Przysłów 14
1 Mądra kobieta buduje swój dom, a głupia burzy go własnymi rękami.
A bölcs asszony építi a maga házát; a bolond pedig önkezével rontja el azt.
2 Kto postępuje w sposób prawy, boi się PANA, a przewrotny na swoich drogach gardzi nim.
A ki igazán jár, féli az Urat; a ki pedig elfordult az ő útaiban, megútálja őt.
3 W ustach głupiego jest rózga pychy, a mądrych strzegą ich wargi.
A bolondnak szájában van kevélységnek pálczája; a bölcseknek pedig beszéde megtartja őket.
4 Gdzie nie ma wołów, żłób jest pusty, lecz dzięki sile wołów mnoży się obfitość zboża.
Mikor nincsenek ökrök: tiszta a jászol; a gabonának bősége pedig az ökörnek erejétől van.
5 Wierny świadek nie kłamie, a fałszywy świadek mówi kłamstwa.
A hűséges tanú nem hazud; a hamis tanú pedig hazugságot bocsát szájából.
6 Szyderca szuka mądrości, a nie [znajduje], lecz rozumnemu wiedza [przychodzi] łatwo.
A csúfoló keresi a bölcseséget, és nincs; a tudomány pedig az eszesnek könnyű.
7 Odsuń się od głupiego, gdyż nie znajdziesz [u niego] warg rozumnych.
Menj el a bolond férfiú elől; és nem ismerted meg a tudománynak beszédét.
8 Mądrość roztropnego [to] poznanie swojej drogi, a głupotą głupich [jest] oszustwo.
Az eszesnek bölcsesége az ő útának megértése; a bolondoknak pedig bolondsága csalás.
9 Głupcy szydzą z grzechu, a u prawych [jest] przychylność.
A bolondokat megcsúfolja a bűnért való áldozat; az igazak között pedig jóakarat van.
10 Serce zna własną gorycz, a obcy nie wtrąca się w jego radość.
A szív tudja az ő lelke keserűségét; és az ő örömében az idegen nem részes.
11 Dom niegodziwych będzie zgładzony, a mieszkanie prawych zakwitnie.
Az istenteleneknek háza elvész; de az igazaknak sátora megvirágzik.
12 Jest droga, która człowiekowi wydaje się słuszna, lecz końcem jej jest droga do śmierci.
Van olyan út, mely helyesnek látszik az ember előtt, és vége a halálra menő út.
13 Nawet w śmiechu serce boleje, a końcem [takiej] wesołości [jest] smutek.
Nevetés közben is fáj a szív; és végre az öröm fordul szomorúságra.
14 Serce odstępcy nasyci się jego drogami, a dobry człowiek – swoimi.
Az ő útaiból elégszik meg az elfordult elméjű; önmagából pedig a jó férfiú.
15 Prosty wierzy każdemu słowu, a roztropny zważa na swoje kroki.
Az együgyű hisz minden dolognak; az eszes pedig a maga járására vigyáz.
16 Mądry boi się i odwraca się od zła, ale głupi w swym szaleństwie jest pewny siebie.
A bölcs félvén, eltávozik a gonosztól; a bolond pedig dühöngő és elbizakodott.
17 [Człowiek] porywczy popełnia głupstwa, a podstępny jest znienawidzony.
A hirtelen haragú bolondságot cselekszik, és a cselszövő férfi gyűlölséges lesz.
18 Prości ludzie dziedziczą głupotę, a roztropni są koronowani wiedzą.
Bírják az esztelenek a bolondságot örökség szerint; az eszesek pedig fonják a tudománynak koszorúját.
19 Źli kłaniają się przed dobrymi, a niegodziwi u bram sprawiedliwego.
Meghajtják magokat a gonoszok a jók előtt, és a hamisak az igaznak kapujánál.
20 Ubogi jest znienawidzony nawet przez swego bliźniego, a bogaty ma wielu przyjaciół.
Még az ő felebarátjánál is útálatos a szegény; a gazdagnak pedig sok a barátja.
21 Kto gardzi swym bliźnim, ten grzeszy, a kto lituje się nad ubogimi, jest błogosławiony.
A ki megútálja az ő felebarátját, vétkezik; a ki pedig a szegényekkel kegyelmességet cselekszik, boldog az!
22 Czyż nie błądzą ci, którzy obmyślają zło? Ale miłosierdzie i prawda są z tymi, którzy obmyślają dobro.
Nemde tévelyegnek, a kik gonoszt szereznek? kegyelmesség pedig és igazság a jó szerzőknek.
23 Każda praca [przynosi] pożytek, a [puste] słowa [prowadzą] do nędzy.
Minden munkából nyereség lesz; de az ajkaknak beszédéből csak szűkölködés.
24 Koroną mądrych [jest ich] bogactwo, ale głupota głupich [pozostaje] głupotą.
A bölcseknek ékességök az ő gazdagságuk; a tudatlanok bolondsága pedig csak bolondság.
25 Prawdomówny świadek ocala dusze, a fałszywy mówi kłamstwa.
Lelkeket szabadít meg az igaz bizonyság; hazugságokat szól pedig az álnok.
26 W bojaźni PANA jest mocne zaufanie, a jego synowie będą mieć ucieczkę.
Az Úrnak félelmében erős a bizodalom, és az ő fiainak lesz menedéke.
27 Bojaźń PANA jest źródłem życia, by uniknąć sideł śmierci.
Az Úrnak félelme az életnek kútfeje, a halál tőrének eltávoztatására.
28 Liczny lud to chwała króla, a brak ludu to zguba władcy.
A nép sokasága a király dicsősége; a nép elfogyása pedig az uralkodó romlása.
29 Nieskory do gniewu jest bardzo roztropny, lecz porywczy wywyższa głupotę.
A haragra késedelmes bővelkedik értelemmel; a ki pedig elméjében hirtelenkedő, bolondságot szerez az.
30 Zdrowe serce jest życiem ciała, a zazdrość jest zgnilizną kości.
A szelíd szív a testnek élete; az irígység pedig a csontoknak rothadása.
31 Kto gnębi ubogiego, uwłacza jego Stwórcy, a czci go ten, kto lituje się nad ubogim.
A ki elnyomja a szegényt, gyalázattal illeti annak teremtőjét; az pedig tiszteli, a ki könyörül a szűkölködőn.
32 Niegodziwy zostaje wygnany z powodu swojego zła, a sprawiedliwy ma nadzieję [nawet] w [czasie] swojej śmierci.
Az ő nyavalyájába ejti magát az istentelen; az igaznak pedig halála idején is reménysége van.
33 Mądrość spoczywa w sercu rozumnego, a [co jest] w sercu głupich, wychodzi na jaw.
Az eszesnek elméjében nyugszik a bölcseség; a mi pedig a tudatlanokban van, magát hamar megismerheti.
34 Sprawiedliwość wywyższa naród, a grzech jest hańbą narodów.
Az igazság felmagasztalja a nemzetet; a bűn pedig gyalázatára van a népeknek.
35 Król jest przychylny dla roztropnego sługi, lecz gniewa się [na tego], który [przynosi] hańbę.
A királynak jóakaratja van az eszes szolgához; haragja pedig a megszégyenítőhöz.
