Przysłów 16
1 W człowieku są zamysły serca, ale odpowiedź języka jest od PANA.
[Hominis est animam præparare, et Domini gubernare linguam.
2 Wszystkie drogi człowieka są czyste w jego oczach, ale PAN waży duchy.
Omnes viæ hominis patent oculis ejus; spirituum ponderator est Dominus.
3 Powierz PANU swe dzieła, a twoje zamysły będą utwierdzone.
Revela Domino opera tua, et dirigentur cogitationes tuæ.
4 PAN uczynił wszystko dla samego siebie, nawet niegodziwego na dzień zła.
Universa propter semetipsum operatus est Dominus; impium quoque ad diem malum.
5 Każdy, który jest wyniosłego serca, budzi odrazę w PANU; choć weźmie innych do pomocy, nie uniknie kary.
Abominatio Domini est omnis arrogans; etiamsi manus ad manum fuerit, non est innocens. Initium viæ bonæ facere justitiam; accepta est autem apud Deum magis quam immolare hostias.
6 Dzięki miłosierdziu i prawdzie oczyszcza się nieprawość, a w bojaźni PANA oddalamy się od zła.
Misericordia et veritate redimitur iniquitas, et in timore Domini declinatur a malo.
7 Gdy drogi człowieka podobają się PANU, to godzi z nim nawet jego nieprzyjaciół.
Cum placuerint Domino viæ hominis, inimicos quoque ejus convertet ad pacem.
8 Lepiej mieć mało ze sprawiedliwością niż wiele dochodów nieprawnych.
Melius est parum cum justitia quam multi fructus cum iniquitate.
9 Serce człowieka obmyśla swe drogi, ale PAN kieruje jego krokami.
Cor hominis disponit viam suam, sed Domini est dirigere gressus ejus.]
10 Wyrok Boży [jest] na wargach króla; jego usta nie błądzą w sądzie.
[Divinatio in labiis regis; in judicio non errabit os ejus.
11 Sprawiedliwa waga i szale [należą do] PANA i wszystkie odważniki w worku są jego dziełem.
Pondus et statera judicia Domini sunt, et opera ejus omnes lapides sacculi.
12 Popełnienie niegodziwości budzi odrazę w królach, bo sprawiedliwością tron jest umocniony.
Abominabiles regi qui agunt impie, quoniam justitia firmatur solium.
13 Wargi sprawiedliwe są rozkoszą królów, kochają oni tego, który mówi to, co słuszne.
Voluntas regum labia justa; qui recta loquitur diligetur.
14 Gniew króla jest posłańcem śmierci, ale mądry człowiek przebłaga go.
Indignatio regis nuntii mortis, et vir sapiens placabit eam.
15 W jasności twarzy króla [jest] życie, a jego przychylność jest jak obłok z późnym deszczem.
In hilaritate vultus regis vita, et clementia ejus quasi imber serotinus.]
16 O wiele lepiej jest nabyć mądrość niż złoto; a nabyć rozum lepiej niż srebro.
[Posside sapientiam, quia auro melior est, et acquire prudentiam, quia pretiosior est argento.
17 Droga prawych [to] odstąpić od zła; kto strzeże swojej drogi, strzeże swej duszy.
Semita justorum declinat mala; custos animæ suæ servat viam suam.
18 Pycha poprzedza zgubę, a wyniosły duch – upadek.
Contritionem præcedit superbia, et ante ruinam exaltatur spiritus.
19 Lepiej być uniżonego ducha z pokornymi, niż dzielić łup z pysznymi.
Melius est humiliari cum mitibus quam dividere spolia cum superbis.
20 Kto zważa na słowo, znajdzie dobro, a kto ufa PANU, [jest] błogosławiony.
Eruditus in verbo reperiet bona, et qui sperat in Domino beatus est.
21 Kto [jest] mądrego serca, zwie się rozumnym, a słodycz warg pomnaża wiedzę.
Qui sapiens est corde appellabitur prudens, et qui dulcis eloquio majora percipiet.
22 Rozum [jest] zdrojem życia dla tych, którzy go mają, a pouczenie głupich jest głupotą.
Fons vitæ eruditio possidentis; doctrina stultorum fatuitas.]
23 Serce mądrego czyni jego usta roztropnymi i dodaje nauki jego wargom.
[Cor sapientis erudiet os ejus, et labiis ejus addet gratiam.
24 Miłe słowa są [jak] plaster miodu, słodycz dla duszy i lekarstwo dla kości.
Favus mellis composita verba; dulcedo animæ sanitas ossium.
25 Jest droga, która [wydaje się] człowiekowi słuszna, ale jej końcem jest droga do śmierci.
Est via quæ videtur homini recta, et novissima ejus ducunt ad mortem.
26 Robotnik pracuje dla siebie, bo usta pobudzają go [do tego].
Anima laborantis laborat sibi, quia compulit eum os suum.
27 Człowiek nikczemny wykopuje zło, a na jego wargach jakby ogień płonący.
Vir impius fodit malum, et in labiis ejus ignis ardescit.
28 Człowiek przewrotny rozsiewa spory, a plotkarz rozdziela przyjaciół.
Homo perversus suscitat lites, et verbosus separat principes.
29 Człowiek gwałtowny zwabia swego bliźniego i wprowadza go na drogę niedobrą.
Vir iniquus lactat amicum suum, et ducit eum per viam non bonam.
30 Mruga swymi oczami, by knuć podstępy; rusza wargami i popełnia zło.
Qui attonitis oculis cogitat prava, mordens labia sua perficit malum.
31 Siwa głowa [jest] koroną chwały, zdobywa się ją na drodze sprawiedliwości.
Corona dignitatis senectus, quæ in viis justitiæ reperietur.
32 Lepszy jest nieskory do gniewu niż mocarz, a kto panuje nad swym duchem, [jest lepszy] niż ten, kto zdobywa miasto.
Melior est patiens viro forti, et qui dominatur animo suo expugnatore urbium.
33 Losy wrzuca się w zanadrze, ale całe rozstrzygnięcie ich zależy od PANA.
Sortes mittuntur in sinum, sed a Domino temperantur.]
