Przysłów 13
1 Mądry syn [przyjmuje] pouczenie ojca, a szyderca nie słucha strofowania.
A wise son listens to his father’s instruction, but a scoffer doesn’t listen to rebuke.
2 Człowiek będzie spożywać dobro z owocu swoich ust, a dusza przewrotnych [będzie spożywać] przemoc.
By the fruit of his lips, a man enjoys good things, but the unfaithful crave violence.
3 Kto strzeże swych ust, strzeże swojej duszy; kto [szeroko] otwiera swe wargi, będzie zniszczony.
He who guards his mouth guards his soul. One who opens wide his lips comes to ruin.
4 Dusza leniwego pragnie, a nic nie ma, a dusza pracowitych zostanie obficie nasycona.
The soul of the sluggard desires, and has nothing, but the desire of the diligent shall be fully satisfied.
5 Sprawiedliwy nienawidzi kłamliwego słowa, a niegodziwy staje się obrzydliwy i zhańbiony.
A righteous man hates lies, but a wicked man brings shame and disgrace.
6 Sprawiedliwość strzeże tego, który postępuje uczciwie, a niegodziwość powala grzesznika.
Righteousness guards the way of integrity, but wickedness overthrows the sinner.
7 Znajduje się taki, który czyni siebie bogatym, a nie ma nic; inny czyni siebie ubogim, choć ma wiele bogactw.
There are some who pretend to be rich, yet have nothing. There are some who pretend to be poor, yet have great wealth.
8 Okupem za życie człowieka jest jego bogactwo, a ubogi nie słucha strofowania.
The ransom of a man’s life is his riches, but the poor hear no threats.
9 Radośnie błyszczy światło sprawiedliwych, a pochodnia niegodziwych zgaśnie.
The light of the righteous shines brightly, but the lamp of the wicked is snuffed out.
10 Spór powstaje tylko dzięki pysze, a mądrość jest przy tych, co przyjmują radę.
Pride only breeds quarrels, but wisdom is with people who take advice.
11 Łatwo zdobyte bogactwo zmniejsza się, a kto je gromadzi [swą] ręką, pomnaża je.
Wealth gained dishonestly dwindles away, but he who gathers by hand makes it grow.
12 Przedłużająca się nadzieja sprawia ból sercu, a spełnione pragnienie [jest] drzewem życia.
Hope deferred makes the heart sick, but when longing is fulfilled, it is a tree of life.
13 Kto gardzi słowem [Bożym], ten zginie, a kto się boi przykazania, dostanie nagrodę.
Whoever despises instruction will pay for it, but he who respects a command will be rewarded.
14 Prawo mądrego jest źródłem życia, by uniknąć sideł śmierci.
The teaching of the wise is a spring of life, to turn from the snares of death.
15 Prawdziwy rozum daje łaskę, a droga przewrotnych jest ciężka.
Good understanding wins favor, but the way of the unfaithful is hard.
16 Każdy roztropny postępuje rozważnie, a głupi ujawnia głupotę.
Every prudent man acts from knowledge, but a fool exposes folly.
17 Niegodziwy posłaniec popada w zło, a wierny wysłannik jest lekarstwem.
A wicked messenger falls into trouble, but a trustworthy envoy gains healing.
18 Ubóstwo i hańba [spadną na] tego, który odrzuca karność, a kto szanuje upomnienia, dozna czci.
Poverty and shame come to him who refuses discipline, but he who heeds correction shall be honored.
19 Spełnione pragnienie jest słodkie dla duszy, a odwrócenie się od zła budzi odrazę w głupcach.
Longing fulfilled is sweet to the soul, but fools detest turning from evil.
20 Kto przestaje z mądrymi, będzie mądry, a towarzysz głupców będzie zniszczony.
One who walks with wise men grows wise, but a companion of fools suffers harm.
21 Nieszczęście ściga grzeszników, a sprawiedliwych [Bóg] nagrodzi dobrem.
Misfortune pursues sinners, but prosperity rewards the righteous.
22 Dobry [człowiek] zostawia dziedzictwo dzieciom [swoich] dzieci, a majątek grzesznika jest zachowany dla sprawiedliwego.
A good man leaves an inheritance to his children’s children, but the wealth of the sinner is stored for the righteous.
23 Obfita żywność jest na roli ubogich, lecz i ta może niszczeć przez nieroztropność.
An abundance of food is in poor people’s fields, but injustice sweeps it away.
24 Kto oszczędza swą rózgę, nienawidzi swego syna, a kto go kocha, karze w porę.
One who spares the rod hates his son, but one who loves him is careful to discipline him.
25 Sprawiedliwy je i syci swoją duszę, a żołądek niegodziwych cierpi niedostatek.
The righteous one eats to the satisfying of his soul, but the belly of the wicked goes hungry.
