Mateusza 22
1 A Jezus, odpowiadając, znowu mówił do nich w przypowieściach tymi słowy:
Jesus answered and spoke to them again in parables, saying,
2 Królestwo niebieskie podobne jest do króla, który wyprawił wesele swemu synowi.
“The Kingdom of Heaven is like a certain king, who made a wedding feast for his son,
3 I posłał swe sługi, aby wezwali zaproszonych na wesele, ale oni nie chcieli przyjść.
and sent out his servants to call those who were invited to the wedding feast, but they would not come.
4 Ponownie posłał inne sługi, mówiąc: Powiedzcie zaproszonym: Oto przygotowałem moją ucztę, zabito moje woły i tuczne zwierzęta i wszystko jest gotowe. Chodźcie na wesele.
Again he sent out other servants, saying, ‘Tell those who are invited, “Behold, I have prepared my dinner. My cattle and my fatlings are killed, and all things are ready. Come to the wedding feast!”’
5 Lecz oni zlekceważyli to i odeszli, jeden na swoje pole, a inny do swego kupiectwa;
But they made light of it, and went their ways, one to his own farm, another to his merchandise;
6 A inni schwytali jego sługi, znieważyli [ich] i zabili.
and the rest grabbed his servants, treated them shamefully, and killed them.
7 Gdy król to usłyszał, rozgniewał się, a posławszy swoje wojska, wytracił tych morderców i spalił ich miasto.
When the king heard that, he was angry, and sent his armies, destroyed those murderers, and burnt their city.
8 Potem powiedział swoim sługom: Wesele wprawdzie jest gotowe, lecz zaproszeni nie byli godni.
“Then he said to his servants, ‘The wedding is ready, but those who were invited weren’t worthy.
9 Idźcie więc na rozstaje dróg i zaproście na wesele wszystkich, których spotkacie.
Go therefore to the intersections of the highways, and as many as you may find, invite to the wedding feast.’
10 Wtedy słudzy ci wyszli na drogi i zgromadzili wszystkich, których spotkali, złych i dobrych. I [sala] weselna napełniła się gośćmi.
Those servants went out into the highways and gathered together as many as they found, both bad and good. The wedding was filled with guests.
11 A gdy król wszedł, aby zobaczyć gości, ujrzał tam człowieka, który nie był ubrany w strój weselny.
“But when the king came in to see the guests, he saw there a man who didn’t have on wedding clothing,
12 I zapytał go: Przyjacielu, jak tu wszedłeś, nie mając stroju weselnego? A on zaniemówił.
and he said to him, ‘Friend, how did you come in here not wearing wedding clothing?’ He was speechless.
13 Wtedy król powiedział sługom: Zwiążcie mu nogi i ręce, weźcie go i wrzućcie do ciemności zewnętrznych. Tam będzie płacz i zgrzytanie zębów.
Then the king said to the servants, ‘Bind him hand and foot, take him away, and throw him into the outer darkness. That is where the weeping and grinding of teeth will be.’
14 Wielu jest bowiem wezwanych, lecz mało wybranych.
For many are called, but few chosen.”
15 Wtedy faryzeusze odeszli i naradzali się, jak by go usidlić w mowie.
Then the Pharisees went and took counsel how they might entrap him in his talk.
16 I posłali do niego swoich uczniów [wraz] z herodianami, którzy powiedzieli: Nauczycielu, wiemy, że jesteś prawdziwy i drogi Bożej w prawdzie nauczasz, i nie zważasz na nikogo. Nie oglądasz się bowiem na osobę ludzką.
They sent their disciples to him, along with the Herodians, saying, “Teacher, we know that you are honest, and teach the way of God in truth, no matter whom you teach; for you aren’t partial to anyone.
17 Powiedz nam więc, jak ci się wydaje: Czy wolno płacić podatek cesarzowi, czy nie?
Tell us therefore, what do you think? Is it lawful to pay taxes to Caesar, or not?”
18 Ale Jezus poznał ich niegodziwość i powiedział: Czemu wystawiacie mnie na próbę, obłudnicy?
But Jesus perceived their wickedness, and said, “Why do you test me, you hypocrites?
19 Pokażcie mi monetę podatkową. I podali mu grosz.
Show me the tax money.” They brought to him a denarius.
20 A on ich zapytał: Czyj to wizerunek i napis?
He asked them, “Whose is this image and inscription?”
21 Odpowiedzieli mu: Cesarza. Wtedy powiedział im: Oddajcie więc cesarzowi to, co należy do cesarza, a Bogu to, co należy do Boga.
They said to him, “Caesar’s.” Then he said to them, “Give therefore to Caesar the things that are Caesar’s, and to God the things that are God’s.”
22 A gdy to usłyszeli, zdziwili się, zostawili go i odeszli.
When they heard it, they marvelled, and left him and went away.
23 Tego dnia przyszli do niego saduceusze, którzy mówią, że nie ma zmartwychwstania, i pytali go:
On that day Sadducees (those who say that there is no resurrection) came to him. They asked him,
24 Nauczycielu, Mojżesz powiedział: Jeśli ktoś umrze, nie mając dzieci, to jego brat ma ożenić się z jego żoną i wzbudzić potomstwo swemu bratu.
saying, “Teacher, Moses said, ‘If a man dies, having no children, his brother shall marry his wife and raise up offspring for his brother.’
25 Było więc u nas siedmiu braci. Pierwszy ożenił się i umarł, a nie mając potomstwa, zostawił żonę swemu bratu.
Now there were with us seven brothers. The first married and died, and having no offspring left his wife to his brother.
26 Podobnie drugi i trzeci, aż do siódmego.
In the same way, the second also, and the third, to the seventh.
27 A w końcu po wszystkich umarła też ta kobieta.
After them all, the woman died.
28 Żoną którego z tych siedmiu będzie więc przy zmartwychwstaniu? Gdyż wszyscy ją mieli [za żonę].
In the resurrection therefore, whose wife will she be of the seven? For they all had her.”
29 A Jezus im odpowiedział: Błądzicie, nie znając Pisma ani mocy Boga.
But Jesus answered them, “You are mistaken, not knowing the Scriptures, nor the power of God.
30 Przy zmartwychwstaniu bowiem ani nie będą się żenić, ani za mąż wychodzić, ale będą jak aniołowie Boga w niebie.
For in the resurrection they neither marry nor are given in marriage, but are like God’s angels in heaven.
31 A co do zmartwychwstania umarłych, czy nie czytaliście, co wam zostało powiedziane przez Boga:
But concerning the resurrection of the dead, haven’t you read that which was spoken to you by God, saying,
32 Ja jestem Bogiem Abrahama, Bogiem Izaaka i Bogiem Jakuba? Bóg nie jest Bogiem umarłych, ale żywych.
‘I am the God of Abraham, and the God of Isaac, and the God of Jacob’? God is not the God of the dead, but of the living.”
33 A tłumy, słysząc to, zdumiewały się jego nauką.
When the multitudes heard it, they were astonished at his teaching.
34 Lecz gdy faryzeusze usłyszeli, że zamknął usta saduceuszom, zeszli się razem.
But the Pharisees, when they heard that he had silenced the Sadducees, gathered themselves together.
35 I jeden z nich, znawca prawa, wystawiając go na próbę, spytał:
One of them, a lawyer, asked him a question, testing him.
36 Nauczycielu, które przykazanie w prawie jest największe?
“Teacher, which is the greatest commandment in the law?”
37 A Jezus mu odpowiedział: Będziesz miłował Pana, swego Boga, całym swym sercem, całą swą duszą i całym swym umysłem.
Jesus said to him, “‘You shall love the Lord your God with all your heart, with all your soul, and with all your mind.’
38 To jest pierwsze i największe przykazanie.
This is the first and great commandment.
39 A drugie jest do niego podobne: Będziesz miłował swego bliźniego jak samego siebie.
A second likewise is this, ‘You shall love your neighbour as yourself.’
40 Na tych dwóch przykazaniach opiera się całe Prawo i Prorocy.
The whole law and the prophets depend on these two commandments.”
41 A gdy faryzeusze byli zebrani, Jezus ich zapytał:
Now while the Pharisees were gathered together, Jesus asked them a question,
42 Co sądzicie o Chrystusie? Czyim jest synem? Odpowiedzieli mu: Dawida.
saying, “What do you think of the Christ? Whose son is he?” They said to him, “Of David.”
43 I powiedział im: Jakże więc Dawid w Duchu nazywa go Panem, mówiąc:
He said to them, “How then does David in the Spirit call him Lord, saying,
44 Powiedział Pan memu Panu: Siądź po mojej prawicy, aż położę twoich nieprzyjaciół jako podnóżek pod twoje stopy?
‘The Lord said to my Lord, sit on my right hand, until I make your enemies a footstool for your feet’?
45 Jeśli więc Dawid nazywa go Panem, to jakże może być jego synem?
“If then David calls him Lord, how is he his son?”
46 I nikt nie mógł mu odpowiedzieć ani słowa. Od tego też dnia nikt nie śmiał go więcej pytać.
No one was able to answer him a word, neither did any man dare ask him any more questions from that day forward.
