Przysłów 15
1 Łagodna odpowiedź uśmierza zapalczywość, a przykre słowa wzniecają gniew.
A gentle answer turns away wrath, but a harsh word stirs up anger.
2 Język mądrych zdobi wiedzę, ale usta głupich tryskają głupotą.
The tongue of the wise commends knowledge, but the mouths of fools gush out folly.
3 Oczy PANA są na każdym miejscu, upatrują złych i dobrych.
The LORD’s eyes are everywhere, keeping watch on the evil and the good.
4 Zdrowy język [jest] drzewem życia, a jego przewrotność [jest] zniszczeniem dla ducha.
A gentle tongue is a tree of life, but deceit in it crushes the spirit.
5 Głupi gardzi pouczeniem swego ojca, a kto przyjmuje upomnienia, jest roztropny.
A fool despises his father’s correction, but he who heeds reproof shows prudence.
6 W domu sprawiedliwego [jest] wielki dostatek, a w dochodach niegodziwego jest zamieszanie.
In the house of the righteous is much treasure, but the income of the wicked brings trouble.
7 Wargi mądrych szerzą wiedzę, a serce głupich nie.
The lips of the wise spread knowledge; not so with the heart of fools.
8 Ofiara niegodziwych budzi odrazę w PANU, [a] modlitwa prawych mu się podoba.
The sacrifice made by the wicked is an abomination to the LORD, but the prayer of the upright is his delight.
9 Droga niegodziwego wzbudza odrazę w PANU, a miłuje on tego, kto podąża za sprawiedliwością.
The way of the wicked is an abomination to the LORD, but he loves him who follows after righteousness.
10 Sroga kara [należy się] temu, kto zbacza z drogi, a kto nienawidzi upomnień, umrze.
There is stern discipline for one who forsakes the way. Whoever hates reproof shall die.
Sheol and Abaddon are before the LORD— how much more then the hearts of the children of men! (Sheol h7585)
12 Szyderca nie miłuje tego, który go strofuje, ani nie pójdzie do mądrych.
A scoffer doesn’t love to be reproved; he will not go to the wise.
13 Radosne serce rozwesela twarz, [ale] gdy smutek w sercu, duch jest przygnębiony.
A glad heart makes a cheerful face, but an aching heart breaks the spirit.
14 Serce rozumne szuka wiedzy, a usta głupich karmią się głupotą.
The heart of one who has understanding seeks knowledge, but the mouths of fools feed on folly.
15 Wszystkie dni strapionego [są] złe, ale kto jest wesołego serca, ma nieustanną ucztę.
All the days of the afflicted are wretched, but one who has a cheerful heart enjoys a continual feast.
16 Lepiej [mieć] mało z bojaźnią PANA niż wielki skarb z kłopotem.
Better is little, with the fear of the LORD, than great treasure with trouble.
17 Lepsza jest potrawa z jarzyn, gdzie miłość, niż tuczny wół, gdzie panuje nienawiść.
Better is a dinner of herbs, where love is, than a fattened calf with hatred.
18 Człowiek gniewny wszczyna kłótnie, a nieskory do gniewu łagodzi spory.
A wrathful man stirs up contention, but one who is slow to anger appeases strife.
19 Droga leniwego jest jak płot cierniowy, a ścieżka prawych jest wyrównana.
The way of the sluggard is like a thorn patch, but the path of the upright is a highway.
20 Mądry syn jest radością ojca, a człowiek głupi gardzi własną matką.
A wise son makes a father glad, but a foolish man despises his mother.
21 Głupota [jest] radością dla nierozumnego, a człowiek roztropny postępuje uczciwie.
Folly is joy to one who is void of wisdom, but a man of understanding keeps his way straight.
22 Gdzie nie ma rady, nie udają się zamysły; powiodą się zaś przy mnóstwie doradców.
Where there is no counsel, plans fail; but in a multitude of counsellors they are established.
23 Człowiek cieszy się z odpowiedzi swoich ust, a słowo powiedziane we właściwym czasie jakże jest dobre!
Joy comes to a man with the reply of his mouth. How good is a word at the right time!
The path of life leads upward for the wise, to keep him from going downward to Sheol. (Sheol h7585)
25 PAN zniszczy dom pysznych, a utwierdzi granicę wdowy.
The LORD will uproot the house of the proud, but he will keep the widow’s borders intact.
26 Myśli złego budzą odrazę w PANU, a słowa czystych [są] przyjemne.
The LORD detests the thoughts of the wicked, but the thoughts of the pure are pleasing.
27 Kto jest chciwy zysku, ściąga kłopoty na własny dom, a kto nienawidzi darów, będzie żył.
He who is greedy for gain troubles his own house, but he who hates bribes will live.
28 Serce sprawiedliwego rozmyśla nad odpowiedzią, a usta niegodziwych tryskają złymi rzeczami.
The heart of the righteous weighs answers, but the mouth of the wicked gushes out evil.
29 PAN jest daleko od niegodziwych, ale wysłuchuje modlitwy sprawiedliwych.
The LORD is far from the wicked, but he hears the prayer of the righteous.
30 Światło oczu rozwesela serce, a dobra wieść tuczy kości.
The light of the eyes rejoices the heart. Good news gives health to the bones.
31 Ucho, które słucha upomnienia życia, będzie mieszkać pośród mądrych.
The ear that listens to reproof lives, and will be at home amongst the wise.
32 Kto odrzuca karność, gardzi własną duszą, a kto przyjmuje upomnienie, nabiera rozumu.
He who refuses correction despises his own soul, but he who listens to reproof gets understanding.
33 Bojaźń PANA [jest] pouczeniem w mądrości, a pokora poprzedza chwałę.
The fear of the LORD teaches wisdom. Before honour is humility.
