Przysłów 17
1 Lepszy [jest] kęs suchego [chleba], a przy tym spokój, niż dom pełen bydła ofiarnego z kłótnią.
Bedre et stykke tørt brød med ro og fred enn et hus fullt av slakt med trette.
2 Sługa roztropny będzie panował nad synem, który przynosi hańbę, i wraz z [jego] braćmi będzie miał udział w dziedzictwie.
En klok tjener får råde over en dårlig sønn, og iblandt brødrene får han del i arven.
3 Tygiel dla srebra, piec dla złota, ale serca bada PAN.
Der er digel for sølv og ovn for gull; men den som prøver hjertene, er Herren.
4 Zły zważa na wargi fałszywe, a kłamca słucha przewrotnego języka.
Den onde akter på ondskaps lebe; løgneren lytter til ødeleggelses tunge.
5 Kto naśmiewa się z ubogiego, uwłacza jego Stwórcy, a kto się cieszy z nieszczęścia, nie uniknie kary.
Den som spotter den fattige, håner hans skaper; den som gleder sig over ulykke, skal ikke bli ustraffet.
6 Koroną starców są synowie synów, a chlubą synów są ich ojcowie.
De gamles krone er barnebarn, og barns pryd er deres fedre.
7 Poważna mowa nie przystoi głupiemu, tym mniej kłamliwe usta dostojnikowi.
Det sømmer sig ikke for dåren å tale store ord, enn mindre for den høibårne å tale løgn.
8 Dar jest [jak] drogocenny kamień w oczach tego, kto go posiada; gdziekolwiek [z nim] zmierza, ma powodzenie.
Gave er en edelsten i dens øine som får den; hvor den kommer, gjør den lykke.
9 Kto kryje grzech, szuka miłości, a kto wyjawia sprawę, rozdziela przyjaciół.
Den som dekker over overtredelse, søker kjærlighet; men den som ripper op en sak, skiller venn fra venn.
10 Nagana lepiej działa na rozumnego niż sto razów na głupiego.
Skjenn virker bedre på den forstandige enn hundre slag på dåren.
11 Zły szuka jedynie buntu; dlatego zostanie wysłany przeciw niemu okrutny posłaniec.
En ond manns hu står bare til gjenstridighet, og en ubarmhjertig engel sendes imot ham.
12 [Lepiej] człowiekowi spotkać się z niedźwiedzicą, której zabrano młode, niż z głupim w jego głupocie.
Bedre for en mann å møte en bjørn som ungene er tatt fra, enn en dåre i hans dårskap.
13 Kto odpłaca złem za dobro, temu zło z domu nie ustąpi.
Den som gjengjelder godt med ondt, fra hans hus skal ulykken ikke vike.
14 Kto zaczyna kłótnię, [jest jak] ten, co puszcza wodę; [dlatego] zaniechaj sporu, zanim wybuchnie.
Å begynne trette er som å åpne for vann; la da tretten fare, før den blir for voldsom!
15 Kto usprawiedliwia niegodziwego i kto potępia sprawiedliwego, obaj budzą odrazę w PANU.
Den som frikjenner en ugudelig, og den som domfeller en rettferdig, de er begge to en vederstyggelighet for Herren.
16 Na cóż w ręku głupiego pieniądze, by zdobyć mądrość, [skoro] nie ma rozumu?
Hvad hjelper penger i dårens hånd til å kjøpe visdom, siden han er uten forstand?
17 Przyjaciel kocha w każdym czasie, a brat rodzi się w nieszczęściu.
En venn elsker alltid, og en bror fødes til hjelp i nød.
18 Nierozumny człowiek daje porękę i ręczy na oczach przyjaciela.
Et menneske som ikke har forstand, gir håndslag og går i borgen hos sin næste.
19 Kto kocha grzech, kocha spór, a kto podwyższa swoją bramę, szuka zagłady.
Den som elsker trette, elsker synd; den som gjør sin dør høi, søker sin egen undergang.
20 Przewrotny w sercu nie znajduje dobra, a kto ma przewrotny język, wpadnie w zło.
Den som er falsk i hjertet, finner intet godt, og den som er vrang i sin tale, faller i ulykke.
21 Kto spłodzi głupca, [zrobi to] na swój smutek, a ojciec głupiego nie doznaje radości.
Den som har en narr til sønn, får sorg av ham; en dåres far har ingen glede.
22 Wesołe serce działa dobrze [jak] lekarstwo, a przygnębiony duch wysusza kości.
Et glad hjerte gir god lægedom, men et nedslått mot tar margen fra benene.
23 Niegodziwy bierze dar z zanadrza, aby wypaczać ścieżki sądu.
Den ugudelige tar gaver ut av barmen for å bøie rettens gang.
24 Mądrość [jest] przed obliczem rozumnego, a oczy głupca są aż na krańcu ziemi.
Den forstandige har visdommen for øie, men dårens øine er ved jordens ende.
25 Głupi syn jest zmartwieniem dla ojca i goryczą dla rodzicielki.
En uforstandig sønn er en gremmelse for sin far og en bitter sorg for henne som fødte ham.
26 Zaprawdę to niedobrze wymierzyć karę sprawiedliwemu ani bić władców za prawość.
Å straffe også den rettferdige er ikke godt; å slå edle menn er tvert imot all rett.
27 Kto ma wiedzę, powściąga swoje słowa, człowiek roztropny [jest] zacnego ducha.
Den som er sparsom med sine ord, er klok, og den koldsindige er en forstandig mann.
28 Nawet głupi, gdy milczy, uchodzi za mądrego, [a] kto zamyka swoje wargi – za rozumnego.
Også dåren aktes for klok når han tier, for vis når han holder sine leber lukket.
