Mateusza 12
1 W tym czasie Jezus przechodził w szabat wśród zbóż, a jego uczniowie byli głodni i zaczęli zrywać kłosy, i jeść.
About the same time Jesus walked through the corn-fields one Sabbath. His disciples were hungry, and began to pick some ears of wheat and eat them.
2 Kiedy faryzeusze to zobaczyli, powiedzieli mu: Oto twoi uczniowie robią to, czego nie wolno robić w szabat.
But, when the Pharisees saw this, they said: “Look! your disciples are doing what it is not allowable to do on a Sabbath!”
3 A on im powiedział: Czy nie czytaliście, co zrobił Dawid, gdy był głodny, on i ci, którzy z nim byli?
“Have not you read,” replied Jesus, “what David did, when he and his companions were hungry —
4 Jak wszedł do domu Bożego i jadł chleby pokładne, których nie wolno było jeść jemu ani tym, którzy z nim byli, tylko samym kapłanom?
how he went into the House of God, and how they ate the consecrated bread, through it was not allowable for him or his companions to eat it, but only for the priests?
5 Albo czy nie czytaliście w prawie, że w szabat kapłani w świątyni naruszają szabat, a są bez winy?
And have not you read in the law that, on the Sabbath, the priest in the Temple break the Sabbath and yet are not guilty?
6 Ale mówię wam, że tu jest [ktoś] większy niż świątynia.
Here, however, I tell you, there is something greater than the Temple!
7 A gdybyście wiedzieli, co to znaczy: Miłosierdzia chcę, a nie ofiary, nie potępialibyście niewinnych.
And had you learned the meaning of the words — ‘I desire mercy, and not sacrifice,’ you would not have condemned those who are not guilty.
8 Syn Człowieczy bowiem jest też Panem szabatu.
For the Son of Man is lord of the Sabbath.”
9 I odszedłszy stamtąd, wszedł do ich synagogi.
Passing on, Jesus went into their Synagogue,
10 A był tam człowiek, który miał uschłą rękę. I chcąc go oskarżyć, zapytali: Czy wolno uzdrawiać w szabat?
and there he saw a man with a withered hand. Some people asked Jesus whether it was allowable to work a cure on the Sabbath — so that they might have a charge to bring against him.
11 A on im odpowiedział: Któż z was, mając jedną owcę, która w szabat wpadłaby do dołu, nie chwyci jej i nie wyciągnie?
But Jesus said to them: “Which of you, if he had only one sheep, and that sheep fell into a pit on the Sabbath, would not lay hold of it and pull it out?
12 A o ileż ważniejszy jest człowiek niż owca! Tak więc wolno w szabat dobrze czynić.
And how much more precious a man is than a sheep! Therefore it is allowable to do good on the Sabbath.”
13 Wtedy powiedział do tego człowieka: Wyciągnij rękę. On ją wyciągnął i znowu stała się zdrowa jak i druga.
Then he said to the man. “Stretch out your hand.” The man stretched it out; and it had become as sound as the other.
14 A faryzeusze, wyszedłszy, naradzali się przeciwko niemu, w jaki sposób go zgładzić.
On coming out, the Pharisees plotted against Jesus, to put him to death.
15 Lecz Jezus, poznawszy to, odszedł stamtąd. Poszło za nim mnóstwo ludzi, a on uzdrowił ich wszystkich.
Jesus, however, became aware of it, and went away from that place. A number of people followed him, and he cured them all;
16 I przykazał im, aby go nie ujawniali;
but he warned them not to make him known,
17 Żeby się wypełniło, co zostało powiedziane przez proroka Izajasza, który powiedział:
in fulfilment of these words in the Prophet Isaiah —
18 Oto mój sługa, którego wybrałem, mój umiłowany, w którym moja dusza ma upodobanie. Złożę na nim mojego Ducha, a on ogłosi sąd narodom.
‘Behold! the Servant of my Choice, My Beloved, in whom my heart delights! I will breathe my spirit upon him, and he shall announce a time of judgment to the Gentiles.
19 Nie będzie się spierał ani krzyczał i nikt nie usłyszy na ulicach jego głosu.
He shall not contend, nor cry aloud, Neither shall any one hear his voice in the streets;
20 Trzciny nadłamanej nie złamie, a knota tlącego się nie zagasi, dopóki nie doprowadzi sądu do zwycięstwa.
a bruised reed he will not break, and a smouldering wick he will not quench, Till he has brought the judgment to a victorious issue,
21 A w jego imieniu narody będą pokładać nadzieję.
and on his name shall the Gentiles rest their hopes.”
22 Wtedy przyprowadzono do niego opętanego, który był ślepy i niemy. I uzdrowił go tak, że ten ślepy i niemy mówił i widział.
Then some people brought to Jesus a possessed man, who was blind and dumb; and he cured him, so that the man who had been dumb both talked and saw.
23 A wszyscy ludzie, zdumieni, mówili: Czyż to nie jest syn Dawida?
At this all the people were astounded. “Is it possible that this is the son of David?” they exclaimed.
24 Ale faryzeusze, usłyszawszy to, powiedzieli: On nie wypędza demonów inaczej, jak tylko przez Belzebuba, władcę demonów.
But the Pharisees heard of it and said: “He drives out demons only by the help of Baal-zebub the chief of the demons.”
25 Lecz Jezus, znając ich myśli, powiedział im: Każde królestwo podzielone wewnętrznie pustoszeje i żadne miasto albo dom podzielony wewnętrznie nie przetrwa.
Jesus, however, was aware of what was passing in their minds, and said to them: “Any kingdom divided against itself becomes a desolation, and any town or household divided against itself will not last.
26 A jeśli szatan wypędza szatana, jest podzielony wewnętrznie. Jakże więc przetrwa jego królestwo?
So, if Satan drives Satan out, he must be divided against himself; and how, then, can his kingdom last?
27 Jeśli ja przez Belzebuba wypędzam demony, to przez kogo wypędzają wasi synowie? Dlatego oni będą waszymi sędziami.
And, if it is by Baal-zebub’s help that I drive out demons, by whose help is it that your own sons drive them out? Therefore they shall themselves be your judges.
28 A jeśli ja wypędzam demony Duchem Bożym, to przyszło do was królestwo Boże.
But, if it is by the help of the Spirit of God that I drive out demons, then the Kingdom of God must already be upon you.
29 Albo jak może ktoś wejść do domu mocarza i zagrabić jego własność, jeśli najpierw nie zwiąże mocarza? Dopiero wtedy ograbi jego dom.
How, again, can any one get into a strong man’s house and carry off his goods, without first securing him? And not till then will he plunder his house.
30 Kto nie jest ze mną, jest przeciwko mnie, a kto nie zbiera ze mną, rozprasza.
He who is not with me is against me, and he who does not help me to gather is scattering.
31 Dlatego mówię wam: Każdy grzech i bluźnierstwo będzie ludziom przebaczone, ale bluźnierstwo przeciwko Duchowi [Świętemu] nie będzie ludziom przebaczone.
Therefore, I tell you, men will be forgiven every sin and slander; but slander against the Holy Spirit will not be forgiven.
32 I ktokolwiek powie słowo przeciwko Synowi Człowieczemu, będzie mu przebaczone, ale kto mówi przeciwko Duchowi Świętemu, nie będzie mu przebaczone ani w tym świecie, ani w przyszłym. (aiōn g165)
Whoever speaks against the Son of Man will be forgiven, but whoever speaks against the Holy Spirit will not be forgiven, either in the present age, or in the age to come. (aiōn g165)
33 Sprawcie, aby drzewo było dobre i jego owoc dobry, albo sprawcie, aby drzewo było złe i jego owoc zły. Po owocu bowiem poznaje się drzewo.
You must assume either that both tree and fruit are good, or that both tree and fruit are worthless; since it is by its fruits that a tree is known.
34 Plemię żmijowe! Jakże możecie mówić dobre rzeczy, będąc złymi? Gdyż z obfitości serca mówią usta.
You brood of vipers! how can you, evil as you are, say anything good? For what fills the heart will rise to the lips.
35 Dobry człowiek wydobywa z dobrego skarbca serca dobre [rzeczy], a zły człowiek wydobywa ze złego skarbca złe [rzeczy].
A good man, from his good stores, produces good things; while an evil man, from his evil stores, produces evil things.
36 Ale mówię wam, że z każdego bezużytecznego słowa, które wypowiedzą ludzie, zdadzą sprawę w dzień sądu.
I tell you that for every careless thing that men say, they must answer on the ‘Day of Judgment.’
37 Bo na podstawie twoich słów będziesz usprawiedliwiony i na podstawie twoich słów będziesz potępiony.
For it is by your words that you will be acquitted, and by your words that you will be condemned.”
38 Wtedy niektórzy z uczonych w Piśmie i z faryzeuszy odpowiedzieli: Nauczycielu, chcemy widzieć znak od ciebie.
At this point, some Teachers of the Law and Pharisees interposed. “Teacher,” they said, “we want to see some sign from you.”
39 A on odpowiedział im: Pokolenie złe i cudzołożne żąda znaku, ale żaden znak nie będzie mu dany, oprócz znaku proroka Jonasza.
“It is a wicked and unfaithful generation,” answered Jesus, “that is asking for a sign, and no sign shall be given it except the sign of the Prophet Jonah.
40 Jak bowiem Jonasz był w brzuchu wieloryba trzy dni i trzy noce, tak Syn Człowieczy będzie w sercu ziemi trzy dni i trzy noce.
For, just as ‘Jonah was inside the sea-monster three days and three nights,’ so shall the Son of Man be three days and three nights in the heart of the earth.
41 Ludzie z Niniwy staną na sądzie z tym pokoleniem i potępią je, ponieważ pokutowali wskutek głoszenia Jonasza, a oto tu [ktoś] więcej niż Jonasz.
At the Judgment, the men of Nineveh will stand up with this generation, and will condemn it, because they repented at Jonah’s proclamation; and here is more than a Jonah!
42 Królowa z Południa stanie na sądzie z tym pokoleniem i potępi je, bo przybyła z krańców ziemi, aby słuchać mądrości Salomona, a oto tu [ktoś] więcej niż Salomon.
At the Judgment the Queen of the South will rise up with the present generation, and will condemn it, because she came from the very ends of the earth to listen to the wisdom of Solomon; and here is more than a Solomon!
43 Kiedy nieczysty duch wychodzi z człowieka, przechadza się po miejscach bezwodnych, szukając odpoczynku, ale nie znajduje.
No sooner does a foul spirit leave a man, than it passes through places where there is no water, in search of rest, and does not find it.
44 Wtedy mówi: Wrócę do swego domu, z którego wyszedłem. A przyszedłszy, zastaje [go] pustym, zamiecionym i przyozdobionym.
Then it says ‘I will go back to the home which I left’; but, on coming there, it finds it unoccupied, and swept, and put in order.
45 Wówczas idzie i bierze ze sobą siedem innych duchów gorszych niż on sam i wszedłszy, mieszkają tam. I końcowy stan tego człowieka staje się gorszy niż początkowy. Tak będzie i z tym złym pokoleniem.
Then it goes and brings with it seven other spirits more wicked than itself, and they go in, and make their home there; and the last state of that man proves to be worse than the first. So, too, will it be with this wicked generation.”
46 A gdy on jeszcze mówił do ludzi, jego matka i bracia stanęli przed domem, chcąc z nim rozmawiać.
While he was still speaking to the crowds, his mother and brothers were standing outside, asking to speak to him.
47 I powiedział mu ktoś: Oto twoja matka i twoi bracia stoją przed domem, chcąc z tobą mówić.
Someone told him this, and Jesus replied:
48 Lecz on odpowiedział temu, który mu to oznajmił: Któż jest moją matką i kto to są moi bracia?
“Who is my mother? and who are my brothers?”
49 A wyciągnąwszy rękę ku swoim uczniom, powiedział: Oto moja matka i moi bracia!
Then, stretching out his hands towards his disciples, he said: “Here are my mother and my brothers!
50 Kto bowiem wypełnia wolę mojego Ojca, który jest w niebie, ten jest moim bratem i siostrą, i matką.
For any one who does the will of my Father who is in Heaven is my brother and sister and mother.”
