Przysłów 1
1 Przysłowia Salomona, syna Dawida, króla Izraela;
Los proverbios de Salomón, hijo de David, rey de Israel:
2 Do poznania mądrości i karności, do zrozumienia słów roztropnych;
Para entender sabiduría y castigo: para entender las razones prudentes:
3 Do zdobycia pouczenia w mądrości, w sprawiedliwości, w sądzie i w prawości;
Para recibir el castigo de prudencia, justicia, y juicio, y equidad:
4 Do udzielenia prostym rozwagi, a młodemu – wiedzy i roztropności.
Para dar a los simples astucia, y a los mozos inteligencia y consejo.
5 Mądry posłucha i przybędzie mu wiedzy, a rozumny nabędzie rad;
Oirá el sabio y aumentará la doctrina; y el entendido adquirirá consejo.
6 Aby rozumieć przysłowia i [ich] wykładnię, słowa mądrych i ich zagadki.
Para entender parábola y declaración, palabras de sabios, y sus dichos oscuros.
7 Bojaźń PANA jest początkiem wiedzy, ale głupcy gardzą mądrością i karnością.
El principio de la sabiduría es el temor de Jehová: los insensatos despreciaron la sabiduría y la instrucción.
8 Synu mój, słuchaj pouczenia swego ojca i nie odrzucaj nauki swojej matki;
Oye, hijo mío, el castigo de tu padre, y no deseches la ley de tu madre:
9 Bo one będą wdzięczną ozdobą na twojej głowie i [kosztownym] łańcuchem na szyi.
Porque aumento de gracia serán a tu cabeza, y collares a tu cuello.
10 Synu mój, jeśli grzesznicy cię namawiają, nie pozwalaj.
Hijo mío, si los pecadores te quisieren engañar, no consientas.
11 Jeśli mówią: Chodź z nami, czyhajmy na krew, zaczajmy się na niewinnego bez powodu;
Si dijeren: Ven con nosotros, espiemos a la sangre: asechemos al inocente sin razón:
Tragarlos hemos como el sepulcro, vivos; y enteros, como los que caen en sima: (Sheol h7585)
13 Znajdziemy wszelkie kosztowności, napełnimy swoje domy łupem;
Hallaremos riquezas de todas suertes: henchiremos nuestras casas de despojos:
14 Dziel z nami swój los; miejmy wszyscy jedną sakiewkę.
Echa tu suerte entre nosotros: tengamos todos una bolsa:
15 Synu mój, nie wyruszaj z nimi w drogę; powstrzymaj swoją nogę od ich ścieżki.
Hijo mío, no andes en camino con ellos: aparta tu pie de sus veredas:
16 Ich nogi bowiem biegną do zła i spieszą się do przelania krwi.
Porque sus pies correrán al mal; e irán presurosos a derramar sangre.
17 Na próżno zastawia się sieci na oczach wszelkiego ptactwa.
Porque en vano se tenderá la red delante de los ojos de toda ave.
18 Oni też czyhają na własną krew, czają się na własne życie.
Mas ellos a su sangre espían, y a sus almas asechan.
19 Takie są ścieżki każdego, który jest chciwy zysku; swojemu właścicielowi [taki zysk] odbiera życie.
Tales son las sendas de todo codicioso de codicia, la cual prenderá el alma de sus poseedores.
20 Mądrość woła na dworze, podnosi swój głos na ulicach.
La sabiduría clama de fuera: en las plazas da su voz:
21 Woła w największym zgiełku, u wrót bram, w mieście wygłasza swoje słowa:
En las encrucijadas de los murmullos de gente clama: en las entradas de las puertas de la ciudad dice sus razones:
22 Jak długo, prości, będziecie kochać głupotę, szydercy – lubować się w swoim szyderstwie, a głupi – nienawidzić wiedzy?
¿Hasta cuándo, o! simples, amaréis la simpleza, y los burladores desearán el burlar, y los insensatos aborrecerán la ciencia?
23 Nawróćcie się na moje upomnienie; oto wyleję na was mojego ducha, oznajmię wam moje słowa.
Volvéos a mi reprensión: he aquí que yo os derramaré mi espíritu, y os haré saber mis palabras.
24 Ponieważ wołałam, a odmawialiście; wyciągałam rękę, a nikt nie zważał;
Por cuanto llamé, y no quisisteis: extendí mi mano, y no hubo quien escuchase:
25 Owszem, odrzuciliście całą moją radę i nie chcieliście [przyjąć] mojego upomnienia;
Y desechasteis todo consejo mío, y no quisisteis mi reprensión:
26 Dlatego będę się śmiać z waszego nieszczęścia, będę szydzić z was, gdy przyjdzie to, czego się boicie.
También yo me reiré en vuestra calamidad; y me burlaré cuando os viniere lo que teméis.
27 Gdy nadejdzie jak spustoszenie to, czego się boicie, i [gdy] wasze nieszczęście nadciągnie jak wicher, gdy nadejdzie na was ucisk i cierpienie;
Cuando viniere, como una destrucción, lo que teméis; y vuestra calamidad viniere como un torbellino: cuando viniere sobre vosotros tribulación y angustia:
28 Wtedy będą mnie wzywać, a nie wysłucham; będą mnie szukać pilnie, lecz mnie nie znajdą.
Entonces me llamarán, y no responderé: buscarme han de mañana, y no me hallarán:
29 Bo znienawidzili wiedzę i nie wybrali bojaźni PANA;
Por cuanto aborrecieron la sabiduría; y no escogieron el temor de Jehová:
30 Ani nie chcieli mojej rady, [ale] gardzili każdym moim upomnieniem.
Ni quisieron mi consejo; y menospreciaron toda reprensión mía.
31 Dlatego spożyją owoc swoich dróg i będą nasyceni swymi radami.
Comerán pues del fruto de su camino; y de sus consejos se hartarán.
32 Bo odstępstwo prostych zabije ich i szczęście głupich zgubi ich.
Porque el reposo de los ignorantes los matará; y la prosperidad de los insensatos los echará a perder.
33 [Ale] kto mnie słucha, będzie mieszkać bezpiecznie i będzie wolny od strachu przed złem.
Mas el que me oyere, habitará confiadamente; y vivirá reposado de temor de mal.
