Przysłów 15
1 Łagodna odpowiedź uśmierza zapalczywość, a przykre słowa wzniecają gniew.
A gentle answer turns away wrath, but a harsh word stirs up anger.
2 Język mądrych zdobi wiedzę, ale usta głupich tryskają głupotą.
The tongue of the wise commends knowledge, but the mouth of the fool spouts folly.
3 Oczy PANA są na każdym miejscu, upatrują złych i dobrych.
The eyes of the LORD are in every place, observing the evil and the good.
4 Zdrowy język [jest] drzewem życia, a jego przewrotność [jest] zniszczeniem dla ducha.
A soothing tongue is a tree of life, but a perverse tongue crushes the spirit.
5 Głupi gardzi pouczeniem swego ojca, a kto przyjmuje upomnienia, jest roztropny.
A fool rejects his father’s discipline, but whoever heeds correction is prudent.
6 W domu sprawiedliwego [jest] wielki dostatek, a w dochodach niegodziwego jest zamieszanie.
The house of the righteous has great treasure, but the income of the wicked is trouble.
7 Wargi mądrych szerzą wiedzę, a serce głupich nie.
The lips of the wise spread knowledge, but not so the hearts of fools.
8 Ofiara niegodziwych budzi odrazę w PANU, [a] modlitwa prawych mu się podoba.
The sacrifice of the wicked is detestable to the LORD, but the prayer of the upright is His delight.
9 Droga niegodziwego wzbudza odrazę w PANU, a miłuje on tego, kto podąża za sprawiedliwością.
The LORD detests the way of the wicked, but He loves those who pursue righteousness.
10 Sroga kara [należy się] temu, kto zbacza z drogi, a kto nienawidzi upomnień, umrze.
Discipline is harsh for him who leaves the path; he who hates correction will die.
Sheol and Abaddon lie open before the LORD— how much more the hearts of men! (Sheol h7585)
12 Szyderca nie miłuje tego, który go strofuje, ani nie pójdzie do mądrych.
A mocker does not love to be reproved, nor will he consult the wise.
13 Radosne serce rozwesela twarz, [ale] gdy smutek w sercu, duch jest przygnębiony.
A joyful heart makes a cheerful countenance, but sorrow of the heart crushes the spirit.
14 Serce rozumne szuka wiedzy, a usta głupich karmią się głupotą.
A discerning heart seeks knowledge, but the mouth of a fool feeds on folly.
15 Wszystkie dni strapionego [są] złe, ale kto jest wesołego serca, ma nieustanną ucztę.
All the days of the oppressed are bad, but a cheerful heart has a continual feast.
16 Lepiej [mieć] mało z bojaźnią PANA niż wielki skarb z kłopotem.
Better a little with the fear of the LORD than great treasure with turmoil.
17 Lepsza jest potrawa z jarzyn, gdzie miłość, niż tuczny wół, gdzie panuje nienawiść.
Better a dish of vegetables where there is love than a fattened ox with hatred.
18 Człowiek gniewny wszczyna kłótnie, a nieskory do gniewu łagodzi spory.
A hot-tempered man stirs up strife, but he who is slow to anger calms dispute.
19 Droga leniwego jest jak płot cierniowy, a ścieżka prawych jest wyrównana.
The way of the slacker is like a hedge of thorns, but the path of the upright is a highway.
20 Mądry syn jest radością ojca, a człowiek głupi gardzi własną matką.
A wise son brings joy to his father, but a foolish man despises his mother.
21 Głupota [jest] radością dla nierozumnego, a człowiek roztropny postępuje uczciwie.
Folly is joy to one who lacks judgment, but a man of understanding walks a straight path.
22 Gdzie nie ma rady, nie udają się zamysły; powiodą się zaś przy mnóstwie doradców.
Plans fail for lack of counsel, but with many advisers they succeed.
23 Człowiek cieszy się z odpowiedzi swoich ust, a słowo powiedziane we właściwym czasie jakże jest dobre!
A man takes joy in a fitting reply— and how good is a timely word!
The path of life leads upward for the wise, that he may avoid going down to Sheol. (Sheol h7585)
25 PAN zniszczy dom pysznych, a utwierdzi granicę wdowy.
The LORD tears down the house of the proud, but He protects the boundaries of the widow.
26 Myśli złego budzą odrazę w PANU, a słowa czystych [są] przyjemne.
The LORD detests the thoughts of the wicked, but the words of the pure are pleasant to Him.
27 Kto jest chciwy zysku, ściąga kłopoty na własny dom, a kto nienawidzi darów, będzie żył.
He who is greedy for unjust gain brings trouble on his household, but he who hates bribes will live.
28 Serce sprawiedliwego rozmyśla nad odpowiedzią, a usta niegodziwych tryskają złymi rzeczami.
The heart of the righteous ponders how to answer, but the mouth of the wicked blurts out evil.
29 PAN jest daleko od niegodziwych, ale wysłuchuje modlitwy sprawiedliwych.
The LORD is far from the wicked, but He hears the prayer of the righteous.
30 Światło oczu rozwesela serce, a dobra wieść tuczy kości.
The light of the eyes cheers the heart, and good news nourishes the bones.
31 Ucho, które słucha upomnienia życia, będzie mieszkać pośród mądrych.
He who listens to life-giving reproof will dwell among the wise.
32 Kto odrzuca karność, gardzi własną duszą, a kto przyjmuje upomnienie, nabiera rozumu.
He who ignores discipline despises himself, but whoever heeds correction gains understanding.
33 Bojaźń PANA [jest] pouczeniem w mądrości, a pokora poprzedza chwałę.
The fear of the LORD is the instruction of wisdom, and humility comes before honor.
