Przysłów 10
1 Przysłowia Salomona. Mądry syn sprawia ojcu radość, a głupi syn [jest] zgryzotą swojej matki.
The proverbs of Solomon. A wise son makes a glad father; but a foolish son brings grief to his mother.
2 Skarby niegodziwości nie przynoszą pożytku, lecz sprawiedliwość uwalnia od śmierci.
Treasures of wickedness profit nothing, but righteousness delivers from death.
3 PAN nie pozwoli, by dusza sprawiedliwego cierpiała głód, a rozproszy majątek niegodziwych.
The LORD will not allow the soul of the righteous to go hungry, but he thrusts away the desire of the wicked.
4 Leniwa ręka prowadzi do nędzy, a ręka pracowita ubogaca.
He becomes poor who works with a lazy hand, but the hand of the diligent brings wealth.
5 Kto zbiera w lecie, jest synem roztropnym; syn, który śpi w czasie żniwa, przynosi hańbę.
He who gathers in summer is a wise son, but he who sleeps during the harvest is a son who causes shame.
6 Błogosławieństwa [są] na głowie sprawiedliwego, a usta niegodziwych kryją nieprawość.
Blessings are on the head of the righteous, but violence covers the mouth of the wicked.
7 Pamięć sprawiedliwego jest błogosławiona, a imię niegodziwych zgnije.
The memory of the righteous is blessed, but the name of the wicked will rot.
8 [Człowiek] mądrego serca przyjmuje przykazania, a gadatliwy głupiec upadnie.
The wise in heart accept commandments, but a chattering fool will fall.
9 Kto postępuje uczciwie, postępuje bezpiecznie, a kto jest przewrotny w swoich drogach, zostanie ujawniony.
He who walks blamelessly walks surely, but he who perverts his ways will be found out.
10 Kto mruga okiem, przynosi cierpienie, a gadatliwy głupiec upadnie.
One who winks with the eye causes sorrow, but a chattering fool will fall.
11 Usta sprawiedliwego są źródłem życia, a usta niegodziwych kryją nieprawość.
The mouth of the righteous is a spring of life, but violence covers the mouth of the wicked.
12 Nienawiść wznieca kłótnie, a miłość zakrywa wszystkie grzechy.
Hatred stirs up strife, but love covers all wrongs.
13 Na wargach rozumnego znajduje się mądrość, a kij na grzbiecie nierozumnego.
Wisdom is found on the lips of him who has discernment, but a rod is for the back of him who is void of understanding.
14 Mądrzy gromadzą wiedzę, a usta głupiego grożą zniszczeniem.
Wise men lay up knowledge, but the mouth of the foolish is near ruin.
15 Majątek bogacza [jest] jego warownym miastem, a zniszczeniem ubogich jest ich nędza.
The rich man’s wealth is his strong city. The destruction of the poor is their poverty.
16 Praca sprawiedliwego [prowadzi] do życia, a dochód niegodziwych do grzechu.
The labor of the righteous leads to life. The increase of the wicked leads to sin.
17 Kto przestrzega karności, [idzie] ścieżką życia, a kto gardzi upomnieniem, błądzi.
He is in the way of life who heeds correction, but he who forsakes reproof leads others astray.
18 Kto kryje nienawiść kłamliwymi wargami i kto rozgłasza oszczerstwo, jest głupcem.
He who hides hatred has lying lips. He who utters a slander is a fool.
19 Wielomówność nie bywa bez grzechu, a kto powściąga swoje wargi, jest roztropny.
In the multitude of words there is no lack of disobedience, but he who restrains his lips does wisely.
20 Język sprawiedliwego jest wybornym srebrem, [a] serce niegodziwych jest mało warte.
The tongue of the righteous is like choice silver. The heart of the wicked is of little worth.
21 Wargi sprawiedliwego żywią wielu, a głupi umierają przez brak rozumu.
The lips of the righteous feed many, but the foolish die for lack of understanding.
22 Błogosławieństwo PANA wzbogaca i nie przynosi z sobą zmartwień.
The LORD’s blessing brings wealth, and he adds no trouble to it.
23 Dla głupiego popełnić haniebny czyn to zabawa, a człowiek roztropny [trzyma się] mądrości.
It is a fool’s pleasure to do wickedness, but wisdom is a man of understanding’s pleasure.
24 Niegodziwego spotka to, czego się boi, a sprawiedliwym [Bóg] daje to, czego pragną.
What the wicked fear will overtake them, but the desire of the righteous will be granted.
25 Jak wicher przemija, [tak] niegodziwy [nie przetrwa], a sprawiedliwy [ma] wieczny fundament.
When the whirlwind passes, the wicked is no more; but the righteous stand firm forever.
26 Czym ocet dla zębów i dym dla oczu, tym [jest] leniwy dla tych, którzy go posyłają.
As vinegar to the teeth, and as smoke to the eyes, so is the sluggard to those who send him.
27 Bojaźń PANA przedłuża dni, a lata niegodziwego będą skrócone.
The fear of the LORD prolongs days, but the years of the wicked shall be shortened.
28 Oczekiwanie sprawiedliwych przynosi radość, a nadzieja niegodziwych zginie.
The prospect of the righteous is joy, but the hope of the wicked will perish.
29 Droga PANA jest mocą dla prawego, a zgubą dla czyniących nieprawość.
The way of the LORD is a stronghold to the upright, but it is a destruction to the workers of iniquity.
30 Sprawiedliwy nigdy się nie zachwieje, a niegodziwi nie będą mieszkać na ziemi.
The righteous will never be removed, but the wicked will not dwell in the land.
31 Usta sprawiedliwego wydają mądrość, a język przewrotny będzie wycięty.
The mouth of the righteous produces wisdom, but the perverse tongue will be cut off.
32 Wargi sprawiedliwego wiedzą, co wypada, a usta niegodziwych są przewrotne.
The lips of the righteous know what is acceptable, but the mouth of the wicked is perverse.
