Przysłów 16
1 W człowieku są zamysły serca, ale odpowiedź języka jest od PANA.
The preparations of the heart are in man: but the answere of the tongue is of the Lord.
2 Wszystkie drogi człowieka są czyste w jego oczach, ale PAN waży duchy.
All the wayes of a man are cleane in his owne eyes: but the Lord pondereth the spirits.
3 Powierz PANU swe dzieła, a twoje zamysły będą utwierdzone.
Commit thy workes vnto the Lord, and thy thoughts shalbe directed.
4 PAN uczynił wszystko dla samego siebie, nawet niegodziwego na dzień zła.
The Lord hath made all things for his owne sake: yea, euen the wicked for the day of euill.
5 Każdy, który jest wyniosłego serca, budzi odrazę w PANU; choć weźmie innych do pomocy, nie uniknie kary.
All that are proude in heart, are an abomination to the Lord: though hand ioyne in hand, he shall not be vnpunished.
6 Dzięki miłosierdziu i prawdzie oczyszcza się nieprawość, a w bojaźni PANA oddalamy się od zła.
By mercy and trueth iniquitie shalbe forgiuen, and by the feare of the Lord they depart from euill.
7 Gdy drogi człowieka podobają się PANU, to godzi z nim nawet jego nieprzyjaciół.
When the wayes of a man please the Lord, he will make also his enemies at peace with him.
8 Lepiej mieć mało ze sprawiedliwością niż wiele dochodów nieprawnych.
Better is a litle with righteousnesse, then great reuenues without equitie.
9 Serce człowieka obmyśla swe drogi, ale PAN kieruje jego krokami.
The heart of man purposeth his way: but the Lord doeth direct his steppes.
10 Wyrok Boży [jest] na wargach króla; jego usta nie błądzą w sądzie.
A diuine sentence shalbe in the lips of the King: his mouth shall not transgresse in iudgement.
11 Sprawiedliwa waga i szale [należą do] PANA i wszystkie odważniki w worku są jego dziełem.
A true weight and balance are of the Lord: all the weightes of the bagge are his worke.
12 Popełnienie niegodziwości budzi odrazę w królach, bo sprawiedliwością tron jest umocniony.
It is an abomination to Kings to commit wickednes: for the throne is stablished by iustice.
13 Wargi sprawiedliwe są rozkoszą królów, kochają oni tego, który mówi to, co słuszne.
Righteous lips are the delite of Kings, and the King loueth him that speaketh right things.
14 Gniew króla jest posłańcem śmierci, ale mądry człowiek przebłaga go.
The wrath of a King is as messengers of death: but a wise man will pacifie it.
15 W jasności twarzy króla [jest] życie, a jego przychylność jest jak obłok z późnym deszczem.
In the light of the Kings coutenance is life: and his fauour is as a cloude of the latter raine.
16 O wiele lepiej jest nabyć mądrość niż złoto; a nabyć rozum lepiej niż srebro.
Howe much better is it to get wisedome then golde? and to get vnderstanding, is more to be desired then siluer.
17 Droga prawych [to] odstąpić od zła; kto strzeże swojej drogi, strzeże swej duszy.
The pathe of the righteous is to decline from euil, and hee keepeth his soule, that keepeth his way.
18 Pycha poprzedza zgubę, a wyniosły duch – upadek.
Pride goeth before destruction, and an high minde before the fall.
19 Lepiej być uniżonego ducha z pokornymi, niż dzielić łup z pysznymi.
Better it is to be of humble minde with the lowly, then to deuide the spoyles with the proude.
20 Kto zważa na słowo, znajdzie dobro, a kto ufa PANU, [jest] błogosławiony.
He that is wise in his busines, shall finde good: and he that trusteth in the Lord, he is blessed.
21 Kto [jest] mądrego serca, zwie się rozumnym, a słodycz warg pomnaża wiedzę.
The wise in heart shall bee called prudent: and the sweetenesse of the lippes shall increase doctrine.
22 Rozum [jest] zdrojem życia dla tych, którzy go mają, a pouczenie głupich jest głupotą.
Vnderstading is welspring of life vnto them that haue it: and the instruction of fooles is folly.
23 Serce mądrego czyni jego usta roztropnymi i dodaje nauki jego wargom.
The heart of the wise guideth his mouth wisely, and addeth doctrine to his lippes.
24 Miłe słowa są [jak] plaster miodu, słodycz dla duszy i lekarstwo dla kości.
Faire wordes are as an hony combe, sweetenesse to the soule, and health to the bones.
25 Jest droga, która [wydaje się] człowiekowi słuszna, ale jej końcem jest droga do śmierci.
There is a way that seemeth right vnto man: but the issue thereof are the wayes of death.
26 Robotnik pracuje dla siebie, bo usta pobudzają go [do tego].
The person that traueileth, traueileth for himselfe: for his mouth craueth it of him.
27 Człowiek nikczemny wykopuje zło, a na jego wargach jakby ogień płonący.
A wicked man diggeth vp euill, and in his lippes is like burning fire.
28 Człowiek przewrotny rozsiewa spory, a plotkarz rozdziela przyjaciół.
A frowarde person soweth strife: and a tale teller maketh diuision among princes.
29 Człowiek gwałtowny zwabia swego bliźniego i wprowadza go na drogę niedobrą.
A wicked man deceiueth his neighbour, and leadeth him into the way that is not good.
30 Mruga swymi oczami, by knuć podstępy; rusza wargami i popełnia zło.
He shutteth his eyes to deuise wickednes: he moueth his lippes, and bringeth euil to passe.
31 Siwa głowa [jest] koroną chwały, zdobywa się ją na drodze sprawiedliwości.
Age is a crowne of glory, when it is founde in the way of righteousnes.
32 Lepszy jest nieskory do gniewu niż mocarz, a kto panuje nad swym duchem, [jest lepszy] niż ten, kto zdobywa miasto.
He that is slowe vnto anger, is better then the mightie man: and hee that ruleth his owne minde, is better then he that winneth a citie.
33 Losy wrzuca się w zanadrze, ale całe rozstrzygnięcie ich zależy od PANA.
The lot is cast into the lap: but the whole disposition thereof is of the Lord.
