Przysłów 19
1 Lepszy jest ubogi, który postępuje uczciwie, niż człowiek o przewrotnych wargach, który jest głupcem.
2 Nie jest też dobrze, by dusza nie miała wiedzy, a kto jest prędkich nóg, grzeszy.
3 Głupota człowieka wypacza jego drogę, a jego serce zapala się gniewem przeciwko PANU.
The folly of a man spoils his ways: and he blames God in his heart.
4 Bogactwo przyciąga wielu przyjaciół, ale ubogi zostaje odłączony od przyjaciela.
Wealth acquires many friends; but the poor is deserted even of the friend he has.
5 Fałszywy świadek nie uniknie kary, a [kto] mówi kłamstwa, nie ujdzie.
A false witness shall not be unpunished, and he that accuses unjustly shall not escape.
6 Wielu uprasza o przychylność dostojnika i każdy jest przyjacielem człowieka hojnego.
Many court the favour of kings; but every bad man becomes a reproach to [another] man.
7 Wszyscy bracia ubogiego nienawidzą go, tym bardziej oddalają się od niego [jego] przyjaciele; ściga ich słowami, ale ich nie ma.
Every one who hates [his] poor brother shall also be far from friendship. Good understanding will draw near to them that know it, and a sensible man will find it. He that does much harm perfects mischief; and he that used provoking words shall not escape.
8 Kto zdobywa rozum, miłuje swoją duszę, a [kto] strzeże roztropności, znajdzie dobro.
He that procures wisdom loves himself; and he that keeps wisdom shall find good.
9 Fałszywy świadek nie uniknie kary, a kto mówi kłamstwa, zginie.
A false witness shall not be unpunished; and whoever shall kindle mischief shall perish by it.
10 Głupiemu nie przystoi życie w rozkoszach, tym mniej słudze panować nad książętami.
Delight does not suit a fool, nor [is it seemly] if a servant should begin to rule with haughtiness.
11 Roztropność człowieka powściąga jego gniew, a jego chwałą [jest] darować wykroczenie.
A merciful man is longsuffering; and his triumph overtakes transgressors.
12 Gniew króla jest jak ryk lwa, a jego przychylność jak rosa na trawie.
The threatening of a king is like the roaring of a lion; but as dew on the grass, so is his favour.
13 Głupi syn jest utrapieniem dla swego ojca, a kłótliwa żona jest jak nieustanne kapanie z dachu.
A foolish son is a disgrace to his father: vows [paid out] of the hire of a harlot are not pure.
14 Dom i bogactwo [są] dziedzictwem po ojcach, ale roztropna żona jest od PANA.
Fathers divide house and substance to [their] children: but a wife is suited to a man by the Lord.
15 Lenistwo pogrąża w twardym śnie, a leniwa dusza będzie cierpieć głód.
Cowardice possesses the effeminate [man]; and the soul of the sluggard shall hunger.
16 Kto przestrzega przykazania, zachowuje swoją duszę, [ale] kto gardzi swymi drogami, zginie.
He that keeps the commandment keeps his own soul; but he that despises his ways shall perish.
17 Kto lituje się nad ubogim, pożycza PANU, a on mu odpłaci za jego dobrodziejstwo.
He that has pity on the poor lends to the Lord; and he will recompense to him according to his gift.
18 Karz swego syna, dopóki jest nadzieja, i niech twoja dusza mu nie pobłaża z powodu jego płaczu.
Chasten your son, for so he shall be hopeful; and be not exalted in your soul to haughtiness.
19 [Człowiek] wielkiego gniewu poniesie karę, a jeśli [go] uwolnisz, znowu będziesz musiał [to zrobić].
A malicious man shall be severely punished, and if he commit injury, he shall also lose his life.
20 Posłuchaj rady i przyjmij pouczenie, abyś był mądry u kresu swych dni.
Hear, son, the instruction of your father, that you may be wise at your latter end.
21 Wiele jest zamysłów w sercu człowieka, ale rada PANA się ostoi.
[There are] many thoughts in a man's heart; but the counsel of the Lord abides for ever.
22 Pragnienie człowieka to jego dobroczynność i lepszy jest ubogi niż kłamca.
Mercy is a fruit to a man: and a poor man is better than a rich liar.
23 Bojaźń PANA [prowadzi] do życia, a kto ją ma, spocznie syty i nie nawiedzi go zło.
The fear of the Lord is life to a man: and he shall lodge without fear in places where knowledge is not seen.
24 Leniwy kryje swą rękę pod pachę i do ust jej nie podnosi.
He that unjustly hides his hands in his bosom, will not even [bring] them up to his mouth.
25 Uderz szydercę, a prosty będzie roztropniejszy; strofuj rozumnego, a pojmie wiedzę.
When a pestilent character is scourged, a simple man is made wiser: and if you reprove a wise man, he will understand discretion.
26 Kto trwoni [dobra] ojca i wypędza matkę, ten jest synem, który przynosi wstyd i hańbę.
He that dishonours his father, and drives away his mother, shall be disgraced and shall be exposed to reproach.
27 Synu mój, przestań słuchać pouczeń, które cię odwodzą od słów rozumnych.
A son who ceases to attend to the instruction of a father will cherish evil designs.
28 Nikczemny świadek naśmiewa się z sądu, a usta niegodziwych pożerają nieprawość.
He that becomes surety for a foolish child will despise the ordinance: and the mouth of ungodly men shall drink down judgement.
29 Sądy są przygotowane dla szyderców, a razy na grzbiet głupców.
Scourges are preparing for the intemperate, and punishments likewise for fools.
