Przysłów 16
1 W człowieku są zamysły serca, ale odpowiedź języka jest od PANA.
Dem Menschen gehören des Herzens Entwürfe, aber von Jahwe kommt die Antwort der Zunge.
2 Wszystkie drogi człowieka są czyste w jego oczach, ale PAN waży duchy.
Alle seine Wege hält ein Mann für rein, aber Jahwe ist's, der die Geister wägt.
3 Powierz PANU swe dzieła, a twoje zamysły będą utwierdzone.
Befiehl Jahwe deine Werke, so werden deine Anschläge gelingen.
4 PAN uczynił wszystko dla samego siebie, nawet niegodziwego na dzień zła.
Alles hat Jahwe zu seinem Zwecke geschaffen, so auch den Gottlosen für den Tag des Unglücks.
5 Każdy, który jest wyniosłego serca, budzi odrazę w PANU; choć weźmie innych do pomocy, nie uniknie kary.
Ein Greuel ist für Jahwe jeder Hochmütige; die Hand darauf: er wird nicht straflos bleiben!
6 Dzięki miłosierdziu i prawdzie oczyszcza się nieprawość, a w bojaźni PANA oddalamy się od zła.
Durch Liebe und Treue wird Verschuldung gesühnt, und durch die Furcht Jahwes meidet man das Böse.
7 Gdy drogi człowieka podobają się PANU, to godzi z nim nawet jego nieprzyjaciół.
Wenn eines Mannes Wege Jahwe wohlgefallen, so söhnt er auch seine Feinde mit ihm aus.
8 Lepiej mieć mało ze sprawiedliwością niż wiele dochodów nieprawnych.
Besser wenig mit Gerechtigkeit, als ein großes Einkommen mit Unrecht.
9 Serce człowieka obmyśla swe drogi, ale PAN kieruje jego krokami.
Des Menschen Herz erdenkt seinen Weg, aber Jahwe lenkt seinen Schritt.
10 Wyrok Boży [jest] na wargach króla; jego usta nie błądzą w sądzie.
Orakelspruch ruht auf des Königs Lippen; beim Urteilsprechen wird sein Mund sich nicht vergreifen.
11 Sprawiedliwa waga i szale [należą do] PANA i wszystkie odważniki w worku są jego dziełem.
Rechtes Wiegen und Wägen kommt von Jahwe; sein Werk sind alle Gewichtsteine im Beutel.
12 Popełnienie niegodziwości budzi odrazę w królach, bo sprawiedliwością tron jest umocniony.
Ein Greuel ist den Königen gottloses Thun; denn durch Gerechtigkeit wird der Thron befestigt.
13 Wargi sprawiedliwe są rozkoszą królów, kochają oni tego, który mówi to, co słuszne.
Der Könige Wohlgefallen sind gerechte Lippen, und wer aufrichtig redet, den lieben sie.
14 Gniew króla jest posłańcem śmierci, ale mądry człowiek przebłaga go.
Des Königs Grimm ist gleich Todesboten, aber ein weiser Mann besänftigt ihn.
15 W jasności twarzy króla [jest] życie, a jego przychylność jest jak obłok z późnym deszczem.
Im freundlichen Blicke des Königs liegt Leben, und sein Wohlwollen gleicht dem Gewölke des Frühlingsregens.
16 O wiele lepiej jest nabyć mądrość niż złoto; a nabyć rozum lepiej niż srebro.
Wie viel besser ist's, Weisheit zu erwerben, als Gold, und das Erwerben von Einsicht ist dem Silber vorzuziehn!
17 Droga prawych [to] odstąpić od zła; kto strzeże swojej drogi, strzeże swej duszy.
Der Rechtschaffenen Bahn besteht im Meiden des Bösen; sein Leben bewahren, heißt auf seinen Wandel acht haben.
18 Pycha poprzedza zgubę, a wyniosły duch – upadek.
Dem Sturze geht Stolz voran, und hoffärtiger Sinn dem Fall.
19 Lepiej być uniżonego ducha z pokornymi, niż dzielić łup z pysznymi.
Besser demütig sein mit Demütigen, als Beute teilen mit Stolzen.
20 Kto zważa na słowo, znajdzie dobro, a kto ufa PANU, [jest] błogosławiony.
Wer auf das Wort achtet, findet Glück, und wer Jahwe vertraut, - wohl ihm!
21 Kto [jest] mądrego serca, zwie się rozumnym, a słodycz warg pomnaża wiedzę.
Wer weises Herzens ist, wird ein Verständiger genannt, und die Süßigkeit der Lippen mehrt die Belehrung.
22 Rozum [jest] zdrojem życia dla tych, którzy go mają, a pouczenie głupich jest głupotą.
Ein Born des Lebens ist die Klugheit für den, der sie besitzt, aber der Narren Züchtigung ist die Narrheit.
23 Serce mądrego czyni jego usta roztropnymi i dodaje nauki jego wargom.
Des Weisen Herz macht seinen Mund klug, und mehrt auf seinen Lippen die Belehrung.
24 Miłe słowa są [jak] plaster miodu, słodycz dla duszy i lekarstwo dla kości.
Honigseim sind huldvolle Reden, Süßes für die Seele und Heilung dem Gebein.
25 Jest droga, która [wydaje się] człowiekowi słuszna, ale jej końcem jest droga do śmierci.
Mancher Weg dünkt einen gerade, aber das Ende davon sind Todeswege.
26 Robotnik pracuje dla siebie, bo usta pobudzają go [do tego].
Der Hunger des Arbeiters arbeitet für ihn, denn sein eigener Mund treibt ihn an.
27 Człowiek nikczemny wykopuje zło, a na jego wargach jakby ogień płonący.
Ein nichtsnutziger Mann macht Gruben zum Unglück, und auf seinen Lippen ist gleichsam versengendes Feuer.
28 Człowiek przewrotny rozsiewa spory, a plotkarz rozdziela przyjaciół.
Ein ränkesüchtiger Mann richtet Zänkerei an, und ein Ohrenbläser bringt vertraute Freunde auseinander.
29 Człowiek gwałtowny zwabia swego bliźniego i wprowadza go na drogę niedobrą.
Ein gewaltthätiger Mann verlockt seinen Nächsten und führt ihn auf keinen guten Weg.
30 Mruga swymi oczami, by knuć podstępy; rusza wargami i popełnia zło.
Wer seine Augen schließt, will Ränke ersinnen; wer seine Lippen zusammenkneift, hat das Böse schon fertig.
31 Siwa głowa [jest] koroną chwały, zdobywa się ją na drodze sprawiedliwości.
Eine herrliche Krone ist graues Haar; auf dem Wege der Frömmigkeit wird sie erlangt.
32 Lepszy jest nieskory do gniewu niż mocarz, a kto panuje nad swym duchem, [jest lepszy] niż ten, kto zdobywa miasto.
Besser ein Langmütiger, als ein Held, und besser einer, der des eigenen Gemütes Herr ist, als ein Städteeroberer.
33 Losy wrzuca się w zanadrze, ale całe rozstrzygnięcie ich zależy od PANA.
In den Schoß wirft man das Los, aber von Jahwe kommt all' sein Entscheid.
