Przysłów 14
1 Mądra kobieta buduje swój dom, a głupia burzy go własnymi rękami.
Toute femme sage construit sa maison, mais l'insensée le démolit de ses propres mains.
2 Kto postępuje w sposób prawy, boi się PANA, a przewrotny na swoich drogach gardzi nim.
Celui qui marche dans sa droiture craint Yahvé, mais celui qui est pervers dans ses voies le méprise.
3 W ustach głupiego jest rózga pychy, a mądrych strzegą ich wargi.
Les propos de l'insensé lui valent une verge dans le dos, mais les lèvres des sages les protègent.
4 Gdzie nie ma wołów, żłób jest pusty, lecz dzięki sile wołów mnoży się obfitość zboża.
Là où il n'y a pas de bœufs, la crèche est propre, mais l'augmentation est due à la force du bœuf.
5 Wierny świadek nie kłamie, a fałszywy świadek mówi kłamstwa.
Un témoin véridique ne mentira pas, mais un faux témoin répand des mensonges.
6 Szyderca szuka mądrości, a nie [znajduje], lecz rozumnemu wiedza [przychodzi] łatwo.
Le moqueur cherche la sagesse, et ne la trouve pas, mais la connaissance vient facilement à une personne perspicace.
7 Odsuń się od głupiego, gdyż nie znajdziesz [u niego] warg rozumnych.
Ne vous approchez pas d'un homme insensé, car vous ne trouverez pas de connaissance sur ses lèvres.
8 Mądrość roztropnego [to] poznanie swojej drogi, a głupotą głupich [jest] oszustwo.
La sagesse de l'homme prudent consiste à réfléchir à son chemin, mais la folie des fous est la tromperie.
9 Głupcy szydzą z grzechu, a u prawych [jest] przychylność.
Les sots se moquent de l'expiation des péchés, mais parmi les honnêtes gens, il y a de la bonne volonté.
10 Serce zna własną gorycz, a obcy nie wtrąca się w jego radość.
Le cœur connaît sa propre amertume et sa propre joie; il ne les partagera pas avec un étranger.
11 Dom niegodziwych będzie zgładzony, a mieszkanie prawych zakwitnie.
La maison des méchants sera renversée, mais la tente des hommes intègres prospérera.
12 Jest droga, która człowiekowi wydaje się słuszna, lecz końcem jej jest droga do śmierci.
Il y a un chemin qui paraît juste à l'homme, mais à la fin, ça mène à la mort.
13 Nawet w śmiechu serce boleje, a końcem [takiej] wesołości [jest] smutek.
Même dans le rire, le cœur peut être triste, et la joie peut se terminer par la lourdeur.
14 Serce odstępcy nasyci się jego drogami, a dobry człowiek – swoimi.
L'infidèle sera puni pour ses propres voies; de même, un homme bon sera récompensé pour ses actions.
15 Prosty wierzy każdemu słowu, a roztropny zważa na swoje kroki.
Un homme simple croit tout, mais l'homme prudent réfléchit bien à sa façon de faire.
16 Mądry boi się i odwraca się od zła, ale głupi w swym szaleństwie jest pewny siebie.
L'homme sage craint et évite le mal, mais l'idiot a la tête brûlée et est imprudent.
17 [Człowiek] porywczy popełnia głupstwa, a podstępny jest znienawidzony.
Celui qui est prompt à se mettre en colère commet des folies, et un homme rusé est détesté.
18 Prości ludzie dziedziczą głupotę, a roztropni są koronowani wiedzą.
Les simples héritent de la folie, mais les prudents sont couronnés de savoir.
19 Źli kłaniają się przed dobrymi, a niegodziwi u bram sprawiedliwego.
Les méchants se prosternent devant les bons, et les méchants aux portes des justes.
20 Ubogi jest znienawidzony nawet przez swego bliźniego, a bogaty ma wielu przyjaciół.
Le pauvre est méprisé même par son propre voisin, mais la personne riche a beaucoup d'amis.
21 Kto gardzi swym bliźnim, ten grzeszy, a kto lituje się nad ubogimi, jest błogosławiony.
Celui qui méprise son prochain pèche, mais celui qui a pitié des pauvres est béni.
22 Czyż nie błądzą ci, którzy obmyślają zło? Ale miłosierdzie i prawda są z tymi, którzy obmyślają dobro.
Ne s'égarent-ils pas, ceux qui complotent le mal? Mais l'amour et la fidélité appartiennent à ceux qui projettent le bien.
23 Każda praca [przynosi] pożytek, a [puste] słowa [prowadzą] do nędzy.
Dans tout travail difficile, il y a du profit, mais les paroles des lèvres ne mènent qu'à la pauvreté.
24 Koroną mądrych [jest ich] bogactwo, ale głupota głupich [pozostaje] głupotą.
La couronne des sages, c'est leur richesse, mais la folie des fous les couronne de folie.
25 Prawdomówny świadek ocala dusze, a fałszywy mówi kłamstwa.
Un témoin véridique sauve les âmes, mais un faux témoin est trompeur.
26 W bojaźni PANA jest mocne zaufanie, a jego synowie będą mieć ucieczkę.
La crainte de Yahvé est une forteresse sûre, et il sera un refuge pour ses enfants.
27 Bojaźń PANA jest źródłem życia, by uniknąć sideł śmierci.
La crainte de Yahvé est une source de vie, en détournant les gens des pièges de la mort.
28 Liczny lud to chwała króla, a brak ludu to zguba władcy.
C'est dans la multitude du peuple que réside la gloire du roi, mais dans le manque de personnes se trouve la destruction du prince.
29 Nieskory do gniewu jest bardzo roztropny, lecz porywczy wywyższa głupotę.
Celui qui est lent à la colère a une grande intelligence, mais celui qui a un tempérament vif fait preuve de folie.
30 Zdrowe serce jest życiem ciała, a zazdrość jest zgnilizną kości.
La vie du corps est un cœur en paix, mais la jalousie pourrit les os.
31 Kto gnębi ubogiego, uwłacza jego Stwórcy, a czci go ten, kto lituje się nad ubogim.
Celui qui opprime le pauvre méprise son Créateur, mais celui qui est gentil avec le nécessiteux l'honore.
32 Niegodziwy zostaje wygnany z powodu swojego zła, a sprawiedliwy ma nadzieję [nawet] w [czasie] swojej śmierci.
Le méchant est abattu dans sa calamité, mais dans la mort, le juste a un refuge.
33 Mądrość spoczywa w sercu rozumnego, a [co jest] w sercu głupich, wychodzi na jaw.
La sagesse repose dans le cœur de celui qui a de l'intelligence, et se fait connaître même dans le for intérieur des fous.
34 Sprawiedliwość wywyższa naród, a grzech jest hańbą narodów.
La justice élève une nation, mais le péché est la honte de tout peuple.
35 Król jest przychylny dla roztropnego sługi, lecz gniewa się [na tego], który [przynosi] hańbę.
La faveur du roi va au serviteur qui fait preuve de sagesse, mais sa colère est envers celui qui cause la honte.
