< Przysłów 14 >
1 Mądra kobieta buduje swój dom, a głupia burzy go własnymi rękami.
sapiens mulier aedificavit domum suam insipiens instructam quoque destruet manibus
2 Kto postępuje w sposób prawy, boi się PANA, a przewrotny na swoich drogach gardzi nim.
ambulans recto itinere et timens Deum despicitur ab eo qui infami graditur via
3 W ustach głupiego jest rózga pychy, a mądrych strzegą ich wargi.
in ore stulti virga superbiae labia sapientium custodiunt eos
4 Gdzie nie ma wołów, żłób jest pusty, lecz dzięki sile wołów mnoży się obfitość zboża.
ubi non sunt boves praesepe vacuum est ubi autem plurimae segetes ibi manifesta fortitudo bovis
5 Wierny świadek nie kłamie, a fałszywy świadek mówi kłamstwa.
testis fidelis non mentietur profert mendacium testis dolosus
6 Szyderca szuka mądrości, a nie [znajduje], lecz rozumnemu wiedza [przychodzi] łatwo.
quaerit derisor sapientiam et non inveniet doctrina prudentium facilis
7 Odsuń się od głupiego, gdyż nie znajdziesz [u niego] warg rozumnych.
vade contra virum stultum et nescito labia prudentiae
8 Mądrość roztropnego [to] poznanie swojej drogi, a głupotą głupich [jest] oszustwo.
sapientia callidi est intellegere viam suam et inprudentia stultorum errans
9 Głupcy szydzą z grzechu, a u prawych [jest] przychylność.
stultis inludet peccatum inter iustos morabitur gratia
10 Serce zna własną gorycz, a obcy nie wtrąca się w jego radość.
cor quod novit amaritudinem animae suae in gaudio eius non miscebitur extraneus
11 Dom niegodziwych będzie zgładzony, a mieszkanie prawych zakwitnie.
domus impiorum delebitur tabernacula iustorum germinabunt
12 Jest droga, która człowiekowi wydaje się słuszna, lecz końcem jej jest droga do śmierci.
est via quae videtur homini iusta novissima autem eius deducunt ad mortem
13 Nawet w śmiechu serce boleje, a końcem [takiej] wesołości [jest] smutek.
risus dolore miscebitur et extrema gaudii luctus occupat
14 Serce odstępcy nasyci się jego drogami, a dobry człowiek – swoimi.
viis suis replebitur stultus et super eum erit vir bonus
15 Prosty wierzy każdemu słowu, a roztropny zważa na swoje kroki.
innocens credit omni verbo astutus considerat gressus suos
16 Mądry boi się i odwraca się od zła, ale głupi w swym szaleństwie jest pewny siebie.
sapiens timet et declinat malum stultus transilit et confidit
17 [Człowiek] porywczy popełnia głupstwa, a podstępny jest znienawidzony.
inpatiens operabitur stultitiam et vir versutus odiosus est
18 Prości ludzie dziedziczą głupotę, a roztropni są koronowani wiedzą.
possidebunt parvuli stultitiam et astuti expectabunt scientiam
19 Źli kłaniają się przed dobrymi, a niegodziwi u bram sprawiedliwego.
iacebunt mali ante bonos et impii ante portas iustorum
20 Ubogi jest znienawidzony nawet przez swego bliźniego, a bogaty ma wielu przyjaciół.
etiam proximo suo pauper odiosus erit amici vero divitum multi
21 Kto gardzi swym bliźnim, ten grzeszy, a kto lituje się nad ubogimi, jest błogosławiony.
qui despicit proximum suum peccat qui autem miseretur pauperi beatus erit
22 Czyż nie błądzą ci, którzy obmyślają zło? Ale miłosierdzie i prawda są z tymi, którzy obmyślają dobro.
errant qui operantur malum misericordia et veritas praeparant bona
23 Każda praca [przynosi] pożytek, a [puste] słowa [prowadzą] do nędzy.
in omni opere erit abundantia ubi autem verba sunt plurima frequenter egestas
24 Koroną mądrych [jest ich] bogactwo, ale głupota głupich [pozostaje] głupotą.
corona sapientium divitiae eorum fatuitas stultorum inprudentia
25 Prawdomówny świadek ocala dusze, a fałszywy mówi kłamstwa.
liberat animas testis fidelis et profert mendacia versipellis
26 W bojaźni PANA jest mocne zaufanie, a jego synowie będą mieć ucieczkę.
in timore Domini fiducia fortitudinis et filiis eius erit spes
27 Bojaźń PANA jest źródłem życia, by uniknąć sideł śmierci.
timor Domini fons vitae ut declinet a ruina mortis
28 Liczny lud to chwała króla, a brak ludu to zguba władcy.
in multitudine populi dignitas regis et in paucitate plebis ignominia principis
29 Nieskory do gniewu jest bardzo roztropny, lecz porywczy wywyższa głupotę.
qui patiens est multa gubernatur prudentia qui autem inpatiens exaltat stultitiam suam
30 Zdrowe serce jest życiem ciała, a zazdrość jest zgnilizną kości.
vita carnium sanitas cordis putredo ossuum invidia
31 Kto gnębi ubogiego, uwłacza jego Stwórcy, a czci go ten, kto lituje się nad ubogim.
qui calumniatur egentem exprobrat factori eius honorat autem eum qui miseretur pauperis
32 Niegodziwy zostaje wygnany z powodu swojego zła, a sprawiedliwy ma nadzieję [nawet] w [czasie] swojej śmierci.
in malitia sua expelletur impius sperat autem iustus in morte sua
33 Mądrość spoczywa w sercu rozumnego, a [co jest] w sercu głupich, wychodzi na jaw.
in corde prudentis requiescit sapientia et indoctos quoque erudiet
34 Sprawiedliwość wywyższa naród, a grzech jest hańbą narodów.
iustitia elevat gentem miseros facit populos peccatum
35 Król jest przychylny dla roztropnego sługi, lecz gniewa się [na tego], który [przynosi] hańbę.
acceptus est regi minister intellegens iracundiam eius inutilis sustinebit