Mateusza 12
1 W tym czasie Jezus przechodził w szabat wśród zbóż, a jego uczniowie byli głodni i zaczęli zrywać kłosy, i jeść.
Kuchindi echo Jesu wakayinka mubuzuba bwakulyokezya wayinda mumyunda yazilyo. Basikwiya bakwe bakafwa anzala eelyo bakasanguna kukulula mayila nkwalikumpela akwalya mituutu.
2 Kiedy faryzeusze to zobaczyli, powiedzieli mu: Oto twoi uczniowie robią to, czego nie wolno robić w szabat.
Pesi baFalisi nibakabona oobo bakati kuli Jesu, “Bona, basikwiya bako bachita zitali mumulawu kuchitwa mubuzuba bwakulyokezya.”
3 A on im powiedział: Czy nie czytaliście, co zrobił Dawid, gdy był głodny, on i ci, którzy z nim byli?
Pesi Jesu wakati kulimbabo, “Takwe nimwakabalide Devidi mbakachita nakaba anzala, abaabo balumi mbakali aabo?
4 Jak wszedł do domu Bożego i jadł chleby pokładne, których nie wolno było jeść jemu ani tym, którzy z nim byli, tylko samym kapłanom?
Wakanjila mungánda ya-Leza akulya chinkwa chakutwa, chitensi kumulawu kuti alye alubo chitali kumulawu akulabo mbakali abo, pesi kazili kumuawu kupela kubapayizi.
5 Albo czy nie czytaliście w prawie, że w szabat kapłani w świątyni naruszają szabat, a są bez winy?
Tamubalide mulawu kuti mubuzuba bwakulyokezya bapayizi muchikombelo balataluka mulawu wabuzuba bwakulyokezya pesi tabakwe mulandu?
6 Ale mówię wam, że tu jest [ktoś] większy niż świątynia.
Pele ndati kulindinywe umwi mupati kwinda ngánda yaLeza ulaano.
7 A gdybyście wiedzieli, co to znaczy: Miłosierdzia chcę, a nie ofiary, nie potępialibyście niewinnych.
Namwakalizi echi nchichalikwamba, 'mebo ndiyanda luse pepe chipayizyo; temwalikubapa kambo batakwe mulandu.
8 Syn Człowieczy bowiem jest też Panem szabatu.
Eelyo mwana amuntu ngu Mwami wazuba lyakulyokezya.”
9 I odszedłszy stamtąd, wszedł do ich synagogi.
Mpawo Jesu wakazwa oko akwinka kuchikombelo.
10 A był tam człowiek, który miał uschłą rękę. I chcąc go oskarżyć, zapytali: Czy wolno uzdrawiać w szabat?
Amubone, kwakali muntu wakalinyanide kuboko. Bafalisi bakabuzya Jesu, bakati, “sena chililuleme kusikila mubuzuba bwakulyokezya?” Ikuti bamutamikizye kubisya.
11 A on im odpowiedział: Któż z was, mając jedną owcę, która w szabat wpadłaby do dołu, nie chwyci jej i nie wyciągnie?
Jesu wakati kulimbabo, “Inga ulaba mwalumi biyeni akati kanu, ngwani, na wali ambelele imwi, aboobo, na imbelele eyi yawida mudindi mubuzuba bwakulyokezya, takonga ulijata na akwigusya aanze?
12 A o ileż ważniejszy jest człowiek niż owca! Tak więc wolno w szabat dobrze czynić.
Chiinda bulemu biyeni, eelyo kumuntu nekuba kumbelele! Aboobo chililuleme kuchita chibotu mubuzuba bwakulyokezya.”
13 Wtedy powiedział do tego człowieka: Wyciągnij rękę. On ją wyciągnął i znowu stała się zdrowa jak i druga.
Mpawo Jesu wakati kumuntu, 'Tandabika kuboko kwako.” Wakatandabika, alubo lwakabwedezegwa mukupona, mbuli kwenzinyina kuboko.
14 A faryzeusze, wyszedłszy, naradzali się przeciwko niemu, w jaki sposób go zgładzić.
Pesi ba Falisi bakayinka bakubamba mbubonya kabalikumuvwiya. Bakali kuyandula mbubanga balamujaya.
15 Lecz Jezus, poznawszy to, odszedł stamtąd. Poszło za nim mnóstwo ludzi, a on uzdrowił ich wszystkich.
Mbuli mbwakaziba Jesu, wakazwa oko. Bantu banji bakamutobela, lino wakabasilika boonse.
16 I przykazał im, aby go nie ujawniali;
Wakabalayilila kuti batachiti kuti azibinkane kulibamwi,
17 Żeby się wypełniło, co zostało powiedziane przez proroka Izajasza, który powiedział:
zikazuzikizigwe, zyakambwa muli Isaya musinsimi, kuti,
18 Oto mój sługa, którego wybrałem, mój umiłowany, w którym moja dusza ma upodobanie. Złożę na nim mojego Ducha, a on ogłosi sąd narodom.
“Bona, mulanda wangu ngundakasala; Muyandwi wangu umwi, oyo muuya wangu ngundibotelwa. Ndiyobika muuya wangu alinguwe, eelyo uyobakambawukila bululami kulibamasi.
19 Nie będzie się spierał ani krzyczał i nikt nie usłyszy na ulicach jego głosu.
Takoyojana buyumuyumu na kukulililisya; nikuba umwi kumumvwa ijwi lyakwe mumigwagwa.
20 Trzciny nadłamanej nie złamie, a knota tlącego się nie zagasi, dopóki nie doprowadzi sądu do zwycięstwa.
Takwe nayotyola limwi ityetye lyakapwayulwa; takwepe nayozima kamuni kasuka kamulilo, kusikila wendelezya bululami mukuzunda,
21 A w jego imieniu narody będą pokładać nadzieję.
Abalabo bamasi bayoba bulangizi muzina lyakwe.”
22 Wtedy przyprowadzono do niego opętanego, który był ślepy i niemy. I uzdrowił go tak, że ten ślepy i niemy mówił i widział.
Eelyo umwi muntu utakuboni katambuli, wakanjidwe adimoni, wakeetwa kuli Jesu. Wakamusilika, azezyo zyakazwa kuti utambuli muntu wambula akubona.
23 A wszyscy ludzie, zdumieni, mówili: Czyż to nie jest syn Dawida?
Makamu wonse akagamba akwamba, “ooyu muntu ngaulaba mwana wa Devidi na?”
24 Ale faryzeusze, usłyszawszy to, powiedzieli: On nie wypędza demonów inaczej, jak tylko przez Belzebuba, władcę demonów.
Pesi baFalisi nibakamvwa malele aaya bakati, “Ooyu muntu tatandi madimoni kunze kwa Bbelezebbulu, mupati wamadimoni.”
25 Lecz Jezus, znając ich myśli, powiedział im: Każde królestwo podzielone wewnętrznie pustoszeje i żadne miasto albo dom podzielony wewnętrznie nie przetrwa.
Pele Jesu walizi miyeyo yabo mpawo wakati kulimbabo, “Bwami boonse bukazyania lwabo, buyomwayisigwa, alubo kufumbwa dolopo niba ng'anda ikazyania lwayo tikayimikili pe.
26 A jeśli szatan wypędza szatana, jest podzielony wewnętrznie. Jakże więc przetrwa jego królestwo?
Ikuti satani watanda satani, unoli ulikulikazya lwakwe. Bwami bwakwe nga bulimikila byeni?
27 Jeśli ja przez Belzebuba wypędzam demony, to przez kogo wypędzają wasi synowie? Dlatego oni będą waszymi sędziami.
Lino na ndilatanda madimoni a Bbelizebbulu, ani batobezi banu batandyanzi? Nkambo kachechi, bayoba babetesi banu.
28 A jeśli ja wypędzam demony Duchem Bożym, to przyszło do was królestwo Boże.
Pesi do katwatanda madimoni a muuya wa Leza, mpawo bwami bwa Leza bwasika akati alindinywe?
29 Albo jak może ktoś wejść do domu mocarza i zagrabić jego własność, jeśli najpierw nie zwiąże mocarza? Dopiero wtedy ograbi jego dom.
Alubo kulibiyeni kuti umwi anjile mung'anda yamuntu usimide akubba makwebo akwe katamusungide muntu usimide chakusanguna? Elyo uyobba makwebo akwe kuzwa mungánda yakwe.
30 Kto nie jest ze mną, jest przeciwko mnie, a kto nie zbiera ze mną, rozprasza.
Umwi utali andime ukazyanya andime, alubo ayoyo utabungani andime ulamwayula.
31 Dlatego mówię wam: Każdy grzech i bluźnierstwo będzie ludziom przebaczone, ale bluźnierstwo przeciwko Duchowi [Świętemu] nie będzie ludziom przebaczone.
Aboobo ndati kulinduwe, chibi choonse akusampawuula bantu bayolekelelwa, pesi kutukila muuya takukwe kulekelelwa pe.
32 I ktokolwiek powie słowo przeciwko Synowi Człowieczemu, będzie mu przebaczone, ale kto mówi przeciwko Duchowi Świętemu, nie będzie mu przebaczone ani w tym świecie, ani w przyszłym. (aiōn g165)
Kufumbwa uwambula ijwi atala amwana muntu, ooyo uyolekelelwa. Pesi kufumbwa uwambula bubi atala a Muuya Uusalala, oyo takoyolekelelwa, na munyika eyi, na kuleeyo ichizosika. (aiōn g165)
33 Sprawcie, aby drzewo było dobre i jego owoc dobry, albo sprawcie, aby drzewo było złe i jego owoc zły. Po owocu bowiem poznaje się drzewo.
Chita musamu ubote ayala michelo yawo ibote, na kuchita musamu kuba mubi, amuchelo wayo ubije, mbuli kuti musamu uboneka amichelo yawo.
34 Plemię żmijowe! Jakże możecie mówić dobre rzeczy, będąc złymi? Gdyż z obfitości serca mówią usta.
Nywebo nubana banzoka, mbomunga muli babi, ngamulamba buti izintu zibotu? Kuzwa mumoyo mulizinji mulomo nzuwambula.
35 Dobry człowiek wydobywa z dobrego skarbca serca dobre [rzeczy], a zły człowiek wydobywa ze złego skarbca złe [rzeczy].
Muntu mubotu kuzwa kuzintu zibotu zyamoyo wakwe ulagusya nzizyonya, pele muntu mubi wakuzintu zibi zyamoyo wakwe mulazwa bubi kupela.
36 Ale mówię wam, że z każdego bezużytecznego słowa, które wypowiedzą ludzie, zdadzą sprawę w dzień sądu.
Ndati kulinduwe mubuzuba bwalubeta bantu balakupa bupandanuzi kuli alimwi ijwi litali kabotu ndibakaamba.
37 Bo na podstawie twoich słów będziesz usprawiedliwiony i na podstawie twoich słów będziesz potępiony.
Kuzwa kumajwi ako uyolulamikwa, akumajwi ako uyopegwa mulandu.”
38 Wtedy niektórzy z uczonych w Piśmie i z faryzeuszy odpowiedzieli: Nauczycielu, chcemy widzieć znak od ciebie.
Elyo balembi bamulawu bamwi, abaFalisi bakasandula akut, “Muyiisi tuyanda kubona chitondezyo kuzwa kulinduwe.”
39 A on odpowiedział im: Pokolenie złe i cudzołożne żąda znaku, ale żaden znak nie będzie mu dany, oprócz znaku proroka Jonasza.
Pesi Jesu wakasandula akuti kulimbabo, kufumbwa bubi abumambi kuzukulu lyasunu lyabayandula chitondezyo. Pesi tokwe chitondezyo pe chiyopegwa kunze kwachitondezyo cha Jona musinsiimi.
40 Jak bowiem Jonasz był w brzuchu wieloryba trzy dni i trzy noce, tak Syn Człowieczy będzie w sercu ziemi trzy dni i trzy noce.
Mbanga Jona wakali amazuba atatu mubula bwamuswi mupati, alakwe Mwana Muntu uyoba amazuba atatu amansiku atatu mumoyo wanyika.
41 Ludzie z Niniwy staną na sądzie z tym pokoleniem i potępią je, ponieważ pokutowali wskutek głoszenia Jonasza, a oto tu [ktoś] więcej niż Jonasz.
Bantu baku Ninivu bayoyimikila kunembo lyalubeta azukulu eli lyabantu aboobo liyopegwa mulandu. Nkambo bakeempwa mukukambawuka kwa Jona, lino amubone, umwi mupati kwinda Jona uli aano.
42 Królowa z Południa stanie na sądzie z tym pokoleniem i potępi je, bo przybyła z krańców ziemi, aby słuchać mądrości Salomona, a oto tu [ktoś] więcej niż Salomon.
Mwami mwanakazi wakumusama uyobuka kulubeta abantu bakwe bazukulu eli lyabantu akulipa mulandu. Wakazwa kumajinkilo anyika kuti azomvwe busongo bwa Solomoni, alubo bona, umwi mupati kwinda Solomoni ulaano.
43 Kiedy nieczysty duch wychodzi z człowieka, przechadza się po miejscach bezwodnych, szukając odpoczynku, ale nie znajduje.
Na muuya mubi wazwa kumuntu, wakwinda mukati kamasena atakwe maanzi akuyandula kulyokezya, pesi tawubujani pe.
44 Wtedy mówi: Wrócę do swego domu, z którego wyszedłem. A przyszedłszy, zastaje [go] pustym, zamiecionym i przyozdobionym.
Mpawo lyakat, “Ndiyobweda kungánda yangu nkundakazwa; Nilyakabwed, lyakujana ng'anda eyo yakakukulwa akubambwa obotu.
45 Wówczas idzie i bierze ze sobą siedem innych duchów gorszych niż on sam i wszedłszy, mieszkają tam. I końcowy stan tego człowieka staje się gorszy niż początkowy. Tak będzie i z tym złym pokoleniem.
Elyo lilayinka akubweza bweza imbi myuuya ili musanu ayibili mibi kwinda nguwo, lino ilasika kuzokkala omo. Abobo bubi bwamuntu kumamanino bwakabisisisya kwinda kumatalikilo. Mbukuyoba mbubobo kuzukulu lyabubi eli.”
46 A gdy on jeszcze mówił do ludzi, jego matka i bracia stanęli przed domem, chcąc z nim rozmawiać.
Nakachili kwambula Jesu kumakamumakamu, amubone, banyina abakulana bakwe bakayimikila aanze, kabayandula kuti bambule anguwe,
47 I powiedział mu ktoś: Oto twoja matka i twoi bracia stoją przed domem, chcąc z tobą mówić.
Umwi wakati kulinguwe, “Bona banyoko abanike bako balimvwi aanze bayanda kwambula anduwe.”
48 Lecz on odpowiedział temu, który mu to oznajmił: Któż jest moją matką i kto to są moi bracia?
Pesi Jesu wakasandula kuliyoyo wakamwambila, “Mbani baama bangu alubo mbaani banike bangu?”
49 A wyciągnąwszy rękę ku swoim uczniom, powiedział: Oto moja matka i moi bracia!
Eelyo wakatandabika kuboko kwakwe akutondeka basikwiya bakwe mpawo wakati, “Bona, mbabo baama abanike bangu!
50 Kto bowiem wypełnia wolę mojego Ojca, który jest w niebie, ten jest moim bratem i siostrą, i matką.
Nkambo kufumbwa uchita luyando lwa Taata ulikujulu, muntu oyo mukulana wangu, muchizi wangu, mbebaaba bangu.”
