Przysłów 14
1 Mądra kobieta buduje swój dom, a głupia burzy go własnymi rękami.
Les femmes sages bâtissent leurs maisons; l'insensée les détruit de ses mains.
2 Kto postępuje w sposób prawy, boi się PANA, a przewrotny na swoich drogach gardzi nim.
Celui qui marche droit craint le Seigneur; celui qui s'avance en des voies tortueuses sera déshonoré.
3 W ustach głupiego jest rózga pychy, a mądrych strzegą ich wargi.
Une verge d'orgueil sort de la bouche des insensés; les lèvres des sages les gardent eux-mêmes.
4 Gdzie nie ma wołów, żłób jest pusty, lecz dzięki sile wołów mnoży się obfitość zboża.
Où il n'y a point de bœufs, la crèche est vide; où il y a abondance de grains, la force des bœufs est manifeste.
5 Wierny świadek nie kłamie, a fałszywy świadek mówi kłamstwa.
Le témoin fidèle ne ment pas; le faux témoin est un brandon de mensonges.
6 Szyderca szuka mądrości, a nie [znajduje], lecz rozumnemu wiedza [przychodzi] łatwo.
Tu chercheras la sagesse parmi les méchants, et tu ne la trouveras pas; auprès des sages, le discernement est sous ta main.
7 Odsuń się od głupiego, gdyż nie znajdziesz [u niego] warg rozumnych.
Toutes choses sont contraires à l'insensé; des lèvres sages sont l'arme de la doctrine.
8 Mądrość roztropnego [to] poznanie swojej drogi, a głupotą głupich [jest] oszustwo.
La sagesse des habiles éclaire leurs voies; l'irréflexion des insensés les conduit à l'erreur.
9 Głupcy szydzą z grzechu, a u prawych [jest] przychylność.
Les demeures des méchants ont besoin d'être purifiées; la maison des justes est agréable.
10 Serce zna własną gorycz, a obcy nie wtrąca się w jego radość.
Le cœur de l'homme est inquiet; son âme est triste, et, lorsqu'il se réjouit, c'est qu'il ne se mêle point de honte à sa joie.
11 Dom niegodziwych będzie zgładzony, a mieszkanie prawych zakwitnie.
Les maisons des impies seront effacées; les tentes des cœurs droits resteront debout.
12 Jest droga, która człowiekowi wydaje się słuszna, lecz końcem jej jest droga do śmierci.
Il est une voie qui aux hommes semble droite; mais elle aboutit aux abîmes de l'enfer. (questioned)
13 Nawet w śmiechu serce boleje, a końcem [takiej] wesołości [jest] smutek.
La tristesse ne se mêle point aux joies sages; toujours le deuil succède aux fausses joies.
14 Serce odstępcy nasyci się jego drogami, a dobry człowiek – swoimi.
Le cœur audacieux s'enorgueillit de ses voies; l'homme bon se complaît en ses pensées.
15 Prosty wierzy każdemu słowu, a roztropny zważa na swoje kroki.
L'ingénuité est crédule; l'expérience mène aux regrets.
16 Mądry boi się i odwraca się od zła, ale głupi w swym szaleństwie jest pewny siebie.
Le sage a peur et se détourne du méchant; l'insensé, confiant en lui- même, se mêle aux pervers.
17 [Człowiek] porywczy popełnia głupstwa, a podstępny jest znienawidzony.
L'homme irascible agit sans réflexion; l'homme sensé supporte beaucoup.
18 Prości ludzie dziedziczą głupotę, a roztropni są koronowani wiedzą.
Les insensés ont le mal en partage; l'homme habile est maître de la science.
19 Źli kłaniają się przed dobrymi, a niegodziwi u bram sprawiedliwego.
Les mauvais tomberont devant les bons; les impies seront des serviteurs aux portes des justes.
20 Ubogi jest znienawidzony nawet przez swego bliźniego, a bogaty ma wielu przyjaciół.
On n'aime pas les amis des pauvres; mais les amis des riches sont nombreux.
21 Kto gardzi swym bliźnim, ten grzeszy, a kto lituje się nad ubogimi, jest błogosławiony.
Mépriser les indigents, c'est pécher; avoir compassion des pauvres, c'est se ménager la plus grande joie.
22 Czyż nie błądzą ci, którzy obmyślają zło? Ale miłosierdzie i prawda są z tymi, którzy obmyślają dobro.
Les cœurs égarés songent au mal; les bons songent à la miséricorde et à la vérité; ceux qui commettent le mal ne connaissent ni miséricorde ni vérité; les miséricordes et la fidélité sont à ceux qui font le bien.
23 Każda praca [przynosi] pożytek, a [puste] słowa [prowadzą] do nędzy.
Tout homme diligent a le superflu; tout homme ami des douceurs et des plaisirs sera dans l'indigence.
24 Koroną mądrych [jest ich] bogactwo, ale głupota głupich [pozostaje] głupotą.
La couronne des sages est l'activité; le travail des injustes est mauvais.
25 Prawdomówny świadek ocala dusze, a fałszywy mówi kłamstwa.
Le témoin fidèle délivrera son âme du mal; le témoin trompeur est un brandon de mensonges.
26 W bojaźni PANA jest mocne zaufanie, a jego synowie będą mieć ucieczkę.
Dans la crainte du Seigneur est l'espérance de la force; il laissera à ses enfants un appui.
27 Bojaźń PANA jest źródłem życia, by uniknąć sideł śmierci.
Les commandements du Seigneur sont une source de vie; ils nous font détourner des pièges de la mort.
28 Liczny lud to chwała króla, a brak ludu to zguba władcy.
La gloire d'un roi est dans la multitude de la nation; son affliction, dans le petit nombre de ses sujets.
29 Nieskory do gniewu jest bardzo roztropny, lecz porywczy wywyższa głupotę.
L'homme patient est un vrai sage; l'impatient, un insensé.
30 Zdrowe serce jest życiem ciała, a zazdrość jest zgnilizną kości.
L'homme qui a bon cœur est le médecin de l'âme; un cœur trop sensible est un ver qui ronge les os.
31 Kto gnębi ubogiego, uwłacza jego Stwórcy, a czci go ten, kto lituje się nad ubogim.
Tromper l'indigent, c'est irriter son Créateur; celui qui honore Dieu a compassion du pauvre.
32 Niegodziwy zostaje wygnany z powodu swojego zła, a sprawiedliwy ma nadzieję [nawet] w [czasie] swojej śmierci.
L'impie sera rejeté à cause de sa malice; l'homme ferme en sa propre sainteté est vraiment juste.
33 Mądrość spoczywa w sercu rozumnego, a [co jest] w sercu głupich, wychodzi na jaw.
Dans le bon cœur d'un homme on trouve la sagesse; on ne la trouvera pas dans le cœur de l'insensé.
34 Sprawiedliwość wywyższa naród, a grzech jest hańbą narodów.
La justice élève une nation; les péchés amoindrissent un peuple.
35 Król jest przychylny dla roztropnego sługi, lecz gniewa się [na tego], który [przynosi] hańbę.
Le serviteur prudent est agréable au prince, et par sa dextérité il évite la disgrâce.
