16 Kto przestrzega przykazania, zachowuje swoją duszę, [ale] kto gardzi swymi drogami, zginie.
El que guarda la ley guarda su alma; pero la muerte será el destino de aquel que no toma nota de la palabra.
17 Kto lituje się nad ubogim, pożycza PANU, a on mu odpłaci za jego dobrodziejstwo.
El que tiene misericordia de los pobres, da al Señor, y el Señor le dará su recompensa.
18 Karz swego syna, dopóki jest nadzieja, i niech twoja dusza mu nie pobłaża z powodu jego płaczu.
Entrena a tu hijo mientras hay esperanza; no permitas que tu corazón se proponga su muerte.
19 [Człowiek] wielkiego gniewu poniesie karę, a jeśli [go] uwolnisz, znowu będziesz musiał [to zrobić].
Un hombre de gran ira tendrá que soportar su castigo; si lo sacas de la angustia, tendrás que volver a hacerlo.
20 Posłuchaj rady i przyjmij pouczenie, abyś był mądry u kresu swych dni.
Deja que tu oído esté abierto a la sugerencia y tome la enseñanza, para que al final pueda ser sabio.
21 Wiele jest zamysłów w sercu człowieka, ale rada PANA się ostoi.
El corazón de un hombre puede estar lleno de designios, pero el propósito del Señor no cambia.
22 Pragnienie człowieka to jego dobroczynność i lepszy jest ubogi niż kłamca.
El ornamento de un hombre es su misericordia, y un hombre pobre es mejor que uno que es falso.
23 Bojaźń PANA [prowadzi] do życia, a kto ją ma, spocznie syty i nie nawiedzi go zło.
El temor del Señor da vida; y el que lo tiene no tendrá necesidad de nada; ningún mal vendrá en su camino.
24 Leniwy kryje swą rękę pod pachę i do ust jej nie podnosi.
El que odia el trabajo pone su mano profundamente en la vasija, y ni siquiera se la llevará a la boca otra vez.
25 Uderz szydercę, a prosty będzie roztropniejszy; strofuj rozumnego, a pojmie wiedzę.
Cuando los golpes alcanzan al hombre de orgullo, lo simple tendrá sentido; pronuncia palabras de corrección al sabio, y el conocimiento se le aclarará.
26 Kto trwoni [dobra] ojca i wypędza matkę, ten jest synem, który przynosi wstyd i hańbę.
El que es violento con su padre, echando a su madre de la casa, es un hijo que causa vergüenza y un mal nombre.
27 Synu mój, przestań słuchać pouczeń, które cię odwodzą od słów rozumnych.
Un hijo que ya no presta atención a la enseñanza se aparta de las palabras del conocimiento.
28 Nikczemny świadek naśmiewa się z sądu, a usta niegodziwych pożerają nieprawość.
Un testigo que no vale para nada se burla de la decisión del juez; y la boca de los malhechores envía el mal como una corriente.
29 Sądy są przygotowane dla szyderców, a razy na grzbiet głupców.
Varas se están preparando para el hombre de orgullo, y azotes para la espalda de los necios.
