Przysłów 19
1 Lepszy jest ubogi, który postępuje uczciwie, niż człowiek o przewrotnych wargach, który jest głupcem.
Bedre er en fattig som vandrer i ustraffelighet, enn en mann med falske leber, som tillike er en dåre.
2 Nie jest też dobrze, by dusza nie miała wiedzy, a kto jest prędkich nóg, grzeszy.
Også den som ikke bruker omtanke, går det ille, og den som er for snar på foten, treder feil.
3 Głupota człowieka wypacza jego drogę, a jego serce zapala się gniewem przeciwko PANU.
Menneskets egen dårskap ødelegger hans vei, men i sitt hjerte vredes han på Herren.
4 Bogactwo przyciąga wielu przyjaciół, ale ubogi zostaje odłączony od przyjaciela.
Rikdom skaper mange venner, den fattige blir skilt fra sin venn.
5 Fałszywy świadek nie uniknie kary, a [kto] mówi kłamstwa, nie ujdzie.
Et falskt vidne skal ikke bli ustraffet, og den som taler løgn, skal ikke komme unda.
6 Wielu uprasza o przychylność dostojnika i każdy jest przyjacielem człowieka hojnego.
Mange smigrer for den gavmilde, og enhver er venn med den som er rundhåndet.
7 Wszyscy bracia ubogiego nienawidzą go, tym bardziej oddalają się od niego [jego] przyjaciele; ściga ich słowami, ale ich nie ma.
Den fattiges frender hater ham alle; enda mere holder hans venner sig borte fra ham. Han jager efter ord som ikke er å finne.
8 Kto zdobywa rozum, miłuje swoją duszę, a [kto] strzeże roztropności, znajdzie dobro.
Den som vinner forstand, elsker sitt liv; den som holder fast ved visdom, finner lykke.
9 Fałszywy świadek nie uniknie kary, a kto mówi kłamstwa, zginie.
Et falskt vidne skal ikke bli ustraffet, og den som taler løgn, skal omkomme.
10 Głupiemu nie przystoi życie w rozkoszach, tym mniej słudze panować nad książętami.
Vellevnet høver ikke for en dåre, enda mindre høver det for en træl å herske over fyrster.
11 Roztropność człowieka powściąga jego gniew, a jego chwałą [jest] darować wykroczenie.
Et menneskes klokskap gjør ham langmodig, og det er hans ære at han overser krenkelser.
12 Gniew króla jest jak ryk lwa, a jego przychylność jak rosa na trawie.
En konges vrede er som løvens brøl, men hans yndest som dugg på urter.
13 Głupi syn jest utrapieniem dla swego ojca, a kłótliwa żona jest jak nieustanne kapanie z dachu.
En uforstandig sønn er bare til ulykke for sin far, og en kvinnes tretter er et stadig takdrypp.
14 Dom i bogactwo [są] dziedzictwem po ojcach, ale roztropna żona jest od PANA.
Hus og gods er en arv fra foreldre, men en forstandig kvinne er en gave fra Herren.
15 Lenistwo pogrąża w twardym śnie, a leniwa dusza będzie cierpieć głód.
Dovenskap senker i dyp søvn, og den late skal hungre.
16 Kto przestrzega przykazania, zachowuje swoją duszę, [ale] kto gardzi swymi drogami, zginie.
Den som holder budet, holder sig selv i live; den som ikke akter på sin ferd, skal miste sitt liv.
17 Kto lituje się nad ubogim, pożycza PANU, a on mu odpłaci za jego dobrodziejstwo.
Den som forbarmer sig over den fattige, låner til Herren, og Herren skal gjengjelde ham hans velgjerning.
18 Karz swego syna, dopóki jest nadzieja, i niech twoja dusza mu nie pobłaża z powodu jego płaczu.
Tukt din sønn, for det er ennu håp; men la dig ikke drive til å drepe ham!
19 [Człowiek] wielkiego gniewu poniesie karę, a jeśli [go] uwolnisz, znowu będziesz musiał [to zrobić].
Den hvis vrede er stor, bør bøte; for dersom du hjelper ham, får du gjøre det atter og atter.
20 Posłuchaj rady i przyjmij pouczenie, abyś był mądry u kresu swych dni.
Hør på råd og ta imot tukt, så du kan bli vis til slutt!
21 Wiele jest zamysłów w sercu człowieka, ale rada PANA się ostoi.
Det er mange tanker i en manns hjerte, men Herrens råd skal få fremgang.
22 Pragnienie człowieka to jego dobroczynność i lepszy jest ubogi niż kłamca.
Et menneskes miskunnhet er hans glede, og en fattig er lykkeligere enn en stormann som lyver.
23 Bojaźń PANA [prowadzi] do życia, a kto ją ma, spocznie syty i nie nawiedzi go zło.
Herrens frykt fører til liv, og mett får en gå til hvile uten å bli hjemsøkt med ulykke.
24 Leniwy kryje swą rękę pod pachę i do ust jej nie podnosi.
Den late stikker sin hånd i fatet, men fører den ikke engang tilbake til sin munn.
25 Uderz szydercę, a prosty będzie roztropniejszy; strofuj rozumnego, a pojmie wiedzę.
Slå spotteren, så vil den uforstandige bli klok; vis den forstandige til rette, så vil han komme til innsikt og kunnskap.
26 Kto trwoni [dobra] ojca i wypędza matkę, ten jest synem, który przynosi wstyd i hańbę.
Den som bruker vold mot sin far og jager sin mor bort, er en dårlig, en skamløs sønn.
27 Synu mój, przestań słuchać pouczeń, które cię odwodzą od słów rozumnych.
Hold op, min sønn, med å høre på formaning, når du allikevel bare forviller dig bort fra kunnskaps ord!
28 Nikczemny świadek naśmiewa się z sądu, a usta niegodziwych pożerają nieprawość.
Et ugudelig vidne spotter det som rett er, og de gudløses munn sluker urett.
29 Sądy są przygotowane dla szyderców, a razy na grzbiet głupców.
Straffedommer er fastsatt for spotterne og pryl for dårers rygg.
