< Przysłów 1 >
1 Przysłowia Salomona, syna Dawida, króla Izraela;
Salamonnak, Dávid fiának, Izráel királyának példabeszédei,
2 Do poznania mądrości i karności, do zrozumienia słów roztropnych;
Bölcseség és erkölcsnek tanulására, értelmes beszédek megértésére;
3 Do zdobycia pouczenia w mądrości, w sprawiedliwości, w sądzie i w prawości;
Okos fenyítéknek, igazságnak és ítéletnek és becsületességnek megnyerésére;
4 Do udzielenia prostym rozwagi, a młodemu – wiedzy i roztropności.
Együgyűeknek eszesség, gyermeknek tudomány és meggondolás adására.
5 Mądry posłucha i przybędzie mu wiedzy, a rozumny nabędzie rad;
Hallja a bölcs és öregbítse az ő tanulságát, és az értelmes szerezzen érett tanácsokat.
6 Aby rozumieć przysłowia i [ich] wykładnię, słowa mądrych i ich zagadki.
Példabeszédnek és példázatnak, bölcsek beszédeinek és találós meséinek megértésére.
7 Bojaźń PANA jest początkiem wiedzy, ale głupcy gardzą mądrością i karnością.
Az Úrnak félelme feje a bölcseségnek; a bölcseséget és erkölcsi tanítást a bolondok megútálják.
8 Synu mój, słuchaj pouczenia swego ojca i nie odrzucaj nauki swojej matki;
Hallgasd, fiam, a te atyádnak erkölcsi tanítását, és a te anyádnak oktatását el ne hagyd.
9 Bo one będą wdzięczną ozdobą na twojej głowie i [kosztownym] łańcuchem na szyi.
Mert kedves ékesség lesz a te fejednek, és aranyláncz a te nyakadra.
10 Synu mój, jeśli grzesznicy cię namawiają, nie pozwalaj.
Fiam, ha a bűnösök el akarnak csábítani téged: ne fogadd beszédöket.
11 Jeśli mówią: Chodź z nami, czyhajmy na krew, zaczajmy się na niewinnego bez powodu;
Ha azt mondják: jere mi velünk, leselkedjünk vér után, rejtezzünk el az ártatlan ellen ok nélkül;
12 Pożremy ich żywcem jak grób, całych, jak zstępujących do dołu; (Sheol )
Nyeljük el azokat, mint a sír elevenen, és egészen, mint a kik mélységbe szállottak; (Sheol )
13 Znajdziemy wszelkie kosztowności, napełnimy swoje domy łupem;
Minden drága marhát nyerünk, megtöltjük a mi házainkat zsákmánnyal;
14 Dziel z nami swój los; miejmy wszyscy jedną sakiewkę.
Sorsodat vesd közénk; egy erszényünk legyen mindnyájunknak:
15 Synu mój, nie wyruszaj z nimi w drogę; powstrzymaj swoją nogę od ich ścieżki.
Fiam, ne járj egy úton ezekkel, tartóztasd meg lábaidat ösvényüktől;
16 Ich nogi bowiem biegną do zła i spieszą się do przelania krwi.
Mert lábaik a gonoszra futnak, és sietnek a vérnek ontására.
17 Na próżno zastawia się sieci na oczach wszelkiego ptactwa.
Mert hiába vetik ki a hálót minden szárnyas állat szemei előtt:
18 Oni też czyhają na własną krew, czają się na własne życie.
Ezek mégis vérök árán is ólálkodnak, lelkök árán is leselkednek;
19 Takie są ścieżki każdego, który jest chciwy zysku; swojemu właścicielowi [taki zysk] odbiera życie.
Ilyen az útja minden kapzsi embernek: gazdájának életét veszi el.
20 Mądrość woła na dworze, podnosi swój głos na ulicach.
A bölcseség künn szerül-szerte kiált; az utczákon zengedezteti az ő szavát.
21 Woła w największym zgiełku, u wrót bram, w mieście wygłasza swoje słowa:
Lármás utczafőkön kiált a kapuk bemenetelin, a városban szólja az ő beszédit.
22 Jak długo, prości, będziecie kochać głupotę, szydercy – lubować się w swoim szyderstwie, a głupi – nienawidzić wiedzy?
Míglen szeretitek, oh ti együgyűek az együgyűséget, és gyönyörködnek a csúfolók csúfolásban, és gyűlölik a balgatagok a tudományt?!
23 Nawróćcie się na moje upomnienie; oto wyleję na was mojego ducha, oznajmię wam moje słowa.
Térjetek az én dorgálásomhoz; ímé közlöm veletek az én lelkemet, tudtotokra adom az én beszédimet néktek.
24 Ponieważ wołałam, a odmawialiście; wyciągałam rękę, a nikt nie zważał;
Mivelhogy hívtalak titeket, és vonakodtatok, kiterjesztém az én kezemet, és senki eszébe nem vette;
25 Owszem, odrzuciliście całą moją radę i nie chcieliście [przyjąć] mojego upomnienia;
És elhagytátok minden én tanácsomat, és az én feddésemmel nem gondoltatok:
26 Dlatego będę się śmiać z waszego nieszczęścia, będę szydzić z was, gdy przyjdzie to, czego się boicie.
Én is a ti nyomorúságtokon nevetek, megcsúfollak, mikor eljő az, a mitől féltek.
27 Gdy nadejdzie jak spustoszenie to, czego się boicie, i [gdy] wasze nieszczęście nadciągnie jak wicher, gdy nadejdzie na was ucisk i cierpienie;
Mikor eljő, mint a vihar, az, a mitől féltek, és a ti nyomorúságtok, mint a forgószél elközelget: mikor eljő ti reátok a nyomorgatás és a szorongatás.
28 Wtedy będą mnie wzywać, a nie wysłucham; będą mnie szukać pilnie, lecz mnie nie znajdą.
Akkor segítségül hívnak engem, de nem hallgatom meg: keresnek engem, de meg nem találnak.
29 Bo znienawidzili wiedzę i nie wybrali bojaźni PANA;
Azért hogy gyűlölték a bölcseséget, és az Úrnak félelmét nem választották.
30 Ani nie chcieli mojej rady, [ale] gardzili każdym moim upomnieniem.
Nem engedtek az én tanácsomnak; megvetették minden én feddésemet.
31 Dlatego spożyją owoc swoich dróg i będą nasyceni swymi radami.
Esznek azért az ő útjoknak gyümölcséből, és az ő tanácsokból megelégednek.
32 Bo odstępstwo prostych zabije ich i szczęście głupich zgubi ich.
Mert az együgyűeknek pártossága megöli őket, és a balgatagoknak szerencséje elveszti őket.
33 [Ale] kto mnie słucha, będzie mieszkać bezpiecznie i będzie wolny od strachu przed złem.
A ki pedig hallgat engem, lakozik bátorságosan, és csendes lesz a gonosznak félelmétől.