< Przysłów 16 >
1 W człowieku są zamysły serca, ale odpowiedź języka jest od PANA.
The plans of the heart belong to man, but the answer of the tongue is from Jehovah.
2 Wszystkie drogi człowieka są czyste w jego oczach, ale PAN waży duchy.
All the ways of a man are clean in his own eyes, but Jehovah weighs the spirits.
3 Powierz PANU swe dzieła, a twoje zamysły będą utwierdzone.
Commit thy works to Jehovah, and thy purposes shall be established.
4 PAN uczynił wszystko dla samego siebie, nawet niegodziwego na dzień zła.
Jehovah has made everything for its own end, yea, even the wicked for the day of evil.
5 Każdy, który jest wyniosłego serca, budzi odrazę w PANU; choć weźmie innych do pomocy, nie uniknie kary.
Everyone who is proud in heart is an abomination to Jehovah. Hand in hand, he shall not be unpunished.
6 Dzięki miłosierdziu i prawdzie oczyszcza się nieprawość, a w bojaźni PANA oddalamy się od zła.
By mercy and truth iniquity is atoned for, and by the fear of Jehovah men depart from evil.
7 Gdy drogi człowieka podobają się PANU, to godzi z nim nawet jego nieprzyjaciół.
When a man's ways please Jehovah, he makes even his enemies to be at peace with him.
8 Lepiej mieć mało ze sprawiedliwością niż wiele dochodów nieprawnych.
Better is a little, with righteousness, than great revenues with injustice.
9 Serce człowieka obmyśla swe drogi, ale PAN kieruje jego krokami.
A man's heart devises his way, but Jehovah directs his steps.
10 Wyrok Boży [jest] na wargach króla; jego usta nie błądzą w sądzie.
A divine sentence is in the lips of the king. His mouth shall not transgress in judgment.
11 Sprawiedliwa waga i szale [należą do] PANA i wszystkie odważniki w worku są jego dziełem.
A just balance and scales are Jehovah's. All the weights of the bag are his work.
12 Popełnienie niegodziwości budzi odrazę w królach, bo sprawiedliwością tron jest umocniony.
It is an abomination to kings to commit wickedness, for the throne is established by righteousness.
13 Wargi sprawiedliwe są rozkoszą królów, kochają oni tego, który mówi to, co słuszne.
Righteous lips are the delight of kings, and they love him who speaks right.
14 Gniew króla jest posłańcem śmierci, ale mądry człowiek przebłaga go.
The wrath of a king is messengers of death, but a wise man will pacify it.
15 W jasności twarzy króla [jest] życie, a jego przychylność jest jak obłok z późnym deszczem.
In the light of the king's countenance is life, and his favor is as a cloud of the latter rain.
16 O wiele lepiej jest nabyć mądrość niż złoto; a nabyć rozum lepiej niż srebro.
How much better it is to get wisdom than gold! Yea, to get understanding is rather to be chosen than silver.
17 Droga prawych [to] odstąpić od zła; kto strzeże swojej drogi, strzeże swej duszy.
The highway of the upright is to depart from evil. He who keeps his way preserves his soul.
18 Pycha poprzedza zgubę, a wyniosły duch – upadek.
Pride is before destruction, and a haughty spirit before a fall.
19 Lepiej być uniżonego ducha z pokornymi, niż dzielić łup z pysznymi.
Better it is to be of a lowly spirit with the poor, than to divide the spoil with the proud.
20 Kto zważa na słowo, znajdzie dobro, a kto ufa PANU, [jest] błogosławiony.
He who gives heed to the word shall find good, and whoever trusts in Jehovah, happy is he.
21 Kto [jest] mądrego serca, zwie się rozumnym, a słodycz warg pomnaża wiedzę.
The wise in heart shall be called prudent, and the sweetness of the lips increases learning.
22 Rozum [jest] zdrojem życia dla tych, którzy go mają, a pouczenie głupich jest głupotą.
Understanding is a well-spring of life to him who has it, but the correction of fools is folly.
23 Serce mądrego czyni jego usta roztropnymi i dodaje nauki jego wargom.
The heart of the wise instructs his mouth, and adds learning to his lips.
24 Miłe słowa są [jak] plaster miodu, słodycz dla duszy i lekarstwo dla kości.
Pleasant words are a honeycomb: Sweet to the soul, and health to the bones.
25 Jest droga, która [wydaje się] człowiekowi słuszna, ale jej końcem jest droga do śmierci.
There is a way which seems right to a man, but the end thereof are the ways of death.
26 Robotnik pracuje dla siebie, bo usta pobudzają go [do tego].
The appetite of the laboring man labors for him, for his mouth urges him.
27 Człowiek nikczemny wykopuje zło, a na jego wargach jakby ogień płonący.
A worthless man devises mischief, and in his lips there is as a scorching fire.
28 Człowiek przewrotny rozsiewa spory, a plotkarz rozdziela przyjaciół.
A perverse man scatters abroad strife, and a whisperer separates chief friends.
29 Człowiek gwałtowny zwabia swego bliźniego i wprowadza go na drogę niedobrą.
A man of violence entices his neighbor, and leads him in a way that is not good.
30 Mruga swymi oczami, by knuć podstępy; rusza wargami i popełnia zło.
He who shuts his eyes devises perverse things. He who moves his lips brings evil to pass.
31 Siwa głowa [jest] koroną chwały, zdobywa się ją na drodze sprawiedliwości.
The hoary head is a crown of glory. It shall be found in the way of righteousness.
32 Lepszy jest nieskory do gniewu niż mocarz, a kto panuje nad swym duchem, [jest lepszy] niż ten, kto zdobywa miasto.
He who is slow to anger is better than the mighty, and he who rules his spirit, than he who takes a city.
33 Losy wrzuca się w zanadrze, ale całe rozstrzygnięcie ich zależy od PANA.
The lot is cast into the lap, but the whole disposing thereof is of Jehovah.