Mateusza 15
1 Wtedy z Jerozolimy przyszli do Jezusa uczeni w Piśmie i faryzeusze i zapytali:
Then some Pharisees and religious teachers from Jerusalem came to Jesus and asked him,
2 Czemu twoi uczniowie postępują wbrew tradycji starszych? Nie myją bowiem rąk przed jedzeniem chleba.
“Why do your disciples break the tradition of our forefathers by not washing their hands before they eat a meal?”
3 A on odpowiedział im: Czemu i wy postępujecie wbrew przykazaniu Bożemu dla waszej tradycji?
“Why do you break God's commandment because of your tradition?” Jesus replied.
4 Bóg bowiem nakazał: Czcij swego ojca i matkę, oraz: Kto złorzeczy ojcu albo matce, niech poniesie śmierć.
“For God said, ‘Honor your father and mother,’ and ‘Those who curse their father or mother should be put to death.’
5 Ale wy mówicie: Kto by powiedział ojcu albo matce: To, co powinieneś otrzymać ode mnie jako pomoc, jest darem [ofiarnym];
But you say that if someone tells their father or mother, ‘Whatever you might have expected to get from me is now a gift to God,’ then
6 I nie uczciłby swego ojca ani matki, [będzie bez winy]. I tak unieważniliście przykazanie Boże przez waszą tradycję.
they don't have to honor their father. In this way you've annulled God's word for the sake of your tradition.
7 Obłudnicy, dobrze prorokował o was Izajasz:
You hypocrites! How well Isaiah described you when he prophesied:
8 Lud ten przybliża się do mnie swymi ustami i czci mnie wargami, ale ich serce daleko jest ode mnie.
‘These people say they honor me but in their minds they don't care about me.
9 Lecz na próżno mnie czczą, ucząc nauk, [które] są przykazaniami ludzkimi.
Their worship of me is pointless. What they teach are just man-made requirements.’”
10 Potem przywołał do siebie tłum i powiedział: Słuchajcie i zrozumiejcie.
He called the crowd over and told them, “Listen, and understand this:
11 Nie to, co wchodzi do ust, kala człowieka, ale co z ust wychodzi, to kala człowieka.
it's not what goes into you through your mouth that defiles you. It's what comes out of your mouth that defiles you.”
12 Wtedy podeszli jego uczniowie i powiedzieli do niego: Wiesz, że faryzeusze zgorszyli się, gdy usłyszeli te słowa?
Then Jesus' disciples came to him and said, “You do realize that the Pharisees were offended by what you said.”
13 A on odpowiedział: Każda roślina, której nie zasadził mój Ojciec niebieski, będzie wykorzeniona.
“Every plant my heavenly Father didn't plant will be uprooted,” Jesus replied.
14 Zostawcie ich! To są ślepi przewodnicy ślepych, a jeśli ślepy prowadzi ślepego, obaj w dół wpadną.
“Forget about them—they are blind guides. If a blind man leads another blind man, then they'll both fall into a ditch.”
15 Wtedy Piotr powiedział do niego: Wyjaśnij nam tę przypowieść.
Then Peter asked, “Please tell us what you mean by this illustration.”
16 Jezus odpowiedział: Wy też jeszcze jesteście niepojętni?
“Haven't you understood this yet?” replied Jesus.
17 Jeszcze nie rozumiecie, że wszystko, co wchodzi do ust, idzie do żołądka i zostaje wydalone do ustępu?
“Don't you see that whatever goes in through the mouth then passes through the stomach, and then leaves the body as waste?
18 Ale to, co z ust wychodzi, pochodzi z serca i to kala człowieka.
But what comes out through the mouth comes from the mind, and that's what defiles you.
19 Z serca bowiem pochodzą złe myśli, zabójstwa, cudzołóstwa, nierząd, kradzieże, fałszywe świadectwa, bluźnierstwa.
For what comes from the mind are evil thoughts, murder, adultery, sexual immorality, theft, false witness, and blasphemy
20 To właśnie kala człowieka. Lecz jedzenie nieumytymi rękami nie kala człowieka.
and those are what defile you. Eating with unwashed hands doesn't defile you.”
21 Potem Jezus odszedł stamtąd i udał się w okolice Tyru i Sydonu.
Jesus left and went to the region of Tyre and Sidon.
22 A oto kobieta kananejska, wyszedłszy z tamtych okolic, wołała do niego: Zmiłuj się nade mną, Panie, Synu Dawida! Moja córka jest ciężko dręczona przez demona.
A Canaanite woman from that area came, shouting out, “Lord, son of David! Please have mercy on me, because my daughter is suffering badly because she's possessed by a demon!”
23 On jednak nie odpowiedział jej ani słowa. Wówczas jego uczniowie podeszli i prosili go: Odpraw ją, bo woła za nami.
But Jesus didn't reply at all. His disciples came to him and told him, “Tell her to stop following us. All her shouting is really annoying!”
24 A on odpowiedział: Jestem posłany tylko do owiec zaginionych z domu Izraela.
“I was sent only to the lost sheep of the house of Israel,” Jesus said to the woman.
25 Lecz ona podeszła i oddała mu pokłon, mówiąc: Panie, pomóż mi!
But the woman came and kneeled before him, and said, “Lord, please help me!”
26 On jednak odpowiedział: Niedobrze jest brać chleb dzieci i rzucać szczeniętom.
“It's not right to take the children's food and throw it to the dogs,” Jesus told her.
27 A ona powiedziała: Tak, Panie, ale i szczenięta jedzą okruchy, które spadają ze stołu ich panów.
“Yes, Lord, but even dogs are allowed to eat crumbs that fall from their master's table,” she replied.
28 Wtedy Jezus jej odpowiedział: O kobieto, wielka jest twoja wiara! Niech ci się stanie, jak chcesz. I od tej chwili jej córka była zdrowa.
“You have great trust in me,” Jesus answered. “Your wish is granted!” And her daughter was healed immediately.
29 A Jezus odszedł stamtąd i przyszedł nad Morze Galilejskie. Wszedł na górę i tam usiadł.
Jesus returned, passing by the Sea of Galilee. He went into the mountains nearby where he sat down.
30 I przyszły do niego wielkie tłumy, mając ze sobą chromych, ślepych, niemych, ułomnych oraz wielu innych. Położyli ich u nóg Jezusa, a on ich uzdrowił;
Huge crowds came to him, bringing those who were lame, blind, crippled, dumb, and many others who were sick. They laid them on the ground at his feet, and he healed them.
31 Tak że tłumy dziwiły się, widząc, że niemi mówią, ułomni są uzdrowieni, chromi chodzą, a ślepi widzą. I wielbili Boga Izraela.
The crowd was astounded at what they saw happen: the deaf could speak, the crippled were healed, the lame could walk, and the blind could see. They praised the God of Israel.
32 Lecz Jezus przywołał swoich uczniów i powiedział: Żal mi tych ludzi, bo już trzy dni przy mnie trwają i nie mają co jeść. Nie chcę ich odprawić głodnych, aby przypadkiem nie zasłabli w drodze.
Jesus called his disciples over and told them, “I feel really sorry for all these people, because they've been with me now for three days, and they have nothing to eat. I don't want to send them away hungry, in case they faint on their way home.”
33 Wtedy jego uczniowie powiedzieli mu: Skąd na tej pustyni weźmiemy tyle chleba, aby nakarmić takie mnóstwo ludzi?
“Where could we find enough bread here in this desert to feed such a huge crowd?” the disciples responded.
34 Zapytał ich Jezus: Ile macie chlebów? A oni odpowiedzieli: Siedem i kilka rybek.
“How many loaves of bread do you have?” Jesus asked. “Seven, and a few small fish,” they replied.
35 I nakazał ludziom usiąść na ziemi.
Jesus told the crowd to sit down on the ground.
36 Potem wziął te siedem chlebów i ryby, a podziękowawszy, łamał i dawał swoim uczniom, a uczniowie ludziom.
He took the seven loaves and the fish, and after blessing the food he broke it into pieces and gave it to the disciples, and the disciples gave it to the crowds.
37 I jedli wszyscy do syta, a z pozostałych kawałków zebrali siedem pełnych koszy.
Everybody ate until they were full, and then they collected the leftovers, filling seven baskets.
38 Tych zaś, którzy jedli, było cztery tysiące mężczyzn, nie licząc kobiet i dzieci.
Four thousand men ate the food, not counting women and children.
39 A gdy odprawił ludzi, wsiadł do łodzi i przybył w okolice Magdali.
Then he sent the crowds away, got into a boat, and went to the Magadan region.
