Przysłów 14
1 Mądra kobieta buduje swój dom, a głupia burzy go własnymi rękami.
Le donne savie edificano le lor case; Ma la stolta la sovverte con le sue mani.
2 Kto postępuje w sposób prawy, boi się PANA, a przewrotny na swoich drogach gardzi nim.
Chi cammina nella sua dirittura riverisce il Signore; Ma chi è stravolto nelle sue vie lo sprezza.
3 W ustach głupiego jest rózga pychy, a mądrych strzegą ich wargi.
Nella bocca dello stolto [è] la bacchetta dell'alterezza; Ma le labbra de' savi li guardano.
4 Gdzie nie ma wołów, żłób jest pusty, lecz dzięki sile wołów mnoży się obfitość zboża.
Dove non [son] buoi, il granaio [è] vuoto; Ma l'abbondanza della ricolta [è] per la forza del bue.
5 Wierny świadek nie kłamie, a fałszywy świadek mówi kłamstwa.
Il testimonio verace non mente; Ma il falso testimonio sbocca bugie.
6 Szyderca szuka mądrości, a nie [znajduje], lecz rozumnemu wiedza [przychodzi] łatwo.
Lo schernitore cerca la sapienza, e non [la trova] punto; Ma la scienza agevolmente [si acquista] dall'[uomo] intendente.
7 Odsuń się od głupiego, gdyż nie znajdziesz [u niego] warg rozumnych.
Vattene via d'innanzi all'uomo stolto, E [d'innanzi a colui, nel quale] non avrai conosciute labbra di scienza.
8 Mądrość roztropnego [to] poznanie swojej drogi, a głupotą głupich [jest] oszustwo.
La sapienza dell'uomo [è] di considerar la sua via; Ma la follia degli stolti [è] inganno.
9 Głupcy szydzą z grzechu, a u prawych [jest] przychylność.
Gli stolti si fanno beffe del [commetter] misfatto; Ma fra gli [uomini] diritti [è] la benevolenza.
10 Serce zna własną gorycz, a obcy nie wtrąca się w jego radość.
Il cuore di ciascuno conosce l'amaritudine dell'anima sua; Ed altresì alcuno strano non è mescolato nella sua allegrezza.
11 Dom niegodziwych będzie zgładzony, a mieszkanie prawych zakwitnie.
La casa degli empi sarà distrutta; Ma il tabernacolo degli [uomini] diritti fiorirà.
12 Jest droga, która człowiekowi wydaje się słuszna, lecz końcem jej jest droga do śmierci.
Vi è tal via che pare diritta all'uomo, Il fine della quale [son] le vie della morte.
13 Nawet w śmiechu serce boleje, a końcem [takiej] wesołości [jest] smutek.
Come di [troppo] ridere duole il cuore, Così la fine dell'allegrezza [è] dolore.
14 Serce odstępcy nasyci się jego drogami, a dobry człowiek – swoimi.
Chi è sviato di cuore sarà saziato delle sue vie; E più ch'esso [lo sarà] l'uomo da bene delle sue.
15 Prosty wierzy każdemu słowu, a roztropny zważa na swoje kroki.
Lo scempio crede ogni cosa; Ma l'avveduto considera i suoi passi.
16 Mądry boi się i odwraca się od zła, ale głupi w swym szaleństwie jest pewny siebie.
Il savio teme, e si ritrae dal male; Ma lo stolto trascorre, e si tien sicuro.
17 [Człowiek] porywczy popełnia głupstwa, a podstępny jest znienawidzony.
Chi è pronto all'ira commette follia; E l'uomo malizioso è odiato.
18 Prości ludzie dziedziczą głupotę, a roztropni są koronowani wiedzą.
Gli scempi erederanno la stoltizia; Ma i prudenti coroneranno [il lor capo] di scienza.
19 Źli kłaniają się przed dobrymi, a niegodziwi u bram sprawiedliwego.
I malvagi saranno abbassati davanti a' buoni; E gli empi [saranno] alle porte del giusto.
20 Ubogi jest znienawidzony nawet przez swego bliźniego, a bogaty ma wielu przyjaciół.
Il povero è odiato eziandio dal suo prossimo; Ma molti son gli amici del ricco.
21 Kto gardzi swym bliźnim, ten grzeszy, a kto lituje się nad ubogimi, jest błogosławiony.
Chi sprezza il suo prossimo pecca; Ma beato chi ha pietà de' poveri.
22 Czyż nie błądzą ci, którzy obmyślają zło? Ale miłosierdzie i prawda są z tymi, którzy obmyślają dobro.
Quelli che macchinano del male non sono eglino traviati? Ma benignità e verità [sarà usata inverso] coloro che pensano del bene.
23 Każda praca [przynosi] pożytek, a [puste] słowa [prowadzą] do nędzy.
In ogni fatica vi è del profitto; Ma il parlar delle labbra [torna] solo in inopia.
24 Koroną mądrych [jest ich] bogactwo, ale głupota głupich [pozostaje] głupotą.
Le ricchezze de' savi [sono] la lor corona; [Ma] la follia degli stolti [è sempre] follia.
25 Prawdomówny świadek ocala dusze, a fałszywy mówi kłamstwa.
Il testimonio verace libera le anime; Ma il falso sbocca bugie.
26 W bojaźni PANA jest mocne zaufanie, a jego synowie będą mieć ucieczkę.
Nel timor del Signore vi è confidanza fortissima; E vi sarà un ricetto per li figliuoli di colui [che teme Iddio].
27 Bojaźń PANA jest źródłem życia, by uniknąć sideł śmierci.
Il timor del Signore [è] una fonte di vita, Per ritrarsi da' lacci della morte.
28 Liczny lud to chwała króla, a brak ludu to zguba władcy.
La magnificenza del re [è] nella moltitudine del popolo; Ma la ruina del principe [è] nel mancamento della gente.
29 Nieskory do gniewu jest bardzo roztropny, lecz porywczy wywyższa głupotę.
Chi è lento all'ira [è] di gran prudenza; Ma chi è pronto al cruccio eccita la follia.
30 Zdrowe serce jest życiem ciała, a zazdrość jest zgnilizną kości.
Il cuor sano [è] la vita delle carni; Ma l'invidia [è] il tarlo delle ossa.
31 Kto gnębi ubogiego, uwłacza jego Stwórcy, a czci go ten, kto lituje się nad ubogim.
Chi oppressa il povero fa onta a colui che l'ha fatto; Ma chi ha pietà del bisognoso l'onora.
32 Niegodziwy zostaje wygnany z powodu swojego zła, a sprawiedliwy ma nadzieję [nawet] w [czasie] swojej śmierci.
L'empio sarà traboccato per la sua malvagità; Ma il giusto spera [eziandio] nella sua morte.
33 Mądrość spoczywa w sercu rozumnego, a [co jest] w sercu głupich, wychodzi na jaw.
La sapienza riposa nel cuore dell'[uomo] intendente, Ed è riconosciuta in mezzo degli stolti.
34 Sprawiedliwość wywyższa naród, a grzech jest hańbą narodów.
La giustizia innalza la nazione; Ma il peccato [è] il vituperio de' popoli.
35 Król jest przychylny dla roztropnego sługi, lecz gniewa się [na tego], który [przynosi] hańbę.
Il favor del re [è] verso il servitore intendente; Ma la sua indegnazione [è] contro a quello che reca vituperio.
