Przysłów 14
1 Mądra kobieta buduje swój dom, a głupia burzy go własnymi rękami.
Kvinners visdom bygger sitt hus, men dårskap river det ned med sine hender.
2 Kto postępuje w sposób prawy, boi się PANA, a przewrotny na swoich drogach gardzi nim.
Den som vandrer i opriktighet, frykter Herren; men den som går krokveier, forakter ham.
3 W ustach głupiego jest rózga pychy, a mądrych strzegą ich wargi.
I dårens munn er et ris for hans overmot, men de vises leber er deres vern.
4 Gdzie nie ma wołów, żłób jest pusty, lecz dzięki sile wołów mnoży się obfitość zboża.
Hvor det ingen okser er, der er krybben tom; men rikelig vinning kommer ved oksens kraft.
5 Wierny świadek nie kłamie, a fałszywy świadek mówi kłamstwa.
Trofast vidne lyver ikke, men den som taler løgn, er et falskt vidne.
6 Szyderca szuka mądrości, a nie [znajduje], lecz rozumnemu wiedza [przychodzi] łatwo.
Spotteren søker visdom, men finner den ikke; men for den forstandige er kunnskap lett å vinne.
7 Odsuń się od głupiego, gdyż nie znajdziesz [u niego] warg rozumnych.
Når du går fra en dåre, har du ikke funnet forstand på hans leber.
8 Mądrość roztropnego [to] poznanie swojej drogi, a głupotą głupich [jest] oszustwo.
Den klokes visdom er at han forstår sin vei, men dårers dårskap er at de bedrar sig selv.
9 Głupcy szydzą z grzechu, a u prawych [jest] przychylność.
Dårer spottes av sitt eget skyldoffer, men blandt de opriktige råder Guds velbehag.
10 Serce zna własną gorycz, a obcy nie wtrąca się w jego radość.
Hjertet kjenner sin egen bitre smerte, og i dets glede blander ingen fremmed sig.
11 Dom niegodziwych będzie zgładzony, a mieszkanie prawych zakwitnie.
De ugudeliges hus skal ødelegges, men de opriktiges telt skal blomstre.
12 Jest droga, która człowiekowi wydaje się słuszna, lecz końcem jej jest droga do śmierci.
Mangen vei tykkes en mann rett, men enden på det er dødens veier.
13 Nawet w śmiechu serce boleje, a końcem [takiej] wesołości [jest] smutek.
Endog under latter har hjertet smerte, og enden på gleden er sorg.
14 Serce odstępcy nasyci się jego drogami, a dobry człowiek – swoimi.
Av sin ferd skal den frafalne mettes, og en god mann holder sig borte fra ham.
15 Prosty wierzy każdemu słowu, a roztropny zważa na swoje kroki.
Den enfoldige tror hvert ord, men den kloke akter på sine skritt.
16 Mądry boi się i odwraca się od zła, ale głupi w swym szaleństwie jest pewny siebie.
Den vise frykter og holder sig fra det onde, men dåren er overmodig og trygg.
17 [Człowiek] porywczy popełnia głupstwa, a podstępny jest znienawidzony.
Den bråsinte gjør dårskap, og en svikefull mann blir hatet.
18 Prości ludzie dziedziczą głupotę, a roztropni są koronowani wiedzą.
De enfoldige har fått dårskap i arv, men de kloke krones med kunnskap.
19 Źli kłaniają się przed dobrymi, a niegodziwi u bram sprawiedliwego.
De onde må bøie sig for de gode, og de ugudelige ved den rettferdiges porter.
20 Ubogi jest znienawidzony nawet przez swego bliźniego, a bogaty ma wielu przyjaciół.
Endog av sin venn blir den fattige hatet; men de som elsker en rik, er mange.
21 Kto gardzi swym bliźnim, ten grzeszy, a kto lituje się nad ubogimi, jest błogosławiony.
Den som forakter sin næste, synder; men salig er den som ynkes over arminger.
22 Czyż nie błądzą ci, którzy obmyślają zło? Ale miłosierdzie i prawda są z tymi, którzy obmyślają dobro.
Skal ikke de fare vill som tenker ut det som ondt er? Men miskunnhet og trofasthet times dem som optenker godt.
23 Każda praca [przynosi] pożytek, a [puste] słowa [prowadzą] do nędzy.
Ethvert møiefullt arbeid gir vinning, men tomt snakk fører bare til tap.
24 Koroną mądrych [jest ich] bogactwo, ale głupota głupich [pozostaje] głupotą.
De vises rikdom er deres krone, men dårenes dårskap er og blir dårskap.
25 Prawdomówny świadek ocala dusze, a fałszywy mówi kłamstwa.
Et sanndru vidne frelser liv, men den som taler løgn, er full av svik.
26 W bojaźni PANA jest mocne zaufanie, a jego synowie będą mieć ucieczkę.
Den som frykter Herren, har et sterkt vern, og for hans barn skal Herren være en tilflukt.
27 Bojaźń PANA jest źródłem życia, by uniknąć sideł śmierci.
Å frykte Herren er en livsens kilde, så en slipper fra dødens snarer.
28 Liczny lud to chwała króla, a brak ludu to zguba władcy.
Meget folk er kongens ære, men mangel på folk er fyrstens fall.
29 Nieskory do gniewu jest bardzo roztropny, lecz porywczy wywyższa głupotę.
Den langmodige har stor forstand, men den bråsinte viser stor dårskap.
30 Zdrowe serce jest życiem ciała, a zazdrość jest zgnilizną kości.
Et saktmodig hjerte er legemets liv, men hissighet er råttenhet i benene.
31 Kto gnębi ubogiego, uwłacza jego Stwórcy, a czci go ten, kto lituje się nad ubogim.
Den som trykker en arming, håner hans skaper, men den som har medynk med den fattige, ærer skaperen.
32 Niegodziwy zostaje wygnany z powodu swojego zła, a sprawiedliwy ma nadzieję [nawet] w [czasie] swojej śmierci.
Når ulykken rammer den ugudelige, kastes han over ende; men den rettferdige er frimodig i døden.
33 Mądrość spoczywa w sercu rozumnego, a [co jest] w sercu głupich, wychodzi na jaw.
I den forstandiges hjerte holder visdommen sig stille, men i dårers indre gir den sig til kjenne.
34 Sprawiedliwość wywyższa naród, a grzech jest hańbą narodów.
Rettferdighet ophøier et folk, men synden er folkenes vanære.
35 Król jest przychylny dla roztropnego sługi, lecz gniewa się [na tego], który [przynosi] hańbę.
En klok tjener vinner kongens yndest, men over en dårlig tjener kommer hans vrede.
