Przysłów 17
1 Lepszy [jest] kęs suchego [chleba], a przy tym spokój, niż dom pełen bydła ofiarnego z kłótnią.
Melhor é um bocado secco, e com elle a tranquillidade, do que a casa cheia de victimas, com contenda.
2 Sługa roztropny będzie panował nad synem, który przynosi hańbę, i wraz z [jego] braćmi będzie miał udział w dziedzictwie.
O servo prudente dominará sobre o filho que faz envergonhar; e entre os irmãos repartirá a herança.
3 Tygiel dla srebra, piec dla złota, ale serca bada PAN.
O crisol é para a prata, e o forno para o oiro; mas o Senhor prova os corações.
4 Zły zważa na wargi fałszywe, a kłamca słucha przewrotnego języka.
O malfazejo attenta para o labio iniquo: o mentiroso inclina os ouvidos á lingua maligna.
5 Kto naśmiewa się z ubogiego, uwłacza jego Stwórcy, a kto się cieszy z nieszczęścia, nie uniknie kary.
O que escarnece do pobre insulta ao que o creou: o que se alegra da calamidade não ficará innocente.
6 Koroną starców są synowie synów, a chlubą synów są ich ojcowie.
Corôa dos velhos são os filhos dos filhos; e a gloria dos filhos são seus paes.
7 Poważna mowa nie przystoi głupiemu, tym mniej kłamliwe usta dostojnikowi.
Não convem ao tolo o labio excellente: quanto menos ao principe o labio mentiroso.
8 Dar jest [jak] drogocenny kamień w oczach tego, kto go posiada; gdziekolwiek [z nim] zmierza, ma powodzenie.
Pedra preciosa é o presente aos olhos dos que o recebem; para onde quer que se volver, servirá de proveito.
9 Kto kryje grzech, szuka miłości, a kto wyjawia sprawę, rozdziela przyjaciół.
O que encobre a transgressão busca a amizade, mas o que renova a coisa, separa os maiores amigos.
10 Nagana lepiej działa na rozumnego niż sto razów na głupiego.
Mais profundamente entra a reprehensão no prudente, do que cem açoites no tolo.
11 Zły szuka jedynie buntu; dlatego zostanie wysłany przeciw niemu okrutny posłaniec.
Na verdade o rebelde não busca senão o mal, mas mensageiro cruel se enviará contra elle.
12 [Lepiej] człowiekowi spotkać się z niedźwiedzicą, której zabrano młode, niż z głupim w jego głupocie.
Encontre-se com o homem a ursa roubada dos filhos; mas não o louco na sua estulticia.
13 Kto odpłaca złem za dobro, temu zło z domu nie ustąpi.
Quanto áquelle que torna mal por bem, não se apartará o mal da sua casa.
14 Kto zaczyna kłótnię, [jest jak] ten, co puszcza wodę; [dlatego] zaniechaj sporu, zanim wybuchnie.
Como o que solta as aguas, é o principio da contenda, pelo que, antes que sejas envolto, deixa a porfia.
15 Kto usprawiedliwia niegodziwego i kto potępia sprawiedliwego, obaj budzą odrazę w PANU.
O que justifica ao impio, e condemna ao justo, ambos são abominaveis ao Senhor, tanto um como o outro.
16 Na cóż w ręku głupiego pieniądze, by zdobyć mądrość, [skoro] nie ma rozumu?
De que serviria o preço na mão do tolo para comprar a sabedoria, visto que não tem entendimento?
17 Przyjaciel kocha w każdym czasie, a brat rodzi się w nieszczęściu.
Em todo o tempo ama o amigo; e para a angustia nasce o irmão.
18 Nierozumny człowiek daje porękę i ręczy na oczach przyjaciela.
O homem falto d'entendimento dá a mão, ficando por fiador diante do seu companheiro.
19 Kto kocha grzech, kocha spór, a kto podwyższa swoją bramę, szuka zagłady.
O que ama a contenda ama a transgressão; o que alça a sua porta busca a ruina.
20 Przewrotny w sercu nie znajduje dobra, a kto ma przewrotny język, wpadnie w zło.
O perverso de coração nunca achará o bem; e o que tem a lingua dobre virá a cair no mal
21 Kto spłodzi głupca, [zrobi to] na swój smutek, a ojciec głupiego nie doznaje radości.
O que gera a um tolo para a sua tristeza o faz; e o pae do insensato não se alegrará.
22 Wesołe serce działa dobrze [jak] lekarstwo, a przygnębiony duch wysusza kości.
O coração alegre serve de bom remedio, mas o espirito abatido virá a seccar os ossos.
23 Niegodziwy bierze dar z zanadrza, aby wypaczać ścieżki sądu.
O impio tomará o presente do seio, para perverter as veredas da justiça.
24 Mądrość [jest] przed obliczem rozumnego, a oczy głupca są aż na krańcu ziemi.
No rosto do entendido se vê a sabedoria, porém os olhos do louco estão nas extremidades da terra.
25 Głupi syn jest zmartwieniem dla ojca i goryczą dla rodzicielki.
O filho insensato é tristeza para seu pae, e amargura para a que o pariu.
26 Zaprawdę to niedobrze wymierzyć karę sprawiedliwemu ani bić władców za prawość.
Não é bom tambem pôr pena ao justo, nem que firam os principes ao que obra justamente.
27 Kto ma wiedzę, powściąga swoje słowa, człowiek roztropny [jest] zacnego ducha.
Retem as suas palavras o que possue o conhecimento, e o homem d'entendimento é de precioso espirito.
28 Nawet głupi, gdy milczy, uchodzi za mądrego, [a] kto zamyka swoje wargi – za rozumnego.
Até o tolo, quando se cala, será reputado por sabio; e o que cerrar os seus labios por entendido.
