Przysłów 10
1 Przysłowia Salomona. Mądry syn sprawia ojcu radość, a głupi syn [jest] zgryzotą swojej matki.
The proverbs of Solomon: A wise son brings joy to his father, but a foolish son grief to his mother.
2 Skarby niegodziwości nie przynoszą pożytku, lecz sprawiedliwość uwalnia od śmierci.
Ill-gotten treasures profit nothing, but righteousness brings deliverance from death.
3 PAN nie pozwoli, by dusza sprawiedliwego cierpiała głód, a rozproszy majątek niegodziwych.
The LORD does not let the righteous go hungry, but He denies the craving of the wicked.
4 Leniwa ręka prowadzi do nędzy, a ręka pracowita ubogaca.
Idle hands make one poor, but diligent hands bring wealth.
5 Kto zbiera w lecie, jest synem roztropnym; syn, który śpi w czasie żniwa, przynosi hańbę.
He who gathers in summer is a wise son, but he who sleeps during harvest is a disgraceful son.
6 Błogosławieństwa [są] na głowie sprawiedliwego, a usta niegodziwych kryją nieprawość.
Blessings are on the head of the righteous, but the mouth of the wicked conceals violence.
7 Pamięć sprawiedliwego jest błogosławiona, a imię niegodziwych zgnije.
The memory of the righteous is a blessing, but the name of the wicked will rot.
8 [Człowiek] mądrego serca przyjmuje przykazania, a gadatliwy głupiec upadnie.
A wise heart will receive commandments, but foolish lips will come to ruin.
9 Kto postępuje uczciwie, postępuje bezpiecznie, a kto jest przewrotny w swoich drogach, zostanie ujawniony.
He who walks in integrity walks securely, but he who perverts his ways will be found out.
10 Kto mruga okiem, przynosi cierpienie, a gadatliwy głupiec upadnie.
He who winks the eye causes grief, and foolish lips will come to ruin.
11 Usta sprawiedliwego są źródłem życia, a usta niegodziwych kryją nieprawość.
The mouth of the righteous is a fountain of life, but the mouth of the wicked conceals violence.
12 Nienawiść wznieca kłótnie, a miłość zakrywa wszystkie grzechy.
Hatred stirs up dissension, but love covers all transgressions.
13 Na wargach rozumnego znajduje się mądrość, a kij na grzbiecie nierozumnego.
Wisdom is found on the lips of the discerning, but a rod is for the back of him who lacks judgment.
14 Mądrzy gromadzą wiedzę, a usta głupiego grożą zniszczeniem.
The wise store up knowledge, but the mouth of the fool invites destruction.
15 Majątek bogacza [jest] jego warownym miastem, a zniszczeniem ubogich jest ich nędza.
The wealth of the rich man is his fortified city, but poverty is the ruin of the poor.
16 Praca sprawiedliwego [prowadzi] do życia, a dochód niegodziwych do grzechu.
The labor of the righteous leads to life, but the gain of the wicked brings punishment.
17 Kto przestrzega karności, [idzie] ścieżką życia, a kto gardzi upomnieniem, błądzi.
Whoever heeds instruction is on the path to life, but he who ignores reproof goes astray.
18 Kto kryje nienawiść kłamliwymi wargami i kto rozgłasza oszczerstwo, jest głupcem.
The one who conceals hatred has lying lips, and whoever spreads slander is a fool.
19 Wielomówność nie bywa bez grzechu, a kto powściąga swoje wargi, jest roztropny.
When words are many, sin is unavoidable, but he who restrains his lips is wise.
20 Język sprawiedliwego jest wybornym srebrem, [a] serce niegodziwych jest mało warte.
The tongue of the righteous is choice silver, but the heart of the wicked has little worth.
21 Wargi sprawiedliwego żywią wielu, a głupi umierają przez brak rozumu.
The lips of the righteous feed many, but fools die for lack of judgment.
22 Błogosławieństwo PANA wzbogaca i nie przynosi z sobą zmartwień.
The blessing of the LORD enriches, and He adds no sorrow to it.
23 Dla głupiego popełnić haniebny czyn to zabawa, a człowiek roztropny [trzyma się] mądrości.
The fool delights in shameful conduct, but a man of understanding has wisdom.
24 Niegodziwego spotka to, czego się boi, a sprawiedliwym [Bóg] daje to, czego pragną.
What the wicked man dreads will overtake him, but the desire of the righteous will be granted.
25 Jak wicher przemija, [tak] niegodziwy [nie przetrwa], a sprawiedliwy [ma] wieczny fundament.
When the whirlwind passes, the wicked are no more, but the righteous are secure forever.
26 Czym ocet dla zębów i dym dla oczu, tym [jest] leniwy dla tych, którzy go posyłają.
Like vinegar to the teeth and smoke to the eyes, so is the slacker to those who send him.
27 Bojaźń PANA przedłuża dni, a lata niegodziwego będą skrócone.
The fear of the LORD prolongs life, but the years of the wicked will be cut short.
28 Oczekiwanie sprawiedliwych przynosi radość, a nadzieja niegodziwych zginie.
The hope of the righteous is joy, but the expectations of the wicked will perish.
29 Droga PANA jest mocą dla prawego, a zgubą dla czyniących nieprawość.
The way of the LORD is a refuge to the upright, but destruction awaits those who do evil.
30 Sprawiedliwy nigdy się nie zachwieje, a niegodziwi nie będą mieszkać na ziemi.
The righteous will never be shaken, but the wicked will not inhabit the land.
31 Usta sprawiedliwego wydają mądrość, a język przewrotny będzie wycięty.
The mouth of the righteous brings forth wisdom, but a perverse tongue will be cut out.
32 Wargi sprawiedliwego wiedzą, co wypada, a usta niegodziwych są przewrotne.
The lips of the righteous know what is fitting, but the mouth of the wicked is perverse.
