Przysłów 17
1 Lepszy [jest] kęs suchego [chleba], a przy tym spokój, niż dom pełen bydła ofiarnego z kłótnią.
E’ meglio un tozzo di pan secco con la pace, che una casa piena di carni con la discordia.
2 Sługa roztropny będzie panował nad synem, który przynosi hańbę, i wraz z [jego] braćmi będzie miał udział w dziedzictwie.
Il servo sagace dominerà sul figlio che fa onta, e avrà parte all’eredità insieme coi fratelli.
3 Tygiel dla srebra, piec dla złota, ale serca bada PAN.
La coppella è per l’argento e il fornello per l’oro, ma chi prova i cuori è l’Eterno.
4 Zły zważa na wargi fałszywe, a kłamca słucha przewrotnego języka.
Il malvagio dà ascolto alle labbra inique, e il bugiardo dà retta alla cattiva lingua.
5 Kto naśmiewa się z ubogiego, uwłacza jego Stwórcy, a kto się cieszy z nieszczęścia, nie uniknie kary.
Chi beffa il povero oltraggia Colui che l’ha fatto; chi si rallegra dell’altrui sventura non rimarrà impunito.
6 Koroną starców są synowie synów, a chlubą synów są ich ojcowie.
I figliuoli de’ figliuoli son la corona de’ vecchi, e i padri son la gloria dei loro figliuoli.
7 Poważna mowa nie przystoi głupiemu, tym mniej kłamliwe usta dostojnikowi.
Un parlar solenne non s’addice all’uomo da nulla; quanto meno s’addicono ad un principe labbra bugiarde!
8 Dar jest [jak] drogocenny kamień w oczach tego, kto go posiada; gdziekolwiek [z nim] zmierza, ma powodzenie.
Il regalo è una pietra preziosa agli occhi di chi lo possiede; dovunque si volga, egli riesce.
9 Kto kryje grzech, szuka miłości, a kto wyjawia sprawę, rozdziela przyjaciół.
Chi copre i falli si procura amore, ma chi sempre vi torna su, disunisce gli amici migliori.
10 Nagana lepiej działa na rozumnego niż sto razów na głupiego.
Un rimprovero fa più impressione all’uomo intelligente, che cento percosse allo stolto.
11 Zły szuka jedynie buntu; dlatego zostanie wysłany przeciw niemu okrutny posłaniec.
Il malvagio non cerca che ribellione, ma un messaggero crudele gli sarà mandato contro.
12 [Lepiej] człowiekowi spotkać się z niedźwiedzicą, której zabrano młode, niż z głupim w jego głupocie.
Meglio imbattersi in un’orsa derubata dei suoi piccini, che in un insensato nella sua follia.
13 Kto odpłaca złem za dobro, temu zło z domu nie ustąpi.
Il male non si dipartirà dalla casa di chi rende il male per il bene.
14 Kto zaczyna kłótnię, [jest jak] ten, co puszcza wodę; [dlatego] zaniechaj sporu, zanim wybuchnie.
Cominciare una contesa è dar la stura all’acqua; perciò ritirati prima che la lite s’inasprisca.
15 Kto usprawiedliwia niegodziwego i kto potępia sprawiedliwego, obaj budzą odrazę w PANU.
Chi assolve il reo e chi condanna il giusto sono ambedue in abominio all’Eterno.
16 Na cóż w ręku głupiego pieniądze, by zdobyć mądrość, [skoro] nie ma rozumu?
A che serve il danaro in mano allo stolto? ad acquistar saviezza?… Ma se non ha senno!
17 Przyjaciel kocha w każdym czasie, a brat rodzi się w nieszczęściu.
L’amico ama in ogni tempo; è nato per essere un fratello nella distretta.
18 Nierozumny człowiek daje porękę i ręczy na oczach przyjaciela.
L’uomo privo di senno dà la mano e fa sicurtà per altri davanti al suo prossimo.
19 Kto kocha grzech, kocha spór, a kto podwyższa swoją bramę, szuka zagłady.
Chi ama le liti ama il peccato; chi alza troppo la sua porta, cerca la rovina.
20 Przewrotny w sercu nie znajduje dobra, a kto ma przewrotny język, wpadnie w zło.
Chi ha il cuor falso non trova bene, e chi ha la lingua perversa cade nella sciagura.
21 Kto spłodzi głupca, [zrobi to] na swój smutek, a ojciec głupiego nie doznaje radości.
Chi genera uno stolto ne avrà cordoglio, e il padre dell’uomo da nulla non avrà gioia.
22 Wesołe serce działa dobrze [jak] lekarstwo, a przygnębiony duch wysusza kości.
Un cuore allegro è un buon rimedio, ma uno spirito abbattuto secca l’ossa.
23 Niegodziwy bierze dar z zanadrza, aby wypaczać ścieżki sądu.
L’empio accetta regali di sottomano per pervertire le vie della giustizia.
24 Mądrość [jest] przed obliczem rozumnego, a oczy głupca są aż na krańcu ziemi.
La sapienza sta dinanzi a chi ha intelligenza, ma gli occhi dello stolto vagano agli estremi confini della terra.
25 Głupi syn jest zmartwieniem dla ojca i goryczą dla rodzicielki.
Il figliuolo stolto è il cordoglio del padre e l’amarezza di colei che l’ha partorito.
26 Zaprawdę to niedobrze wymierzyć karę sprawiedliwemu ani bić władców za prawość.
Non è bene condannare il giusto, foss’anche ad un’ammenda, né colpire i principi per la loro probità.
27 Kto ma wiedzę, powściąga swoje słowa, człowiek roztropny [jest] zacnego ducha.
Chi modera le sue parole possiede la scienza, e chi ha lo spirito calmo è un uomo prudente.
28 Nawet głupi, gdy milczy, uchodzi za mądrego, [a] kto zamyka swoje wargi – za rozumnego.
Anche lo stolto, quando tace, passa per savio; chi tien chiuse le labbra è uomo intelligente.
