Przysłów 14
1 Mądra kobieta buduje swój dom, a głupia burzy go własnymi rękami.
Kvinnevisdom byggjer huset sitt, men dårskap riv det ned med henderne.
2 Kto postępuje w sposób prawy, boi się PANA, a przewrotny na swoich drogach gardzi nim.
Den som ottast Herren, fer ærleg fram, men krokvegar gjeng den som vanvyrder honom.
3 W ustach głupiego jest rózga pychy, a mądrych strzegą ich wargi.
I narrens munn er ovmods ris, men dei vise hev lipporne sine til vern.
4 Gdzie nie ma wołów, żłób jest pusty, lecz dzięki sile wołów mnoży się obfitość zboża.
Utan uksar er krubba tom, men når stuten er sterk, vert innkoma stor.
5 Wierny świadek nie kłamie, a fałszywy świadek mówi kłamstwa.
Ikkje lyg eit ærlegt vitne, men det falske vitne andar lygn.
6 Szyderca szuka mądrości, a nie [znajduje], lecz rozumnemu wiedza [przychodzi] łatwo.
Spottaren søkjer visdom, men fåfengt, men lett finn den skynsame kunnskap.
7 Odsuń się od głupiego, gdyż nie znajdziesz [u niego] warg rozumnych.
Gakk burt frå ein dåre, ei fekk du der merka lippor med kunnskap.
8 Mądrość roztropnego [to] poznanie swojej drogi, a głupotą głupich [jest] oszustwo.
Klok manns visdom er: han skynar vegen sin, men dåre-narreskapen er: dei svik seg sjølv.
9 Głupcy szydzą z grzechu, a u prawych [jest] przychylność.
Dårar fær spott av sitt eige skuldoffer, men millom ærlege folk er godhug.
10 Serce zna własną gorycz, a obcy nie wtrąca się w jego radość.
Hjarta kjenner si eigi sorg, og gleda legg ingen framand seg uppi.
11 Dom niegodziwych będzie zgładzony, a mieszkanie prawych zakwitnie.
Gudlause folk fær sitt hus lagt i øyde, men ærlege folk ser tjeldet sitt bløma.
12 Jest droga, która człowiekowi wydaje się słuszna, lecz końcem jej jest droga do śmierci.
Mang ein veg tykkjer folk er rett, men enden på honom er vegar til dauden.
13 Nawet w śmiechu serce boleje, a końcem [takiej] wesołości [jest] smutek.
Jamvel midt i låtten kjenner hjarta vondt, og enden på gleda er sorg.
14 Serce odstępcy nasyci się jego drogami, a dobry człowiek – swoimi.
Av åtferdi si skal den fråfalne mettast, og ein god mann held seg burte frå han.
15 Prosty wierzy każdemu słowu, a roztropny zważa na swoje kroki.
Den einfalde trur kvart ordet, men den kloke agtar på sine stig.
16 Mądry boi się i odwraca się od zła, ale głupi w swym szaleństwie jest pewny siebie.
Den vise ottast og held seg frå vondt, men dåren er brålyndt og trygg.
17 [Człowiek] porywczy popełnia głupstwa, a podstępny jest znienawidzony.
Bråsinna mann gjer narreverk, og meinsløg mann vert hata.
18 Prości ludzie dziedziczą głupotę, a roztropni są koronowani wiedzą.
Einfalde erver dårskap, men dei kloke fær kunnskap til krans.
19 Źli kłaniają się przed dobrymi, a niegodziwi u bram sprawiedliwego.
Vonde skal bøygja seg for dei gode, og gudlause ved portarne til den rettferdige.
20 Ubogi jest znienawidzony nawet przez swego bliźniego, a bogaty ma wielu przyjaciół.
Ein fatig vert hata av venen sin jamvel, men ein rik vert elska av mange.
21 Kto gardzi swym bliźnim, ten grzeszy, a kto lituje się nad ubogimi, jest błogosławiony.
Vanvyrder du næsten din, syndar du, men sæl den som ynkast yver armingar.
22 Czyż nie błądzą ci, którzy obmyślają zło? Ale miłosierdzie i prawda są z tymi, którzy obmyślają dobro.
Skal ikkje dei fara vilt som finn på vondt, og miskunn og truskap timast deim som finn på godt?
23 Każda praca [przynosi] pożytek, a [puste] słowa [prowadzą] do nędzy.
Alt stræv fører vinning med seg, men tome ord gjev berre tap.
24 Koroną mądrych [jest ich] bogactwo, ale głupota głupich [pozostaje] głupotą.
Rikdomen er for dei vise ei krans, men narreskapen hjå dårar er narreskap.
25 Prawdomówny świadek ocala dusze, a fałszywy mówi kłamstwa.
Eit sanningsvitne bergar liv, men den som andar lygn, er full av svik.
26 W bojaźni PANA jest mocne zaufanie, a jego synowie będą mieć ucieczkę.
Den som ottast Herren, hev ei borg so fast, og for hans born det finnast skal ei livd.
27 Bojaźń PANA jest źródłem życia, by uniknąć sideł śmierci.
Otte for Herren er livsens kjelda, so ein slepp undan daudesnaror.
28 Liczny lud to chwała króla, a brak ludu to zguba władcy.
Mykje folk er konungs prydnad, men folkemink er hovdings fall.
29 Nieskory do gniewu jest bardzo roztropny, lecz porywczy wywyższa głupotę.
Langmodig mann hev mykje vit, men bråhuga mann syner narreskap.
30 Zdrowe serce jest życiem ciała, a zazdrość jest zgnilizną kości.
Spaklyndt hjarta er likamens liv, men ilska er ròt i beini.
31 Kto gnębi ubogiego, uwłacza jego Stwórcy, a czci go ten, kto lituje się nad ubogim.
Trykkjer du armingen, spottar du skaparen hans, men du ærar skaparen når du er mild mot fatigmann.
32 Niegodziwy zostaje wygnany z powodu swojego zła, a sprawiedliwy ma nadzieję [nawet] w [czasie] swojej śmierci.
I ulukka si lyt den gudlause stupa, men den rettferdige hev trygd når han skal døy.
33 Mądrość spoczywa w sercu rozumnego, a [co jest] w sercu głupich, wychodzi na jaw.
I hjarta på den vituge held visdomen seg still, men hjå dårar ter han seg fram.
34 Sprawiedliwość wywyższa naród, a grzech jest hańbą narodów.
Rettferd upphøgjer eit folk, men syndi er skam for folki.
35 Król jest przychylny dla roztropnego sługi, lecz gniewa się [na tego], który [przynosi] hańbę.
Kongen likar godt den kloke tenar, men harmast på den som skjemmer seg ut.
