Przysłów 14
1 Mądra kobieta buduje swój dom, a głupia burzy go własnymi rękami.
La sagesse des femmes bâtit leur maison, mais la folie la détruit de ses propres mains.
2 Kto postępuje w sposób prawy, boi się PANA, a przewrotny na swoich drogach gardzi nim.
Celui qui marche dans sa droiture craint l’Éternel, mais celui qui est pervers dans ses voies le méprise.
3 W ustach głupiego jest rózga pychy, a mądrych strzegą ich wargi.
Dans la bouche du fou est la verge d’orgueil, mais les lèvres des sages les gardent.
4 Gdzie nie ma wołów, żłób jest pusty, lecz dzięki sile wołów mnoży się obfitość zboża.
Où il n’y a point de bœufs, la crèche est vide; et l’abondance du revenu est dans la force du bœuf.
5 Wierny świadek nie kłamie, a fałszywy świadek mówi kłamstwa.
Le témoin fidèle ne ment pas, mais le faux témoin profère des mensonges.
6 Szyderca szuka mądrości, a nie [znajduje], lecz rozumnemu wiedza [przychodzi] łatwo.
Le moqueur cherche la sagesse, et il n’y en a pas [pour lui]; mais la connaissance est aisée pour l’homme intelligent.
7 Odsuń się od głupiego, gdyż nie znajdziesz [u niego] warg rozumnych.
Éloigne-toi de la présence de l’homme insensé, chez qui tu n’as pas aperçu des lèvres de connaissance.
8 Mądrość roztropnego [to] poznanie swojej drogi, a głupotą głupich [jest] oszustwo.
La sagesse de l’homme avisé est de discerner sa voie, mais la folie des sots est tromperie.
9 Głupcy szydzą z grzechu, a u prawych [jest] przychylność.
Les fous se moquent du péché, mais pour les hommes droits il y a faveur.
10 Serce zna własną gorycz, a obcy nie wtrąca się w jego radość.
Le cœur connaît sa propre amertume, et un étranger ne se mêle pas à sa joie.
11 Dom niegodziwych będzie zgładzony, a mieszkanie prawych zakwitnie.
La maison des méchants sera détruite, mais la tente des hommes droits fleurira.
12 Jest droga, która człowiekowi wydaje się słuszna, lecz końcem jej jest droga do śmierci.
Il y a telle voie qui semble droite à un homme, mais des voies de mort en sont la fin.
13 Nawet w śmiechu serce boleje, a końcem [takiej] wesołości [jest] smutek.
Même dans le rire le cœur est triste; et la fin de la joie, c’est le chagrin.
14 Serce odstępcy nasyci się jego drogami, a dobry człowiek – swoimi.
Le cœur qui s’éloigne [de Dieu] sera rassasié de ses propres voies, mais l’homme de bien [le sera] de ce qui est en lui.
15 Prosty wierzy każdemu słowu, a roztropny zważa na swoje kroki.
Le simple croit toute parole, mais l’homme avisé discerne ses pas.
16 Mądry boi się i odwraca się od zła, ale głupi w swym szaleństwie jest pewny siebie.
Le sage craint, et se retire du mal; mais le sot est arrogant et a de l’assurance.
17 [Człowiek] porywczy popełnia głupstwa, a podstępny jest znienawidzony.
L’homme prompt à la colère agit follement, et l’homme qui fait des machinations est haï.
18 Prości ludzie dziedziczą głupotę, a roztropni są koronowani wiedzą.
Les simples héritent la folie, mais les avisés sont couronnés de connaissance.
19 Źli kłaniają się przed dobrymi, a niegodziwi u bram sprawiedliwego.
Les iniques se courbent devant les bons, et les méchants, aux portes du juste.
20 Ubogi jest znienawidzony nawet przez swego bliźniego, a bogaty ma wielu przyjaciół.
Le pauvre est haï, même de son compagnon, mais les amis du riche sont en grand nombre.
21 Kto gardzi swym bliźnim, ten grzeszy, a kto lituje się nad ubogimi, jest błogosławiony.
Qui méprise son prochain pèche, mais bienheureux celui qui use de grâce envers les malheureux!
22 Czyż nie błądzą ci, którzy obmyślają zło? Ale miłosierdzie i prawda są z tymi, którzy obmyślają dobro.
Ceux qui machinent du mal ne s’égarent-ils pas? Mais la bonté et la vérité sont pour ceux qui méditent le bien.
23 Każda praca [przynosi] pożytek, a [puste] słowa [prowadzą] do nędzy.
En tout travail il y a profit, mais la parole des lèvres ne mène qu’à la disette.
24 Koroną mądrych [jest ich] bogactwo, ale głupota głupich [pozostaje] głupotą.
Les richesses des sages sont leur couronne; la folie des sots est folie.
25 Prawdomówny świadek ocala dusze, a fałszywy mówi kłamstwa.
Un témoin fidèle délivre les âmes, mais la tromperie profère des mensonges.
26 W bojaźni PANA jest mocne zaufanie, a jego synowie będą mieć ucieczkę.
Dans la crainte de l’Éternel il y a la sécurité de la force, et il y a un refuge pour ses fils.
27 Bojaźń PANA jest źródłem życia, by uniknąć sideł śmierci.
La crainte de l’Éternel est une fontaine de vie, pour faire éviter les pièges de la mort.
28 Liczny lud to chwała króla, a brak ludu to zguba władcy.
La gloire d’un roi, c’est la multitude du peuple, mais dans le manque de peuple est la ruine d’un prince.
29 Nieskory do gniewu jest bardzo roztropny, lecz porywczy wywyższa głupotę.
La lenteur à la colère est grande intelligence, mais celui qui est d’un esprit impatient exalte la folie.
30 Zdrowe serce jest życiem ciała, a zazdrość jest zgnilizną kości.
Un cœur sain est la vie de la chair, mais l’envie est la pourriture des os.
31 Kto gnębi ubogiego, uwłacza jego Stwórcy, a czci go ten, kto lituje się nad ubogim.
Qui opprime le pauvre outrage Celui qui l’a fait, mais celui qui l’honore use de grâce envers l’indigent.
32 Niegodziwy zostaje wygnany z powodu swojego zła, a sprawiedliwy ma nadzieję [nawet] w [czasie] swojej śmierci.
Le méchant est chassé par son iniquité, mais le juste est plein de confiance, dans sa mort [même].
33 Mądrość spoczywa w sercu rozumnego, a [co jest] w sercu głupich, wychodzi na jaw.
La sagesse demeure dans le cœur de celui qui a du discernement, mais ce qui est au-dedans des sots est connu.
34 Sprawiedliwość wywyższa naród, a grzech jest hańbą narodów.
La justice élève une nation, mais le péché est la honte des peuples.
35 Król jest przychylny dla roztropnego sługi, lecz gniewa się [na tego], który [przynosi] hańbę.
La faveur du roi est pour le serviteur intelligent, mais sa colère est sur celui qui fait honte.
