Przysłów 14
1 Mądra kobieta buduje swój dom, a głupia burzy go własnymi rękami.
La femme sage bâtit sa maison, et la femme insensée la renverse de ses propres mains.
2 Kto postępuje w sposób prawy, boi się PANA, a przewrotny na swoich drogach gardzi nim.
Celui-là marche dans sa droiture qui craint Yahweh, et celui qui le méprise est pervers dans sa voie.
3 W ustach głupiego jest rózga pychy, a mądrych strzegą ich wargi.
Dans la bouche de l'insensé est la verge de son orgueil, mais les lèvres des sages les gardent.
4 Gdzie nie ma wołów, żłób jest pusty, lecz dzięki sile wołów mnoży się obfitość zboża.
Où il n'y a pas de bœufs, la crèche est vide, mais la vigueur des bœufs procure des revenus abondants.
5 Wierny świadek nie kłamie, a fałszywy świadek mówi kłamstwa.
Le témoin fidèle ne ment pas, mais le faux témoin profère des mensonges.
6 Szyderca szuka mądrości, a nie [znajduje], lecz rozumnemu wiedza [przychodzi] łatwo.
Le moqueur cherche la sagesse et ne la trouve pas, mais pour l'homme intelligent la science est facile.
7 Odsuń się od głupiego, gdyż nie znajdziesz [u niego] warg rozumnych.
Eloigne-toi de l'insensé; car tu sais que la science n'est pas sur ses lèvres.
8 Mądrość roztropnego [to] poznanie swojej drogi, a głupotą głupich [jest] oszustwo.
La sagesse de l'homme prudent est de comprendre sa voie; la folie des insensés, c'est la tromperie.
9 Głupcy szydzą z grzechu, a u prawych [jest] przychylność.
L'insensé se rit du péché, mais parmi les hommes droits est la bienveillance.
10 Serce zna własną gorycz, a obcy nie wtrąca się w jego radość.
Le cœur connaît ses propres chagrins, et un étranger ne peut partager sa joie.
11 Dom niegodziwych będzie zgładzony, a mieszkanie prawych zakwitnie.
La maison des méchants sera détruite, mais la tente des hommes droits fleurira.
12 Jest droga, która człowiekowi wydaje się słuszna, lecz końcem jej jest droga do śmierci.
Telle voie paraît droite à un homme, mais son issue, c'est la voie de la mort.
13 Nawet w śmiechu serce boleje, a końcem [takiej] wesołości [jest] smutek.
Même dans le rire le cœur trouve la douleur, et la joie se termine par le deuil.
14 Serce odstępcy nasyci się jego drogami, a dobry człowiek – swoimi.
L'impie sera rassasié de ses voies, et l'homme de bien de ses fruits.
15 Prosty wierzy każdemu słowu, a roztropny zważa na swoje kroki.
L'homme simple croit à toute parole, mais l'homme prudent veille sur ses pas.
16 Mądry boi się i odwraca się od zła, ale głupi w swym szaleństwie jest pewny siebie.
Le sage craint et se détourne du mal, mais l'insensé s'emporte et reste en sécurité.
17 [Człowiek] porywczy popełnia głupstwa, a podstępny jest znienawidzony.
L'homme prompt à s'irriter fait des sottises, et le malicieux s'attire la haine.
18 Prości ludzie dziedziczą głupotę, a roztropni są koronowani wiedzą.
Les simples ont en partage la folie, et les prudents se font de la science une couronne.
19 Źli kłaniają się przed dobrymi, a niegodziwi u bram sprawiedliwego.
Les méchants s'inclinent devant les bons, et les impies aux portes du juste.
20 Ubogi jest znienawidzony nawet przez swego bliźniego, a bogaty ma wielu przyjaciół.
Le pauvre est odieux même à son ami; mais les amis du riche sont nombreux.
21 Kto gardzi swym bliźnim, ten grzeszy, a kto lituje się nad ubogimi, jest błogosławiony.
Celui qui méprise son prochain commet un péché; mais heureux celui qui a pitié des malheureux!
22 Czyż nie błądzą ci, którzy obmyślają zło? Ale miłosierdzie i prawda są z tymi, którzy obmyślają dobro.
Ne s'égarent-ils pas ceux qui méditent le mal, et la faveur et la vérité ne sont-elles pas pour ceux qui méditent le bien?
23 Każda praca [przynosi] pożytek, a [puste] słowa [prowadzą] do nędzy.
Tout travail produit l'abondance, mais les paroles vaines mènent à la disette.
24 Koroną mądrych [jest ich] bogactwo, ale głupota głupich [pozostaje] głupotą.
La richesse est une couronne pour les sages; la folie des insensés est toujours folie.
25 Prawdomówny świadek ocala dusze, a fałszywy mówi kłamstwa.
Le témoin véridique délivre des âmes, l'astuce profère des mensonges.
26 W bojaźni PANA jest mocne zaufanie, a jego synowie będą mieć ucieczkę.
Celui qui craint Yahweh trouve un appui solide, et ses enfants ont un sûr refuge.
27 Bojaźń PANA jest źródłem życia, by uniknąć sideł śmierci.
La crainte de Yahweh est une source de vie, pour échapper aux pièges de la mort.
28 Liczny lud to chwała króla, a brak ludu to zguba władcy.
Le peuple nombreux est la gloire du roi; le manque de sujets, c'est la ruine du prince.
29 Nieskory do gniewu jest bardzo roztropny, lecz porywczy wywyższa głupotę.
Celui qui est lent à la colère a une grande intelligence; mais celui qui est prompt à s'emporter publie sa folie.
30 Zdrowe serce jest życiem ciała, a zazdrość jest zgnilizną kości.
Un cœur tranquille est la vie du corps, mais l'envie est la carie des os.
31 Kto gnębi ubogiego, uwłacza jego Stwórcy, a czci go ten, kto lituje się nad ubogim.
Celui qui opprime le pauvre outrage celui qui l'a fait; mais il l'honore celui qui a pitié de l'indigent.
32 Niegodziwy zostaje wygnany z powodu swojego zła, a sprawiedliwy ma nadzieję [nawet] w [czasie] swojej śmierci.
Par sa propre malice le méchant est renversé; jusque dans sa mort le juste a confiance.
33 Mądrość spoczywa w sercu rozumnego, a [co jest] w sercu głupich, wychodzi na jaw.
Dans le cœur de l'homme intelligent repose la sagesse, et au milieu des insensés on la reconnaît.
34 Sprawiedliwość wywyższa naród, a grzech jest hańbą narodów.
La justice élève une nation, mais le péché est l'opprobre des peuples.
35 Król jest przychylny dla roztropnego sługi, lecz gniewa się [na tego], który [przynosi] hańbę.
La faveur du roi est pour le serviteur intelligent, et sa colère pour celui qui fait honte.
