Przysłów 14
1 Mądra kobieta buduje swój dom, a głupia burzy go własnymi rękami.
The wisdom of women buildeth their house; but folly plucketh it down with her hands.
2 Kto postępuje w sposób prawy, boi się PANA, a przewrotny na swoich drogach gardzi nim.
He that walketh in his uprightness feareth Jehovah; but he that is perverted in his ways despiseth him.
3 W ustach głupiego jest rózga pychy, a mądrych strzegą ich wargi.
In the fool's mouth is a rod of pride; but the lips of the wise shall preserve them.
4 Gdzie nie ma wołów, żłób jest pusty, lecz dzięki sile wołów mnoży się obfitość zboża.
Where no oxen are, the crib is clean; but much increase is by the strength of the ox.
5 Wierny świadek nie kłamie, a fałszywy świadek mówi kłamstwa.
A faithful witness will not lie; but a false witness uttereth lies.
6 Szyderca szuka mądrości, a nie [znajduje], lecz rozumnemu wiedza [przychodzi] łatwo.
A scorner seeketh wisdom, and there is none [for him]; but knowledge is easy unto the intelligent.
7 Odsuń się od głupiego, gdyż nie znajdziesz [u niego] warg rozumnych.
Go from the presence of a foolish man, in whom thou perceivest not the lips of knowledge.
8 Mądrość roztropnego [to] poznanie swojej drogi, a głupotą głupich [jest] oszustwo.
The wisdom of the prudent is to discern his way; but the folly of the foolish is deceit.
9 Głupcy szydzą z grzechu, a u prawych [jest] przychylność.
Fools make a mock at trespass; but for the upright there is favour.
10 Serce zna własną gorycz, a obcy nie wtrąca się w jego radość.
The heart knoweth its own bitterness, and a stranger doth not intermeddle with its joy.
11 Dom niegodziwych będzie zgładzony, a mieszkanie prawych zakwitnie.
The house of the wicked shall be overthrown; but the tent of the upright shall flourish.
12 Jest droga, która człowiekowi wydaje się słuszna, lecz końcem jej jest droga do śmierci.
There is a way that seemeth right unto a man, but the end thereof is the ways of death.
13 Nawet w śmiechu serce boleje, a końcem [takiej] wesołości [jest] smutek.
Even in laughter the heart is sorrowful, and the end of mirth is sadness.
14 Serce odstępcy nasyci się jego drogami, a dobry człowiek – swoimi.
The backslider in heart shall be filled with his own ways, and the good man from what is in himself.
15 Prosty wierzy każdemu słowu, a roztropny zważa na swoje kroki.
The simple believeth every word; but the prudent [man] heedeth his going.
16 Mądry boi się i odwraca się od zła, ale głupi w swym szaleństwie jest pewny siebie.
A wise [man] feareth and departeth from evil; but the foolish is overbearing and confident.
17 [Człowiek] porywczy popełnia głupstwa, a podstępny jest znienawidzony.
He that is soon angry dealeth foolishly, and a man of mischievous devices is hated.
18 Prości ludzie dziedziczą głupotę, a roztropni są koronowani wiedzą.
The simple inherit folly; but the prudent are crowned with knowledge.
19 Źli kłaniają się przed dobrymi, a niegodziwi u bram sprawiedliwego.
The evil bow before the good, and the wicked at the gates of the righteous [man].
20 Ubogi jest znienawidzony nawet przez swego bliźniego, a bogaty ma wielu przyjaciół.
He that is poor is hated even of his own neighbour; but the rich hath many friends.
21 Kto gardzi swym bliźnim, ten grzeszy, a kto lituje się nad ubogimi, jest błogosławiony.
He that despiseth his neighbour sinneth; but he that is gracious to the afflicted, happy is he.
22 Czyż nie błądzą ci, którzy obmyślają zło? Ale miłosierdzie i prawda są z tymi, którzy obmyślają dobro.
Do they not err that devise evil? but loving-kindness and truth are for those that devise good.
23 Każda praca [przynosi] pożytek, a [puste] słowa [prowadzą] do nędzy.
In all labour there is profit; but the talk of the lips [tendeth] only to want.
24 Koroną mądrych [jest ich] bogactwo, ale głupota głupich [pozostaje] głupotą.
The crown of the wise is their riches; the folly of the foolish is folly.
25 Prawdomówny świadek ocala dusze, a fałszywy mówi kłamstwa.
A true witness delivereth souls; but deceit uttereth lies.
26 W bojaźni PANA jest mocne zaufanie, a jego synowie będą mieć ucieczkę.
In the fear of Jehovah is strong confidence, and his children shall have a place of refuge.
27 Bojaźń PANA jest źródłem życia, by uniknąć sideł śmierci.
The fear of Jehovah is a fountain of life, to turn away from the snares of death.
28 Liczny lud to chwała króla, a brak ludu to zguba władcy.
In the multitude of people is the king's glory; but in the lack of people is the ruin of a prince.
29 Nieskory do gniewu jest bardzo roztropny, lecz porywczy wywyższa głupotę.
He that is slow to anger is of great understanding; but he that is hasty of spirit exalteth folly.
30 Zdrowe serce jest życiem ciała, a zazdrość jest zgnilizną kości.
A sound heart is the life of the flesh; but envy the rottenness of the bones.
31 Kto gnębi ubogiego, uwłacza jego Stwórcy, a czci go ten, kto lituje się nad ubogim.
He that oppresseth the poor reproacheth his Maker; but he that honoureth Him is gracious to the needy.
32 Niegodziwy zostaje wygnany z powodu swojego zła, a sprawiedliwy ma nadzieję [nawet] w [czasie] swojej śmierci.
The wicked is driven away by his evil-doing; but the righteous trusteth, [even] in his death.
33 Mądrość spoczywa w sercu rozumnego, a [co jest] w sercu głupich, wychodzi na jaw.
Wisdom resteth in the heart of the intelligent [man]; but that which is in the foolish maketh itself known.
34 Sprawiedliwość wywyższa naród, a grzech jest hańbą narodów.
Righteousness exalteth a nation; but sin is a reproach to peoples.
35 Król jest przychylny dla roztropnego sługi, lecz gniewa się [na tego], który [przynosi] hańbę.
The king's favour is toward a wise servant; but his wrath is [against] him that causeth shame.
