Przysłów 1
1 Przysłowia Salomona, syna Dawida, króla Izraela;
LOS proverbios de Salomón, hijo de David, rey de Israel:
2 Do poznania mądrości i karności, do zrozumienia słów roztropnych;
Para entender sabiduría y doctrina; para conocer las razones prudentes;
3 Do zdobycia pouczenia w mądrości, w sprawiedliwości, w sądzie i w prawości;
Para recibir el consejo de prudencia, justicia, y juicio y equidad;
4 Do udzielenia prostym rozwagi, a młodemu – wiedzy i roztropności.
Para dar sagacidad á los simples, y á los jóvenes inteligencia y cordura.
5 Mądry posłucha i przybędzie mu wiedzy, a rozumny nabędzie rad;
Oirá el sabio, y aumentará el saber; y el entendido adquirirá consejo;
6 Aby rozumieć przysłowia i [ich] wykładnię, słowa mądrych i ich zagadki.
Para entender parábola y declaración; palabras de sabios, y sus dichos oscuros.
7 Bojaźń PANA jest początkiem wiedzy, ale głupcy gardzą mądrością i karnością.
El principio de la sabiduría es el temor de Jehová: los insensatos desprecian la sabiduría y la enseñanza.
8 Synu mój, słuchaj pouczenia swego ojca i nie odrzucaj nauki swojej matki;
Oye, hijo mío, la doctrina de tu padre, y no desprecies la dirección de tu madre:
9 Bo one będą wdzięczną ozdobą na twojej głowie i [kosztownym] łańcuchem na szyi.
Porque adorno de gracia serán á tu cabeza, y collares á tu cuello.
10 Synu mój, jeśli grzesznicy cię namawiają, nie pozwalaj.
Hijo mío, si los pecadores te quisieren engañar, no consientas.
11 Jeśli mówią: Chodź z nami, czyhajmy na krew, zaczajmy się na niewinnego bez powodu;
Si dijeren: Ven con nosotros, pongamos asechanzas á la sangre, acechemos sin motivo al inocente;
Los tragaremos vivos como el sepulcro, y enteros, como los que caen en sima; (Sheol h7585)
13 Znajdziemy wszelkie kosztowności, napełnimy swoje domy łupem;
Hallaremos riquezas de todas suertes, henchiremos nuestras casas de despojos;
14 Dziel z nami swój los; miejmy wszyscy jedną sakiewkę.
Echa tu suerte entre nosotros; tengamos todos una bolsa:
15 Synu mój, nie wyruszaj z nimi w drogę; powstrzymaj swoją nogę od ich ścieżki.
Hijo mío, no andes en camino con ellos; aparta tu pie de sus veredas:
16 Ich nogi bowiem biegną do zła i spieszą się do przelania krwi.
Porque sus pies correrán al mal, é irán presurosos á derramar sangre.
17 Na próżno zastawia się sieci na oczach wszelkiego ptactwa.
Porque en vano se tenderá la red ante los ojos de toda ave;
18 Oni też czyhają na własną krew, czają się na własne życie.
Mas ellos á su propia sangre ponen asechanzas, y á sus almas tienden lazo.
19 Takie są ścieżki każdego, który jest chciwy zysku; swojemu właścicielowi [taki zysk] odbiera życie.
Tales son las sendas de todo el que es dado á la codicia, [la cual] prenderá el alma de sus poseedores.
20 Mądrość woła na dworze, podnosi swój głos na ulicach.
La sabiduría clama de fuera, da su voz en las plazas:
21 Woła w największym zgiełku, u wrót bram, w mieście wygłasza swoje słowa:
Clama en los principales lugares de concurso; en las entradas de las puertas de la ciudad dice sus razones:
22 Jak długo, prości, będziecie kochać głupotę, szydercy – lubować się w swoim szyderstwie, a głupi – nienawidzić wiedzy?
¿Hasta cuándo, oh simples, amaréis la simpleza, y los burladores desearán el burlar, y los insensatos aborrecerán la ciencia?
23 Nawróćcie się na moje upomnienie; oto wyleję na was mojego ducha, oznajmię wam moje słowa.
Volveos á mi reprensión: he aquí yo os derramaré mi espíritu, y os haré saber mis palabras.
24 Ponieważ wołałam, a odmawialiście; wyciągałam rękę, a nikt nie zważał;
Por cuanto llamé, y no quisisteis; extendí mi mano, y no hubo quien escuchase;
25 Owszem, odrzuciliście całą moją radę i nie chcieliście [przyjąć] mojego upomnienia;
Antes desechasteis todo consejo mío, y mi reprensión no quisisteis:
26 Dlatego będę się śmiać z waszego nieszczęścia, będę szydzić z was, gdy przyjdzie to, czego się boicie.
También yo me reiré en vuestra calamidad, y me burlaré cuando [os] viniere lo que teméis;
27 Gdy nadejdzie jak spustoszenie to, czego się boicie, i [gdy] wasze nieszczęście nadciągnie jak wicher, gdy nadejdzie na was ucisk i cierpienie;
Cuando viniere como una destrucción lo que teméis, y vuestra calamidad llegare como un torbellino; cuando sobre vosotros viniere tribulación y angustia.
28 Wtedy będą mnie wzywać, a nie wysłucham; będą mnie szukać pilnie, lecz mnie nie znajdą.
Entonces me llamarán, y no responderé; buscarme han de mañana, y no me hallarán:
29 Bo znienawidzili wiedzę i nie wybrali bojaźni PANA;
Por cuanto aborrecieron la sabiduría, y no escogieron el temor de Jehová,
30 Ani nie chcieli mojej rady, [ale] gardzili każdym moim upomnieniem.
Ni quisieron mi consejo, y menospreciaron toda reprensión mía:
31 Dlatego spożyją owoc swoich dróg i będą nasyceni swymi radami.
Comerán pues del fruto de su camino, y se hartarán de sus consejos.
32 Bo odstępstwo prostych zabije ich i szczęście głupich zgubi ich.
Porque el reposo de los ignorantes los matará, y la prosperidad de los necios los echará á perder.
33 [Ale] kto mnie słucha, będzie mieszkać bezpiecznie i będzie wolny od strachu przed złem.
Mas el que me oyere, habitará confiadamente, y vivirá reposado, sin temor de mal.
