< Przysłów 1 >
1 Przysłowia Salomona, syna Dawida, króla Izraela;
Proverbes de Salomon, fils de David, roi d'Israël;
2 Do poznania mądrości i karności, do zrozumienia słów roztropnych;
Pour faire connaître la sagesse et l'instruction, pour faire comprendre les discours d'intelligence;
3 Do zdobycia pouczenia w mądrości, w sprawiedliwości, w sądzie i w prawości;
Pour faire recevoir une instruction de raison, de justice, de jugement, et d'équité;
4 Do udzielenia prostym rozwagi, a młodemu – wiedzy i roztropności.
Pour donner du discernement aux simples, de la connaissance et de la réflexion au jeune homme.
5 Mądry posłucha i przybędzie mu wiedzy, a rozumny nabędzie rad;
Le sage écoutera et deviendra plus instruit, et l'homme intelligent acquerra de la prudence,
6 Aby rozumieć przysłowia i [ich] wykładnię, słowa mądrych i ich zagadki.
Afin d'entendre les sentences et les énigmes, les paroles des sages, et leurs discours profonds.
7 Bojaźń PANA jest początkiem wiedzy, ale głupcy gardzą mądrością i karnością.
La crainte de l'Éternel est le principal point de la science; mais les fous méprisent la sagesse et l'instruction.
8 Synu mój, słuchaj pouczenia swego ojca i nie odrzucaj nauki swojej matki;
Mon fils, écoute l'instruction de ton père, et n'abandonne point l'enseignement de ta mère.
9 Bo one będą wdzięczną ozdobą na twojej głowie i [kosztownym] łańcuchem na szyi.
Car ce sont des grâces assemblées autour de ta tête, et des colliers à ton cou.
10 Synu mój, jeśli grzesznicy cię namawiają, nie pozwalaj.
Mon fils, si les pécheurs veulent te séduire, n'y consens pas.
11 Jeśli mówią: Chodź z nami, czyhajmy na krew, zaczajmy się na niewinnego bez powodu;
S'ils disent: Viens avec nous, dressons des embûches pour tuer; tendons des pièges à l'innocent, sans qu'il en ait donné de sujet;
12 Pożremy ich żywcem jak grób, całych, jak zstępujących do dołu; (Sheol )
Engloutissons-les tout vifs comme le Sépulcre, et tout entiers comme ceux qui descendent dans la fosse; (Sheol )
13 Znajdziemy wszelkie kosztowności, napełnimy swoje domy łupem;
Nous trouverons toutes sortes de biens précieux, nous remplirons nos maisons de butin;
14 Dziel z nami swój los; miejmy wszyscy jedną sakiewkę.
Tu y auras ta part avec nous, il n'y aura qu'une bourse pour nous tous.
15 Synu mój, nie wyruszaj z nimi w drogę; powstrzymaj swoją nogę od ich ścieżki.
Mon fils, ne te mets point en chemin avec eux; détourne ton pied de leur sentier.
16 Ich nogi bowiem biegną do zła i spieszą się do przelania krwi.
Car leurs pieds courent au mal, et ils se hâtent pour répandre le sang.
17 Na próżno zastawia się sieci na oczach wszelkiego ptactwa.
Or c'est en vain qu'on tend le filet devant les yeux de tout ce qui a des ailes;
18 Oni też czyhają na własną krew, czają się na własne życie.
Mais eux, ils dressent des embûches contre leur propre sang, et ils tendent des pièges à leur âme.
19 Takie są ścieżki każdego, który jest chciwy zysku; swojemu właścicielowi [taki zysk] odbiera życie.
Telles sont les voies de celui qui convoite le gain déshonnête, lequel perdra l'âme de ceux qui le poursuivent.
20 Mądrość woła na dworze, podnosi swój głos na ulicach.
La souveraine sagesse crie hautement par les rues, elle fait retentir sa voix sur les places;
21 Woła w największym zgiełku, u wrót bram, w mieście wygłasza swoje słowa:
Elle crie dans les carrefours, où on fait le plus de bruit, aux entrées des portes; elle prononce ses paroles par la ville:
22 Jak długo, prości, będziecie kochać głupotę, szydercy – lubować się w swoim szyderstwie, a głupi – nienawidzić wiedzy?
Stupides, dit-elle, jusques à quand aimerez-vous la sottise? Jusques à quand les moqueurs prendront-ils plaisir à la moquerie, et les insensés auront-ils en haine la science?
23 Nawróćcie się na moje upomnienie; oto wyleję na was mojego ducha, oznajmię wam moje słowa.
Étant repris par moi, convertissez-vous. Voici, je vous communiquerai de mon esprit en abondance, je vous ferai comprendre mes paroles.
24 Ponieważ wołałam, a odmawialiście; wyciągałam rękę, a nikt nie zważał;
Puisque j'ai crié, et que vous avez refusé d'entendre; que j'ai étendu ma main, et que personne n'y a pris garde;
25 Owszem, odrzuciliście całą moją radę i nie chcieliście [przyjąć] mojego upomnienia;
Puisque vous rejetez tous mes conseils, et que vous n'aimez pas mes réprimandes,
26 Dlatego będę się śmiać z waszego nieszczęścia, będę szydzić z was, gdy przyjdzie to, czego się boicie.
Je me rirai, moi, de votre calamité, je me moquerai quand votre effroi surviendra;
27 Gdy nadejdzie jak spustoszenie to, czego się boicie, i [gdy] wasze nieszczęście nadciągnie jak wicher, gdy nadejdzie na was ucisk i cierpienie;
Quand votre effroi surviendra comme une ruine, et votre calamité comme une tempête; quand la détresse et l'angoisse viendront sur vous.
28 Wtedy będą mnie wzywać, a nie wysłucham; będą mnie szukać pilnie, lecz mnie nie znajdą.
Alors ils crieront vers moi, mais je ne répondrai point; ils me chercheront de grand matin, mais ils ne me trouveront point;
29 Bo znienawidzili wiedzę i nie wybrali bojaźni PANA;
Parce qu'ils ont haï la science, et qu'ils n'ont point choisi la crainte de l'Éternel.
30 Ani nie chcieli mojej rady, [ale] gardzili każdym moim upomnieniem.
Ils n'ont point pris plaisir à mon conseil; ils ont dédaigné toutes mes réprimandes.
31 Dlatego spożyją owoc swoich dróg i będą nasyceni swymi radami.
Qu'ils mangent donc le fruit de leur voie, et qu'ils se rassasient de leurs conseils.
32 Bo odstępstwo prostych zabije ich i szczęście głupich zgubi ich.
Car l'égarement des sots les tue, et la sécurité des insensés les perd.
33 [Ale] kto mnie słucha, będzie mieszkać bezpiecznie i będzie wolny od strachu przed złem.
Mais celui qui m'écoute, habitera en sûreté, et sera tranquille, sans être effrayé d'aucun mal.